ΚΥΠΕ
Εισηγήσεις σε ότι αφορά τις συνθήκες κράτησης στα κρατητήρια του Αστυνομικού Σταθμού Λευκωσίας και παρατηρήσεις για βελτίωση συνθηκών διατυπώνει η Επίτροπος Διοίκησης και προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού Λοττίδη μετά την επίσκεψη λειτουργού του Γραφείου της στις 11 Απριλίου, στο πλαίσιο αρμοδιότητα να διενεργεί ελεύθερα και σε τακτά χρονικά διαστήματα επισκέψεις σε χώρους όπου άτομα στερούνται ή πιθανόν να στερούνται της ελευθερίας τους.
Η επίσκεψη αναφέρεται σε έκθεση, αποσκοπούσε στον έλεγχο του βαθμού συμμόρφωσης με τις εισηγήσεις που είχαν υποβληθεί στην προηγούμενη Έκθεση του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψη (ΕΜΠ), με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των κρατουμένων.
Διευκρινίζεται ότι δεν έγιναν συνεντεύξεις με κρατούμενους, για τις συνθήκες κράτησής τους, καθώς και τα τρία άτομα που τελούσαν υπό κράτηση κατά το χρόνο της επίσκεψης, δεν επιθυμούσαν να μιλήσουν στη Λειτουργό. Σημειώνεται ότι κατά την επίσκεψη παρατηρήθηκε εποικοδομητικό πνεύμα συνεργασίας τόσο από τον υπεύθυνο του σταθμού, όσο και από τα μέλη του προσωπικού που εργάζονταν τη συγκεκριμένη ημέρα.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι κατά την επιθεώρηση των κρατητηρίων/κελιών, διαπιστώθηκε ότι αυτά διαθέτουν ικανοποιητικό μέγεθος για εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών κράτησης και διαθέτουν παράθυρα που επιτρέπουν τον φυσικό φωτισμό και αερισμό τους.
Αναφέρεται ότι ο χώρος υγιεινής δεν ήταν σε ικανοποιητική κατάσταση λόγω και των παρωχημένων κτηριακών εγκαταστάσεων και, ως εκ τούτου, χρήζει ανακαίνισης ή/και ανακατασκευής/αντικατάστασης.
Παρατηρήθηκε, επίσης, ότι ο χώρος εντός ενός εκ των τεσσάρων κρατητηρίων (του κρατούμενου που είχε απολυθεί), δεν είχε καθαριστεί, υπήρχαν χρησιμοποιημένα σεντόνια που δεν είχαν ακόμη αλλαχθεί, ενώ υπήρχαν σκουπίδια εντός του κελιού (κουτιά φαγητού, χαρτομάντηλα). Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του σταθμού, οι κρατούμενοι εντός των κρατητηρίων καθαρίζουν οι ίδιοι τους χώρους κράτησής τους, ενώ παρέχονται υπηρεσίες απολύμανσης μια φορά τον μήνα.
Η επίτροπος στην έκθεση αναφέρει ότι η ευθύνη για τη συντήρηση και την καθαριότητα των χώρων υγιεινής εντός των κρατητηρίων ανήκει στην αρμόδια για την κράτηση αρχή και όχι στους κρατούμενους και εισηγείται η αρμόδια αρχή να βρει εναλλακτικούς τρόπους για την καθαριότητα των χώρων εντός των κρατητηρίων και όπως διασφαλίσει την κατάλληλη απολύμανση των κελιών κατά την αλλαγή των κρατουμένων.
Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι στα κρατητήρια δεν υφίσταται οποιοσδήποτε εξωτερικός χώρος και, ως εκ τούτου, δεν παρέχεται στους κρατούμενους το δικαίωμα για τουλάχιστον μια ώρα άσκησης/προαυλισμού σε εξωτερικό χώρο καθημερινά. Προσθέτει ότι η έλλειψη κατάλληλου εξωτερικού χώρου άσκησης καθιστά τον χώρο των αστυνομικών κρατητηρίων ακατάλληλο για κράτηση ατόμων πέραν των 24 ωρών.
