Η έκταση που έλαβε το θέμα με την εκστρατεία «Φέρσου αντρίκια» και οι αντιδράσεις που ξεσηκώθηκαν, ανάγκασαν τα Υπουργεία τα οποία την στήριξαν αρχικά να τραπούν σε άτακτη φυγή με ανακοινώσεις που εξέδωσαν. Την ίδια ώρα, ο εμπνευστής της καμπάνιας μιλά για διαδικτυακό bullying και μη καλόπιστη κριτική.
Σε δήλωσή του στο 24News, ο Δημήτρης Θεοφανόπουλος εξέφρασε την επιθυμία όπως μη προβεί σε οποιαδήποτε νέα δήλωση, καθώς δεν θα ήθελε να λάβει περαιτέρω διαστάσεις το θέμα και να ανοίξει νέος κύκλος συζητήσεων. Ωστόσο, θέλησε να προβεί σε ένα σχόλιο, λέγοντας το εξής: «Όταν είναι καλόπιστη η κριτική, την δέχομαι και αποδέχομαι. Όταν αρχίσει να γίνεται διαδικτυακό bullying, νομίζω, πάει αλλού. Αν μπορούμε να συμβάλουμε όλοι μας, καλόπιστα, για να γίνουμε καλύτεροι και να βοηθήσουμε την κοινωνία μας, το δέχομαι και αποδέχομαι. Αρκεί να μην ξεφεύγει αυτό από τα όρια του στόχου, διότι δημιουργούνται αρνητικές επιπτώσεις για την κοινωνία μας».
Γιατί το «Φέρσου αντρίκια» ξεσήκωσε αντιδράσεις;
«Δεν θέλαμε να προσβάλουμε»
Έτσι απαντά η εταιρεία η οποία έλαβε την πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση της καμπάνιας, με ανακοίνωσή της μέσω των social media. Μέσω της ανακοίνωσης, εξηγεί ότι χρησιμοποίησε μια φράση η οποία χρησιμοποιείται ευρέως από την κυπριακή κοινωνία, ωστόσο διαπιστώθηκε ότι το μήνυμα είναι διφορούμενο:
«Με αφορμή την αντίδραση που δημιουργήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την καμπάνια της εταιρείας μας «Κακοποίηση Γυναικών» και συγκεκριμένα από το κύριο μότο «Φέρσου Αντρίκια», θα θέλαμε να παραθέσουμε τα δικά μας δεδομένα και τον δικό μας τρόπο σκέψης ως προς το θέμα.
Αρχικά εκφράζουμε τις ειλικρινείς μας απολογίες σε όσους δεν αποκωδικοποίησαν το μήνυμα το οποίο θέλουμε να δώσουμε, και παραμένουμε ανοιχτοί σε νέες προτάσεις και ιδέες, οι οποίες θα μπορούν να μεταφέρουν το μήνυμα αυτό.
Σχετικά λοιπόν με το κύριο μότο της εκστρατείας «Φέρσου Αντρίκια», οι αντιδράσεις μιας μεγάλης μερίδας κόσμου ήταν πολλές. Πράγμα το οποίο δεν μας μας ανησυχεί καθώς σκοπός της ενέργειας ήταν να μπορέσουμε να ενημερώσουμε όσο παραπάνω κόσμο γίνεται και να δημιουργηθεί διάλογος, συζήτηση και γενικότερα γνωστοποίηση και ευαισθητοποίηση του κόσμου. Πράγμα στο οποίο τα κοινωνικά δίκτυα, σχολιασμοί γνωστών δημοσιογράφων και λοιπές τεχνικές μάρκετινγκ ήταν αυτό που θέλαμε να αξιοποιήσουμε για να εξυπηρετήσουμε τον κύριο σκοπό της εκστρατείας μας: την γνωστοποίησή της στο κοινό.
