Ανακοινώσεις
Ανακοίνωση εξέδωσε η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας αναφορικά με τη φονική πυρκαγιά που ξέσπασε στη Λεμεσό και που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πέντε ανθρώπων.
Αυτούσια η ανακοίνωση
Κατά παράβαση κάθε έννοιας δημοσιογραφικής ηθικής και του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, Μέσα Ενημέρωσης αγνόησαν την έκκληση του Γραφείου Τύπου της Αστυνομίας Κύπρου να μην δημοσιεύσουν τις πληροφορίες για το τραγικό συμβάν χθες στη Λεμεσό, μέχρι την ενημέρωση των συγγενών των θυμάτων.
Η κοινή γνώμη ενημερώθηκε από νωρίς χθες το πρωί, από τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, για την συγκλονιστική είδηση του θανάτου μιας ολόκληρης οικογένειας από πυρκαγιά στο σπίτι τους. Μια θλιβερή, συνταρακτική και συγκλονιστική είδηση, την οποία οι δημοσιογράφοι ασφαλώς και δεν θα μπορούσαν να αγνοήσουν.
Ωστόσο, κρίνεται ως παντελώς απαράδεκτη η δημοσιοποίηση των πληροφοριών, απλώς και μόνο για χάρη της πρωτιάς στη μετάδοση της είδησης, πριν από την επίσημη ενημέρωση των οικογενειών των θυμάτων, και παρά τις σαφείς και ξεκάθαρες προς τούτο οδηγίες από την Αστυνομία Κύπρου.
Ενώ ο Κλάδος Επικοινωνίας της Αστυνομίας, στην ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους, στις 07:22 το πρωί του Σαββάτου, τόνιζε ότι οι πληροφορίες ΔΕΝ ήταν προς δημοσίευση και ότι οι συγγενείς ΔΕΝ είχαν ακόμη ενημερωθεί, για άλλη μια φορά μέσα ενημέρωσης από νωρίς το πρωί προχώρησαν στην ανάρτηση της είδησης χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες.
Με απόλυτη αντίληψη, ότι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας της πληροφορίας επηρεάζει δραματικά όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την έλλειψη ευαισθησίας, και καλεί τους δημοσιογραφικούς οργανισμούς και τους δημοσιογράφους να κάνουν μια παύση και να σταθούν στη σημασία του σεβασμού του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας που μοναδικό στόχο έχει να προστατεύσει τη σωστή δημοσιογραφία.
Η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας καλεί τους δημοσιογράφους να τηρούν ότι σε περιπτώσεις δυστυχημάτων και τραγικών ειδήσεων, η ενημέρωση των πλησιέστερων συγγενών των θυμάτων είναι ζωτικής σημασίας:
Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και της αξιοπρέπειας: Τα μέσα πρέπει να σέβονται την ιδιωτική ζωή και την αξιοπρέπεια των θανόντων και των οικογενειών και να αντιλαμβάνονται πως η πρώτη ενημέρωση των πλησιέστερων συγγενών πρέπει να γίνεται από τους αρμόδιους και όχι από τα μέσα ενημέρωσης.
Ελαχιστοποίηση της συναισθηματικής βλάβης: Η ενημέρωση για τον θάνατο ενός οικείου προσώπου μέσω των μέσων ενημέρωσης μπορεί να προκαλέσει σημαντική συναισθηματική βλάβη. Τα μέσα ενημέρωσης οφείλουν να συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση αυτής της βλάβης και να δείχνουν ευαισθησία στη διαδικασία του πένθους.
Ηθική ευθύνη: Οι επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης έχουν ηθική ευθύνη να εξισορροπούν το δικαίωμα του κοινού να γνωρίζει με το δικαίωμα του ατόμου στην ιδιωτική ζωή. Αυτό περιλαμβάνει τη συνεκτίμηση του συναισθηματικού αντίκτυπου που μπορεί να έχει η αναφορά τους στις οικογένειες. Ταυτόχρονα, όμως, και στην κοινωνία, ειδικά εάν η πρώτη σχετική ενημέρωση είναι αόριστη ή/και συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό άσχετο με το πραγματικό συμβάν.
Εμπιστοσύνη: Η ηθική δημοσιογραφία περιλαμβάνει την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με την κοινή γνώμη. Τα μέσα ενημέρωσης, διαχειριζόμενα ορθά τις ευαίσθητες πληροφορίες, με προσοχή και σεβασμό, διατηρούν και ενισχύουν την αξιοπιστία τους.
Εν κατακλείδι, η ενημέρωση των πλησιέστερων συγγενών είναι μια πρακτική που έχει τις ρίζες της στην ενσυναίσθηση, στον σεβασμό και στην ηθική ευθύνη, με στόχο να εξισορροπήσει την ανάγκη για δημόσια ενημέρωση με τα δικαιώματα και την ευημερία των ατόμων και των οικογενειών.
Ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας στις Ειδικές Διατάξεις ορίζει ότι:
7.1. Χειρισμός θέματος που αφορά πένθος, θλίψη ή ψυχικό κλονισμό ή δύναται να προκαλέσει ανθρώπινο πόνο, απαιτεί, στον μέγιστο βαθμό, προσέγγιση που να τη χαρακτηρίζει διακριτικότητα και ενσυναίσθηση, και αποφυγή οποιασδήποτε πράξης δυνατόν να οξύνει τον ανθρώπινο πόνο.
Επιπρόσθετα, ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, στις Γενικές Διατάξεις, ορίζει ότι:
1. Οι Δημοσιογράφοι σέβονται τις μεθόδους συλλογής και διάδοσης πληροφοριών που έχουν αποδεχθεί ελεύθερα, όπως το «off the record», την ανωνυμία, ή το «embargo», υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι δεσμεύσεις είναι σαφείς.
Κατά την ενάσκηση του επαγγέλματος τους, οι δημοσιογράφοι
IV. Είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και διακριτικοί στην παρουσίαση θεμάτων όπως η βία, το έγκλημα, τα σεξουαλικά εγκλήματα, ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος, καθώς και πληροφοριών ή οπτικοακουστικού υλικού που μπορεί να προκαλέσουν πανικό ή φρίκη ή αποτροπιασμό, κυρίως στα παιδιά.
Η ΕΔΔ, ως μία πρώτη τοποθέτηση στο θέμα, τονίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι η πρωτιά και η αποκλειστικότητα μπορούν να ηγερθούν ως αιτιολογικά απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προστασία της κοινωνίας.
