24news team
Το τρωκτικό που προκαλεί στους πλείστους τρόμο, κυριολεκτικά, είναι η ποντίκα, αφού στη θέα της και μόνο μπορεί να σκορπίσει τον πανικό.
Τα πέντε είδη τρωκτικών που συναντάμε στην Κύπρο είναι:
Black rat – Rattus rattus (Linnaeus, 1758) ποντίκα ή μαύρος αρουραίος
Brown rat – Rattus norvegicus (Berkenhout, 1769) ποντίκα ή κοινός καστανός αρουραίος
Cypriot mouse – Mus cypriacus (Cucchietal, 2006) κυπριακός ποντικός
Cyprus Spiny Mouse – Acomys nesiotes (Bate, 1903) κυπριακός ακανθοποντικός
House mouse – Mus musculus domesticus (Linnaeus, 1758) σπιτικός ή οικιακός ποντικός
Black rat - Rattus rattus – Ποντίκα: Το πιο μισητό θηλαστικό της Κύπρου
Υπάρχουν δυο είδη ποντίκας που προκαλούν σοβαρές καταστροφές παντού, κυρίως, ωστόσο, στη γεωργική παραγωγή. Το είδος Rattus norvegicus που συνήθως ζει στην ύπαιθρο και το είδος Rattus rattus (μαυροποντίκα), το πιο μισητό θηλαστικό της Κύπρου, που βρίσκεται και σε κατοικημένες περιοχές και αρέσκεται στο να κρύβεται στις οροφές κατοικιών, γι’ αυτό και η αγγλική της ονομασία είναι, Roof rat.
Φωτογραφία: Black Rat - Rattus rattus
Οι ποντίκες έχουν γενικά χρώμα γκρίζο, πολλές φορές όμως ποικίλλει ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Το σώμα τους είναι λεπτό και στενόμακρο, έχουν μεγάλα μάτια και εξογκωμένη μύτη, το δε μήκος της ουράς τους είναι μεγαλύτερο από το μήκος του κορμιού τους. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της ποντίκας, όπως και όλων των τρωκτικών, είναι η κατασκευή των δοντιών της. Διαθέτει ένα ζευγάρι κοφτερών και πολύ σκληρών δοντιών, που την βοηθούν να ανοίγει τρύπες και να κόβει σκληρά αντικείμενα. Πολλές φορές νυφίτσες προκάλεσαν πυρκαγιές σε υποστατικά, κόβοντας ηλεκτροφόρα σύρματα. Κόβουν ακόμη με ευκολία κατασκευές από αλουμίνιο, δέρμα, μόλυβδο και πλαστικό. Τα δόντια τους διατηρούνται πάντοτε σταθερά σε μήκος και σε κόψη, διότι τρίβονται και ακονίζονται μεταξύ τους. Ανοίγουν τρύπες στο έδαφος, σε καλά προστατευμένα σημεία, που το βάθος τους φθάνει τα 34 μέτρα. Είναι ζώα προικισμένα με πολλή δεξιοτεχνία και μπορούν να σκαρφαλώνουν σε τοίχους, να περπατούν σε συρματόσχοινα, να πηδούν και ακόμη να κολυμπούν.
Το ήπιο κλίμα της Κύπρου βοηθά στην αναπαραγωγή τους ολόκληρο σχεδόν τον χρόνο. Σε ηλικία 3-4 μηνών τα θηλυκά αρχίζουν να ζευγαρώνουν. Η εγκυμοσύνη τους διαρκεί 21-23 μέρες, είναι δε έτοιμα και πάλι για αναπαραγωγή μια έως δυο μέρες μετά τη γέννα, αφού περάσουν μια περίοδο οίστρου. Γεννούν περί τα επτά ποντικάκια, περίπου έξι φορές τον χρόνο. Κατασκευάζουν τις φωλιές τους κοντά σε τροφή και νερό, τα δε νεαρά της οικογένειας σε διάστημα τριών περίπου μηνών, όταν ενηλικιωθούν, αναζητούν νέες περιοχές για να εγκατασταθούν. Τρέφονται με μεγάλη ποικιλία φυτικών και ζωικών τροφών, αρέσκονται όμως περισσότερο στα σιτηρά. Όταν τρων προτιμούν να είναι προφυλαγμένα καλά σε σκιερό και σκοτεινό μέρος. Ο αριθμός τους αυξάνεται με γοργότερο ρυθμό σε τόπους που διαθέτουν άφθονη τροφή και προστασία. Το άγριο περιβάλλον, όπου υπάρχουν χαρουπιές, μαζί με την πυκνή θαμνώδη βλάστηση, προσφέρουν τις προϋποθέσεις για επιβίωση και πολλαπλασιασμό τους.
Black Rat, Rattus rattus / Photographer: Ian R McCann
Το μέγεθος της καταστροφής που μπορεί να προκαλέσει η ποντίκα είναι τεράστιο. Αρκεί να σημειωθεί ότι τον 14ο αιώνα το τρωκτικό αυτό προκάλεσε τον θάνατο 42 εκατομμυρίων ανθρώπων μέσα σε τρία χρόνια, με την τρομερή ασθένεια πανώλη (πανούκλα) που μετέδωσε. Εκτός από την πανώλη η ποντίκα βοηθά στη μετάδοση και άλλων ασθενειών στον άνθρωπο (όπως ο τύφος, η γαστρεντερίτιδα κ.α.), και στα ζώα και τα πουλερικά (σαλμονέλα). Στη γεωργική παραγωγή γενικά η ποντίκα προξενεί ανυπολόγιστες ζημιές κάθε χρόνο, με την καταστροφή φρούτων και δέντρων, είτε μολύνοντας τα αποθηκευμένα προϊόντα με τα περιττώματά της είτε με την παρουσία της. Υπολογίζεται ότι το ένα πέμπτο της παγκόσμιας παραγωγής καταστρέφεται από το τρωκτικό αυτό.
Βίντεο από George konstantinou - Cyprus Wildlife tours
Με πληροφορίες από: Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια / polignosi / wikipedia / inaturalist / museumsvictoria