Η έκφραση «Φέρσου Αντρίκια» ή «Φέρσου σαν Άντρας» είναι βαθιά ριζωμένη στους κόλπους της κοινωνίας μας και ταυτισμένη με την «σωστή» συμπεριφορά που θα πρέπει να έχει ένας άντρας. Μια φράση η οποία ταυτίζει τον οποιοδήποτε άντρα λοιπόν. Συνεπώς, τον αφορά.
Θέλοντας να απευθυνθούμε σε όλους εκείνους και εκείνες εκεί έξω που θεωρούν τον άντρα το υπέρτατο ον δύναμης και εξουσίας, χρησιμοποιήσαμε την συγκεκριμένη φράση (φράση την οποία χρησιμοποιούν οι ίδιοι στην καθημερινότητα τους), ώστε να μεταφέρουμε το μήνυμα πως ότι ανδρισμός σημαίνει σεβασμός και όχι επίδειξη φυσικής δύναμης ή εξουσίας απέναντί στο «αδύναμο φύλο».
Τέλος, θεωρούμε ότι το μήνυμα όπως αποδείχθηκε τις τελευταίες ώρες είναι διφορούμενο, όμως σε καμία περίπτωση δεν ήταν σκοπός μας να προσβάλουμε ή να δημιουργήσουμε τέτοιου είδους αντιδράσεις. Όπως προαναφέρεται παραπάνω ο σκοπός μας ήταν η όσο το δυνατόν γνωστοποίηση αλλά και υπενθύμιση αξιών και προτύπων συμπεριφοράς και αυτό επιτυγχάνεται μέρα με την μέρα ακόμη παραπάνω λόγω της δημιουργίας αντιπαράθεσης και συνολικού διαλόγου.
Όσον αφορά φυσικά τον κατακερματισμό και τα γνωστά καυστικά και μονόπλευρα σχόλια συγκεκριμένων δημοσιογράφων, ως εταιρεία έχουμε εκδώσει δεκάδες καμπάνιες κατά των κοινωνικών προβλημάτων και νεανικής παραβατικότητας (ανάμεσα τους η γυναικεία κακοποίηση, οδική ασφάλεια, bullying, διαδικτυακές εξαρτήσεις κ.α), στοχεύοντας στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και μας χαροποιεί ιδιαίτερα η (έστω άθελα τους) προώθηση της εκστρατείας μας γιατί ο σκοπός επιτευχθεί».
ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ
Τα Υπουργεία Μεταφορών και Υγείας, τα οποία εμφανίζονταν ως υποστηρικτές της εν λόγω εκστρατείας, με ανακοινώσεις τους φροντίζουν, μετά τον σάλο, να διαχωρίσουν και να ξεκαθαρίσουν την θέση τους, ενώ σχετική ανακοίνωση εξέδωσε και η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Ιωσηφίνα Αντωνίου.
Υπουργείο Μεταφορών
Σε σχέση με την εκστρατεία ιδιωτικής εταιρείας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, στην οποία το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων παρουσιάζεται ως ένας εκ των υποστηρικτών της, επιθυμούμε να διευκρινίσουμε τα ακόλουθα:
Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ουδέποτε έχει δώσει τη συγκατάθεσή του για την με οποιονδήποτε τρόπο υποστήριξη της συγκεκριμένης εκστρατείας.
Σημειώνεται ότι στο παρελθόν, και ειδικότερα για το έτος 2018, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων είχε αποδεχθεί να υποστηρίξει την κοινωνική εκστρατεία που πραγματοποίησε κατά το υπό αναφορά έτος, η ίδια εταιρεία, σε σχέση με κοινωνικά προβλήματα και τη νεανική παραβατικότητα.
Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων έχει καλέσει, με επιστολή του, την εταιρεία, να αφαιρέσει το λογότυπο του, από την εν λόγω εκστρατεία, όπως και την λανθασμένη αναφορά ότι αποτελεί ένα από τους υποστηρικτές της.
Επί της ουσίας του θέματος, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων έχει την άποψη ότι παρά τις προφανώς καλές προθέσεις της εταιρείας, ατυχώς η τελευταία χρησιμοποίησε ένα λανθασμένο μήνυμα, για να επιδιώξει ένα καλό σκοπό.
