24news team
Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά την Αγία Φωτεινή ή Καρπασίτιδα, ή γνωστή στον λαό και ως Φωτού, που έζησε κατά την πρώιμη μάλλον βυζαντινή εποχή αλλά δυστυχώς δεν γνωρίζουμε τα σχετικά με τον βίο της.
Σύμφωνα, λοιπόν με την τοπική παράδοση η φωτώνυμη αυτή οσία καταγόταν από την αρχαία πόλη του Καρπασίου. Αυτό που με βεβαιότητα γνωρίζουμε, είναι ότι διήλθε τον ασκητικό της βίο σ’ ένα ευρύχωρο λαξευτό υπόγειο μέσα στο σημερινό χωριό Άγιος Ανδρόνικος Καρπασίας. Το εν λόγω σπήλαιο που διατηρείται σε εξαίρετη γενικά κατάσταση, είναι πιθανόν να προυπήρξε της Αγίας Φωτεινής και ίσως παραπέμπει σε πρωτοχριστιανικούς ή και πρωτοβυζαντινούς χρόνους.
Αξίζει να αναφερθεί πως, το ασκητήριο-σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής δεν αποτελεί μεμονωμένο χώρο ή γεγονός, αλλά εντάσσεται σε ένα σύμπλεγμα ασκητηρίων της ευρύτερης περιοχής.
Στο προαναφερθέν σπήλαιο αγωνίσθηκε ασκητικά η οσία Φωτεινή με νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, αγνότητα, ταπεινοφροσύνη, υπομονή και όλες τις άλλες ευαγγελικές αρετές με τις οποίες κατέστη πάμφωτο σκεύος τους Θεού, δοχείο των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, φωτοφόρα και φωτόμορφη. Κατάμεστη των καρπών της αγιότητας, κοιμήθηκε ἐν Κυρίῳ και τάφηκε στο ἀσκητήριό της. Ὁ τάφος της, που βρίσκεται στο δυτικό μέρος του σπηλαίου, παρέμεινε για αιώνες αγνοημένος.
Για πρώτη φορά εντοπίσθηκε μετά από θεία αποκάλυψη κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα, σύμφωνα με τη σύγχρονη μαρτυρία του γνωστού Κυπρίου μεσαιωνικού χρονογράφου Λεοντίου Μαχαιρά.
Έκτοτε η Αγία Φωτεινή, και μέχρι τις μέρες μας, έλαβε κατά την επωνυμία της, τη Χάρη της θεραπείας των ποικίλων οφθαλμικών παθήσεων, μάλιστα των τυφλώσεων, χορηγώντας άφθονα τις ιάσεις με το νερό του αγιάσματός της. Το πηγάδι του περιωνύμου αυτού αγιάσματος βρίσκεται στο άκρο λαξευμένης προς τα βόρεια του σπηλαίου σήραγγας. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το αγίασμα αυτό στέρεψε το 1974, μετά την τουρκική εισβολή, ένεκα της βεβήλωσης του χώρου από τους Τούρκους.
Πέραν της μαρτυρουμένης χρήσης του σπηλαίου τούτου ὡς ναού ήδη από την περίοδο της Φραγκοκρατίας, αλλά και μέχρι πρόσφατα (1974), ὁ χώρος αυτός λειτούργησε πιθανότατα και ὡς Μονή. Αργότερα (ίσως επί τουρκοκρατίας) λειτούργησε επάνω και πέριξ του σπηλαίου μικρή ανδρώα Μονή, που διαλύθηκε περί το τέλος του 19ου αιώνα. Ὁ ναός, που βρίσκεται σήμερα πάνω από το σπήλαιο, κτίσθηκε επί Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσάνθου (1767-1810), λειτουργούσε δε προ της εισβολής ὡς ο ενοριακός ναός του χωριού Άγιος Ἀνδρόνικος.
Εξαιτίας των ποικίλων ιστορικών της Κύπρου περιστάσεων, ὁ τάφος της οσίας προφανώς καλύφθηκε και πάλι μετά την ανωτέρω εύρεσή του, προς αποφυγήν σύλησης του ιερού της λειψάνου και με τα χρόνια και πάλιν λησμονήθηκε. Γιὰ δεύτερη φορά ανευρέθη επί Αρχιεπισκόπου Κύπρου Σιλβέστρου (1718-1733) από τον τότε επιστάτη της Μονής της Οσίας, οικονόμο Άνθιμο. Αυτός, έσκαψε προς τα δυτικά, όπου βρήκε ξανά τον τάφο και το ιερό λείψανο της Αγίας, πάνω στο οποίο υπήρχε μαρμάρινος σταυρός, που έφερε την επιγραφή, «Φωτεινή Οσία, νύμφη Χριστού». Αργότερα ανακομίσθησαν από εκεί τα ιερά λείψανα, κατά το 1974 μετακομίσθηκαν στην ιερά Αρχιεπισκοπὴ Κύπρου.
Ναοί επ’ ονόματι της Άγιας Φωτεινής βρίσκονται και σε άλλα μέρη της Κύπρου, αλλά δεν είναι γνωστό εάν ετιμάτο εκεί αρχικά ἡ Κυπρία όσια, ἡ Καρπασίτιδα ή η ομώνυμη Μεγαλομάρτυς, ἡ Σαμαρείτιδα.
Παλαιότερη γνωστή φορητή εικόνα της όσιας είναι μία του έτους 1811, έργο του γνωστού ζωγράφου ιερομονάχου Λαυρεντίου, που κλάπηκε κατά την εισβολή από τους Τούρκους και πωλήθηκε στην Ευρώπη. Αυτή, όπως και οι σωζόμενες νεότερες εικόνες, ποριστούν την Αγία με μοναχική ενδυμασία και να φέρει στο δεξί της χέρι Σταυρό.
Με πληροφορίες από churchofcyprus
