Στέλιος Ξιουρής
Νέα δυνατότητα διάγνωσης του Covid 19 με την πραγματοποίηση εκτεταμένων διαγνωστικών ελέγχων για την αντιμετώπιση της πανδημίας δίνουν rapid test αντιγόνου με δείγμα σάλιου που διατίθενται και στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Τα νέα τεστ γίνονται με τη λήψη σάλιου είναι απλούστερα στην εκτέλεση, λιγότερο ενοχλητικά, με μικρότερο κίνδυνο επιμόλυνσης και ο χρόνος εκτέλεσης είναι σαφώς πιο γρήγορος, δηλαδή δίνουν άμεσα αποτελέσματα και ίσως αποδειχθούν η πιο δραστική άμεση λύση για μείωση της διάδοσης του COVID 19, πολλαπλασιάζοντας την δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και περιορίζοντας άμεσα τα θετικά κρούσματα.
Ειδικότερα, το τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου με δείγμα σάλιου, δίνει αποτέλεσμα μέσα σε 15 λεπτά, με ευαισθησία 95%, δίνοντας νέα προοπτική στην έγκαιρη διάγνωση του Covid 19 και την ευκαιρία για εκτενή διενέργεια τεστ. Η ευκολία και αμεσότητα με το δείγμα σάλιου, αναμένεται να πολλαπλασιάσει την δυνατότητα διάγνωσης, ενώ το συγκεκριμένο τεστ είναι ιδανικό και για παιδιά.
Πώς γίνεται το τεστ αντιγόνου με δείγμα σάλιου
Ο εξεταζόμενος εισάγει σάλιο σε δοκιμαστικό σωλήνα στον οποίο προστίθεται το ειδικό διάλυμα / αντιδραστήριο αναμιγνύοντάς το. Στην συνέχεια λαμβάνονται τρεις σταγόνες από το μίγμα και τοποθετούνται στην ειδική κασετίνα διάγνωσης, αναμένοντας το αποτέλεσμα εντός 15 λεπτών.
Μοριακά test και test ταχείας διάγνωσης
Στο ξεκίνημα της πανδημίας το μόνο αποδεκτό τεστ από τον ΠΟΥ ήταν το μοριακό PCR, που παραμένει να είναι ο χρυσός κανόνας για επιβεβαίωση των κρουσμάτων, ενώ πρόσφατα όταν πλέον δεν ήταν εφικτός ο έλεγχος της διάδοσης, έγινε αποδεκτό το τεστ διάγνωσης του αντιγόνου του COVID 19 το οποίο διαθέτει ψηλή αξιοπιστία, με την χρήση μέχρι σήμερα δειγματοληψίας ρινοφαρυγγικού δείγματος από εξειδικευμένο προσωπικό.
Το νέο τεστ αντιγόνου με δείγμα σάλιου δίνει την δυνατότητα εύκολης, πολλαπλής και γρήγορης διενέργειας τεστ για έγκαιρη απομόνωση των θετικών κρουσμάτων και καλύτερο έλεγχο της πανδημία, συμβάλλοντας στην σταδιακή επαναφορά της κανονικότητας στην οικονομία και στην κοινωνία.
Το τεστ με δείγμα σάλιου έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι απλούστερα στην εκτέλεση, με μικρότερο κινδύνο επιμόλυνσης και δεν είναι ενοχλητικά και επίπονα όπως η εξαγωγή ρινοφαρυγγικού δείγματος, ενώ παράληλα ο χρόνος εκτέλεσης είναι σαφώς πιο γρήγορος. Είναι γνωστό ότι το άτομο που υποβάλλεται σε εξαγωγή ρινοφαρυγγικού δείγματος έχει συχνά αντανακλαστικά απόρριψης, με ακούσιο βήξιμο, φτέρνισμα ή ακόμη και φτύσιμο στον επαγγελματία υγείας που διενεργεί το τεστ ενώ παράλληλα είναι δύσκολη, αν όχι ανέφικτη η δειγματοληψία σε παιδιά.
Σύγκριση αξιοπιστίας τεστ αντιγόνου με δείγμα σάλιου έναντι ρινοφαρυγγικού
Σύμφωνα με μετα-ανάλυση βασισμένη σε δεδομένα 37 μελετών, με συνολικό αριθμό 7169 ατόμων που διενεργούσε ταυτόχρονα τεστ με τις δύο μεθόδους (σάλιου και ρινοφαρυγγικού) στα ίδια άτομα όπως δημoσιεύθηκε στο Annals of Internal Medicine στις 12 Ιανουαρίου 2021, όπου συνοψίζει τα κύρια ευρήματα της μελέτης η Καθηγήτρια Αναλυτικής Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Εύη Λιανίδου, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στην διαγνωστική ευαισθησία ανάμεσα σε αυτά τα δύο διαφορετικά είδη δειγμάτων για την ανίχνευση του SARS-COV-2.
Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η ανάλυση σε δείγματα σιέλου δίνει παρόμοια αποτελέσματα με πολύ χαμηλότερο κόστος για την ανίχνευση του SARS-CoV-2.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, και με τα επιπρόσθετα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής δειγματοληψίας και την μειωμένη ανάγκη απασχόλησης αλλά και κυρίως την χαμηλότερη πιθανότητα έκθεσης σε κίνδυνο μόλυνσης του εξειδικευμένου προσωπικού, προτείνεται η αντικατάσταση της δειγματοληψίας ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού που ελέγχεται για SARS-CoV-2.
https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M20-6569
Aνίχνευση Μεταλλάξεων
Η Αγγλική Κυβέρνηση διερευνώντας ενδελεχώς την δυνατότητα ανίχνευσης όλων των μεταλλάξεων του Sars Cov 2, μέσω του ειδικευμένου εργαστηρίου Lighthouse Laboratory at Milton Keynes, έχει αγοράσει στις 15 Ιανουαρίου 2021, 2 εκατομμύρια του τεστ αντιγόνου από την Αγγλική εταιρεία Surescreen, με στόχο την έγκαιρη διάγνωση των ασυμπτωματικών κρουσμάτων, που αποδεικνύει την ακρίβεια του τεστ και την εμπιστοσύνη της Αγγλικής Κυβέρνησης στο συγκεκριμένο τεστ.
https://www.gov.uk/government/news/government-to-deploy-first-british-manufactured-rapid-lateral-flow-antigen-tests-for-covid-19
Κλειδί στην αντιμετώπιση της πανδημίας η έγκαιρη διάγνωση και ιχνηλάτηση
Σύμφωνα με μελέτες, αν όλος ο κόσμος έκανε κατά μέσο όρο 2 τεστ τον μήνα θα μπορούσε να περιοριστεί η μεταδοτικότητα μέχρι και 70% με 80% σε μόλις ένα μήνα. Ο ερευνητής μολυσματικών ασθενειών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Στέφεν Κίσλερ ανέφερε ότι αυτό που θέλουμε να μάθουμε είναι εάν ένας ασθενής είναι μεταδοτικός, για να τον απομονώσουμε έγκαιρα και να μειώσουμε την μετάδοση στην κοινότητα και το τεστ αντιγόνων είναι το πιο ισχυρό και γρήγορο εργαλείο για να το αποδείξουμε.
Τα γρήγορα τεστ αντιγόνου και ειδικά το νέο τεστ με δείγμα σάλιου τείνουν να αλλάξουν την δυνατότητα διάγνωσης του Covid-19 και αποτελούν την νέα στρατηγική για την έγκαιρη διάγνωση των κρουσμάτων γιατί είναι γρήγορα και φθηνά ανιχνεύοντας τις αντιγόνες πρωτεΐνες που επιτρέπουν τον εντοπισμό θετικών περιπτώσεων.
Η ευκολία και η αμεσότητα με δείγμα σάλιου έχει την δυνατότητα να πολλαπλασίασει την διενέργεια τεστ και να συμβάλλει στην σταδιακή επαναλειτουργία των σχολείων, τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, τις κοινωνικές και επιχειρηματικές συναντήσεις. Θα μπορούν επίσης να ελέγχονται όλες οι αφίξεις στην χώρα ή στα νησιά και όλοι οι επιβάτες ή να ελέγχονται οι επιβάτες σε με´σα συγκοινωνίας πριν επιβιβαστούν σε αεροπλάνα, πλοία, λεωφορεία και τρένα .
Το βασικό πλεονέκτημα των rapid test έναντι των μοριακών τεστ, είναι ότι γνωρίζει άμεσα ο εξεταζόμενος αν είναι θετικός ή αρνητικός και αυτό μειώνει την μετάδοση κατά δύο μέρες, με την έγκαιρη καραντίνα. Παράλληλα η ινχηλάτηση επαφών μπορεί να ξεκινήσει 2 ημέρες νωρίτερα.
Το κλειδί στον έλεγχο της πανδημίας είναι η ταχύτερη ιχνηλάτηση, ο έγκαιρος εντοπισμός των επαφών και η απομόνωσή τους.
Τα διπλά τεστ αντιγόνου με επιλογή δείγματος σάλιου ή ρινοφαρυγγικό, με Ευρωπαϊκή Πιστοποίηση, διατίθεται από την Ελληνική εταιρεία Newpharm A.E. ( newharm.gr) η οποία έχει εξασφαλίσει την αποκλειστική αντιπροσώπευση και διανομή για Ελλάδα και Κύπρο.