Υπουργείο Υγείας
Σε σχέση με εκστρατεία ιδιωτικής εταιρείας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, στην οποία το Υπουργείο Υγείας παρουσιάζεται ως ένας εκ των υποστηρικτών της, επιθυμούμε να διευκρινίσουμε τα ακόλουθα:
Το Υπουργείο Υγείας τα τελευταία χρόνια είχε αποδεχθεί να υποστηρίξει σειρά κοινωνικών εκστρατειών που πραγματοποίησε η ίδια εταιρεία και αφορούσαν κοινωνικά προβλήματα και τη νεανική παραβατικότητα. Σημειώνεται ότι η στήριξη αφορούσε στην ανάρτηση των αφισών των εν λόγω εκστρατειών στα νοσηλευτήρια και τα Κέντρα Υγείας, χωρίς οποιαδήποτε άλλη δέσμευση.
Για την περίοδο 2019-20, δόθηκε εκ νέου άδεια στην εταιρεία για την τοποθέτηση αφισών στους χώρους των νοσοκομείων. Ωστόσο, το Υπουργείο Υγείας δεν είχε γνώση για το ακριβές περιεχόμενο των εκστρατειών.
Ως εκ τούτου, το Υπουργείο Υγείας, μη υιοθετώντας το περιεχόμενο της συγκεκριμένης εκστρατείας, έχει δώσει οδηγίες όπως μην αναρτηθούν οι αφίσες στα νοσηλευτήρια και τα Κέντρα Υγείας του ΟΚΥπΥ.
Επί της ουσίας, το Υπουργείο Υγείας έχει την άποψη ότι ατυχώς η εταιρεία, παρά τις καλές τις προθέσεις να αναδείξει ένα τόσο σημαντικό και ευαίσθητο κοινωνικό θέμα, χρησιμοποίησε ένα λανθασμένο μήνυμα. Το Υπουργείο Υγείας προτρέπει τους φορείς που αναλαμβάνουν παρόμοιες πρωτοβουλίες να συνδιαμορφώνουν το περιεχόμενο των εκστρατειών με τους αρμοδίους, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους, ώστε να προβάλλεται το εκάστοτε μήνυμα στη σωστή του διάσταση.
Επίτροπος Ισότητας των Φύλων
Η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων κα Ιωσηφίνα Αντωνίου μόλις ενημερώθηκε για τις αφίσες και το διαφημιστικό μήνυμά τους, από νωρίς το πρωί, με παρεμβάσεις της στα Υπουργεία Άμυνας, Υγείας, Μεταφορών και Έργων ζήτησε τη μη τοποθέτησή τους λόγω του σεξιστικού τους περιεχομένου. Έχει πάρει διαβεβαιώσεις από τα Υπουργεία ότι αυτές δε θα τοποθετηθούν και ζήτησε περαιτέρω ενημέρωση σχετικά με το θέμα.
Περαιτέρω η κα Αντωνίου αναφέρει ότι ο γλωσσικός σεξισμός παραμένει διάχυτος στην κυπριακή κοινωνία και στόχος μας είναι να εργαστούμε προς την αποδόμησή του και να ανατρέψουμε στερεότυπα και κοινωνικές προκαταλήψεις.
Πυρά από ΑΚΕΛ και ΠΟΓΟ
Των ανακοινώσεων των δύο Υπουργείων προηγήθηκε μια αιχμηρή ανακοίνωση του ΑΚΕΛ, το οποίο είχε εξαπολύσει επίθεση εναντίον τους για την στήριξη της αμφιλεγόμενης εκστρατείας. Την ίδια γραμμή τήρησε και η γυναικεία οργάνωση του κόμματος της Αριστεράς, ΠΟΓΟ.