"Στην πράξη, η διάρκεια της κράτησης στον εν λόγω χώρο συχνά ξεπερνά τις 24 ώρες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, η κράτηση προσώπων διήρκεσε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, από 4 ημέρες μέχρι και 8 ημέρες", αναφέρει συγκεκριμένα.
Η Επίτροπος υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές μεταχείρισης κρατουμένων, πρόσωπα τα οποία κρατούνται βάσει απόφασης διοικητικού οργάνου αποκλειστικά για σκοπούς απέλασης θα πρέπει να κρατούνται σε ξεχωριστό χώρο, που να μην επιτρέπει καμία επαφή με πρόσωπα που κρατούνται για σκοπούς διερεύνησης ποινικών αδικημάτων.
Προστίθετα ότι από την επιθεώρηση φακέλων κατά την ημέρα της επίσκεψης, διαπιστώθηκε ότι αυτοί τηρούνται με τη δέουσα επιμέλεια και υπήρχαν σε αυτούς καταχωρισμένα και υπογεγραμμένα τα έγγραφα που πιστοποιούν λήψη από τον κρατούμενο των εντύπων πληροφόρησής του για τα δικαιώματά του κατά την έναρξη της κράτησής του. Ωστόσο, τονίζει ότι εντός των χώρου κράτησης δεν υπήρχαν αναρτημένα, σε κάθε κελί, τα έντυπα των Δικαιωμάτων των Κρατουμένων και των Κανόνων του Κρατητηρίου.
Αναφέρεται ότι κατά την επίσκεψη, διαπιστώθηκε ότι ο χώρος στελεχώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας από έξι Αστυνομικούς. Ωστόσο, ο χώρος κράτησης δεν επιβλέπεται από κάποιο συγκεκριμένο άτομο και δεν υπάρχει υπεύθυνος κρατητηρίου που επιλαμβάνεται όλα τα σχετικά θέματα των κρατουμένων.
Στις παρατηρήσεις η Επίτροπος αναφέρει ότι οι ελλείψεις που αφορούν στην απουσία εξωτερικού χώρου άσκησης και στον συγχρωτισμό των διοικητικών και ποινικών κρατουμένων, καθιστούν τον χώρο αυτό ακατάλληλο για κράτηση ατόμων για χρονικό διάστημα πέραν των 24/48 ωρών και εισηγείται τερματισμό της κράτησης προσώπων για χρόνο πέραν των 24 ωρών εντός των Κρατητηρίων.
Σε αντίθετη περίπτωση εισηγείται την δημιουργία εξωτερικού χώρου άσκησης/προαυλισμού σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Στις εισηγήσεις περιλαμβάνεται ο τερματισμός της πρακτικής κράτησης των διοικητικών κρατούμενων μαζί με ποινικούς κρατούμενους, η επιμελής συμπλήρωση του Εντύπου Συνέντευξης Κρατουμένου, η ανάρτηση καταλόγου δικαιωμάτων και κανόνων, άμεση ανακαίνιση ή/και ανακατασκευή ή/και αντικατάσταση των χώρων υγιεινής, τερματισμός της πρακτικής καθαρισμού των χώρων υγιεινής των κρατητηρίων από κρατούμενους και η διασφάλιση της έγκαιρης και κατάλληλης απολύμανσης των κελιών κατά την αλλαγή των κρατουμένων.
Επίσης η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής στους κρατούμενους να γίνεται μόνο από προσοντούχο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και όχι από τα μέλη της Αστυνομίας και εξέταση του ενδεχομένου στελέχωσης του χώρου από αστυνομικό που θα έχει την αποκλειστική ευθύνη επίβλεψης του χώρου των κρατητηρίων και θα επιλαμβάνεται των θεμάτων των κρατουμένων.
Η Έκθεση υποβάλλεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης & Δημόσιας Τάξης, ως αρμόδια αρχή και κοινοποιείται, επίσης, στον Αρχηγό Αστυνομίας για ενημέρωση του και τυχόν δικές του ενέργειες.
