Τοποθέτηση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κυρίας, Μαρία Στυλιανού - Λοττίδη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων:
H 20ή Ιουνίου, καθιερωμένη από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, αποτελεί μέρα τιμής και μνήμης για τους ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους λόγω πολέμων, συγκρούσεων ή διώξεων.
Η σημερινή μέρα, υπενθυμίζει στην ανθρωπότητα τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, καθώς και την ανάγκη για διεθνή αλληλεγγύη και προστασία των δικαιωμάτων τους.
Ο αριθμός των ανθρώπων που εκτοπίζονται από τις χώρες τους έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, και εκατομμύρια άνθρωποι αναζητούν ασφάλεια και προστασία σε άλλα κράτη.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, κατά το 2024, περίπου 130.8 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τις χώρες τους, ενώ το 2023, τα άτομα που αιτήθηκαν διεθνή προστασία στην Κύπρο ανήλθαν στα 10.662.
Σε αυτό το πλαίσιο, αρχίσαμε σήμερα εκστρατεία ευαισθητοποίησης,ενημέρωσης και διαφώτισης για τα πρόσωπα που βίαια εκτοπίζονται ή που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες με διττό προσανατολισμό:
Αφενός να αντιληφθεί η κοινωνία ότι οι πρόσφυγες αποζητούν ασφαλές καταφύγιο στην Δημοκρατία λόγω της κρίσης στις χώρες καταγωγής τους, και όχι από επιλογή, αφετέρου, δε, να υπενθυμίσει ότι πριν από 50 χρόνια βιώσαμε και στην πατρίδα μας βίαιο εκτοπισμό ο οποίος συνεχίζεται μέχρι σήμερα περιμένοντας την επιστροφή … στο ίδιο μας το έδαφος.
Ειδικότερα, ενόψει της συμπλήρωσης φέτος 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή και τον βάναυσο εκτοπισμό από τις πατρογονικές μας εστίες, είναι τουλάχιστον χρέος μας να διατηρούμε άσβεστη την μνήμη της προσφυγιάς και τα δεινά του ξεριζωμού όπως μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά και, συνάμα, να δεικνύουμε την απαιτούμενη ευαισθησία και σεβασμό σε όλους τους εν δυνάμει πρόσφυγες οι οποίοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν πατρίδα και να καταφύγουν σε μια αλλιώτικη γη της επαγγελίας.
Γιατί όπως είπε και Αντόνιο Γκουντέρες : «…ας επιβεβαιώσουμε τη συλλογική ευθύνη του κόσμου για την παροχή βοήθειας και υποδοχής προσφύγων, για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους - συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να ζητήσουν άσυλο - και, τελικά, για την επίλυση συγκρούσεων, ώστε όσοι αναγκάζονται από τις κοινότητές τους να μπορούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.»
Σε αυτό το πλαίσιο προβάλλονται σήμερα και τα δικά μας μηνύματα ως Θεσμός Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά και ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: «Don’t shoot the refugees..it ’just the (messenger) of the word crisis» και «50 years…still waiting», τα οποία έχουν τοποθετηθεί και σε υπεραστικά λεωφορεία που εκτελούν τακτικές διαδρομές μεταξύ των πόλεων στην επικράτεια όπου ασκείται αποτελεσματικός έλεγχος από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η εν λόγω εκστρατεία μαζί με τις διαχρονικές παρεμβασεις μας ως Θεσμός μέσα από τις επισκέψεις μας που πραγματοποιούνται στα Κέντρα Υποδοχής και Φιλοξενίας αιτητών/τριών ασύλου, αλλά και μέσω σχετικών Εκθέσεων που, κατά καιρούς υποβάλλονται, και παλαιότερων εκστρατειών, έχει σαν στόχο να επισημαίνονται ζητήματα που χρήζουν βελτίωσης αλλά και ανθρωποκεντρικής προσέγγισης όπως είναι οι παρεμβάσεις του Γραφείου αναφορικά με τη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων ασύλου, καθώς και για το πλαίσιο στήριξης και κάλυψης των υλικών συνθηκών υποδοχής αιτητών/τριών ασύλου.
Βασικό μέλημα του Γραφείου μας είναι όπως συνεχίσει να συνδράμει στην ουσιαστική προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων που προστατεύονται από το προσφυγικό δίκαιο και διαμένουν στην Κύπρο. Η αλληλεγγύη και ο σεβασμός των ανθρώπων και των δικαιωμάτων τους δεν αποτελεί υποχρέωση μόνο των κρατών, αλλά κάθε ανθρώπου ξεχωριστά.
Είναι μια συλλογική προσπάθεια που στοχεύει αφενός στην προστασία των δικαιωμάτων και της έμφυτης αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου αλλά συνάμα και η άμεση αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την κάθε κρίση, εμπόλεμη ή μη που αναγκάζει τον ξεριζωμό.
«Don’t shoot the refugees.. λοιπόν, it ’just the (messenger) of the word crisis»