Η ανακοίνωση από το Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ
Με τίτλο «Φέρσου αντρίκια», εγκαινιάστηκε εκστρατεία η οποία τονίζει στους άντρες ότι δεν πρέπει να προβαίνουν σε βία κατά των γυναικών για χάρη της μητέρας ΤΟΥΣ, της γυναίκας ΤΟΥΣ, της κόρης ΤΟΥΣ. Τα μηνύματα αυτά επισφραγίζονται μάλιστα με τη λέξη «Αξίζει». Κι αναρωτιόμαστε κατά πόσο οι λειτουργοί των υπουργείων που ενέκριναν αυτή την εκστρατεία δεν σκέφτηκαν ότι η φράση «Φέρσου αντρίκια» αναπαράγει τον σεξισμό προάγοντας το στερεότυπο του «άντρα- προστάτη», ο οποίος αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που εκδηλώνουν βία ενάντια στις γυναίκες. Η φράση αυτή άραγε τι καθορίζει ως ανδρισμό; Και γιατί πρέπει να ανατρέξουμε σε αυτά τα αναχρονιστικά στερεότυπα εν έτη 2019 για να καταπολεμήσουμε την έμφυλη βία; Γιατί η ορθή συμπεριφορά είναι η «αντρίκια» και όχι η ανθρώπινη;
Την ίδια στιγμή σκεφτόμαστε, γιατί όσοι επιμελήθηκαν αυτή την εκστρατεία θεώρησαν σωστό να δώσουν το μήνυμα ότι η γυναίκα υπάρχει πάντα σε συνάρτηση με έναν άντρα. Γιατί πρέπει ένας άντρας να σκεφτεί ότι στη θέση της γυναίκας που χτυπά θα μπορούσε να ήταν η μητέρα ΤΟΥ, η γυναίκα ΤΟΥ, η κόρη ΤΟΥ; Οι βίαιες συμπεριφορές ενάντια στις γυναίκες πρέπει να αποφεύγονται στην βάση της ιδιοκτησίας ή είναι αυτονόητη αρχή για κάθε άνθρωπο; Τέλος, τι θέλουν να πουν οι σχεδιαστές της εκστρατείας που ενέκριναν τόσοι κρατικοί φορείς με τη λέξη «Αξίζει»; Αξίζει να μην χτυπάς γυναίκες; Αξίζει η γυναίκα ως οντότητα και ως ύπαρξη; Αυτά δεν είναι αυτονόητα; Τίθενται εν αμφιβόλω;
Η επιλογή της συγκεκριμένης εκστρατείας επιβεβαιώνει ακόμα μια φορά πόσο βαθιά εμπεδωμένα είναι τα στερεότυπα για το ρόλο των φύλων αλλά και οι αντιλήψεις που προκύπτουν από αυτά. Με ποιο τρόπο αυτή η εκστρατεία, η οποία θα διαδοθεί σε νοσοκομεία και στρατόπεδα όπως γνωστοποιήθηκε, θα ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της κοινωνίας ενάντια στη βία κατά των γυναικών; Αναπαράγοντας την υπεροχή των αντρών έναντι των γυναικών και όλα όσα αυτή συνεπάγεται;
Τέλος, η εκστρατεία αναδεικνύει ακόμη μια σοβαρή παράλειψη από πλευράς της Κυβέρνησης. Σε κάθε κριτική για την στάση της Κυβέρνησης απέναντι στις γυναίκες του τόπου, οι Κυβερνώντες απαντούν ότι «πρωτοπόρησαν» με τον διορισμό Επιτρόπου Ισότητας. Εντούτοις καθημερινά αποδεικνύουν ότι αντιμετωπίζουν την Επίτροπο Ισότητας μόνο για διακοσμητικούς σκοπούς εφόσον ούτε για τα πιο απλά ζητήματα όπως η συγκεκριμένη καμπάνια δεν ζητούν έστω και την άποψη της.
Το Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ καλεί τους εμπλεκόμενους φορείς να αποσύρουν την συγκεκριμένη εκστρατεία. Την ίδια στιγμή κρίνουμε εξαιρετικά σημαντική την επιμόρφωση των αρμοδίων αλλά και της κοινωνίας ολόκληρης για το φαινόμενο τη βίας κατά των γυναικών, τους παράγοντες που το προκαλούν και τους τρόπους αντιμετώπισης του.
