«Μακάρι να μπορούσα να ξεχάσω τα πρόσωπα όλων όσων είδα να πεθαίνουν την περασμένη εβδομάδα» λέει στη συγκλονιστική του μαρτυρία, που φιλοξενείται από την κυριακάτικη Daily Mail (Mail On Sunday), ένας γιατρός του βρετανικού συστήματος υγείας, αναφερόμενος στα θύματα του κορωνοϊού που ολοένα και αυξάνονται στην χώρα του Μπόρις Τζόνσον.
Σε αυτήν την ανατριχιαστική μαρτυρία από την «πρώτη γραμμή» της αντιμετώπισης της πανδημίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο εν λόγω γιατρός (που δεν κατονομάζεται) περιγράφει πώς ο νέος κορωνοϊός που προκαλεί την ασθένεια Covid-19 «χτύπησε» με σφοδρότητα τις περασμένες μέρες ένα μεγάλο νοσοκομείο του Λονδίνου, όπου εργάζεται. Το αποτέλεσμα ανάλογο με την κατάσταση σε δεκάδες χώρες του πλανήτη: Γιατροί και νοσοκόμες να παρακολουθούν ανήμποροι ασθενείς να πασχίζουν να πάρουν ανάσα, και να βλέπουν κάποιους να ξεψυχούν, χωρίς να μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα για να τους σώσουν.
Πρώτος νεκρός στην Κύπρο: «Μας κοιτούσε με αγωνία και ρωτούσε πότε θα γυρίσει πίσω»
«Έχετε δει ποτέ κάποιον να πασχίζει να πάρει τις τελευταίες του ανάσες; Δεν είναι κάτι που έχουν αντικρίσει πολλοί, αλλά εκείνοι που το έχουν βιώσει δεν ξεχνούν ποτέ τη φρίκη. Μακάρι να μπορούσα να ξεχάσω τα πρόσωπα όλων όσων είδα να πεθαίνουν την περασμένη εβδομάδα. Η έκφραση πανικού σε κάθε πρόσωπο, ο ήχος που κάνουν οι άνθρωποι όταν προσπαθούν απεγνωσμένα, και αποτυγχάνουν, να βάλουν οξυγόνο στα πνευμόνια τους. Δεν είναι κάτι που ξεχνάς», αναφέρει ο γιατρός στην σοκαριστική του περιγραφή.
Και συνεχίζει περιγράφοντας τη στιγμή που «ξεκίνησε ο εφιάλτης» στο νοσοκομείο όπου εργάζεται. «Ήταν λίγο μετά το μεσημέρι το περασμένο Σάββατο. Ο δέκτης τηλεειδοποίησής μου άρχισε να χτυπά, ενημερώνοντάς με ότι ένας ασθενής εμφάνιζε αναπνευστική δυσχέρεια. Έτσι έτρεξα στην άλλη πλευρά του νοσοκομείου για να βοηθήσω έναν άνδρα γύρω στα 70 με Covid-19, του οποίου η καρδιά είχε πάψει να χτυπά. Φτάνοντας, αντίκρισα μια εικόνα απόλυτου πανικού. Το προσωπικό, χωρίς να ευθύνεται, ήταν διστακτικό ως προς το πώς ακριβώς έπρεπε να ενεργήσουμε. Ήταν μια αρχική ένδειξη για το πόσο τρομερά απροετοίμαστοι είμαστε ως χώρα να αντιμετωπίσουμε τον ιό. Οι μαλάξεις για την ανάνηψή του απέβησαν άκαρπες. Μαζί με δύο νοσηλεύτριες, έναν έμπειρο γιατρό και έναν αναισθησιολόγο, ήμασταν ανήμποροι ενώ ο Covid-19 έκλεβε μια ζωή μπροστά στα μάτια μας. Αγωνιζόταν να ανασάνει με κάθε ίχνος ζωής που του είχε απομείνει. Μπορούσα να διακρίνω τον τρόμο στα μάτια του. Γνώριζε».
Τρόμος σε ασθενείς και επαγγελματίες Υγείας
Όπως αναφέρει ο γιατρός, τρόμος δεν υπήρχε μόνο στο πρόσωπο του ασθενή που έσβηνε, αλλά και στην έκφραση του νοσηλευτικού προσωπικού που ήταν εκεί. «Είναι όλοι τους εκπληκτικοί συνάδελφοι, αξιοσέβαστοι επαγγελματίες που, όπως κι εγώ, έχουν μεγάλη εμπειρία. Δεν θα έπρεπε να νιώθουν φόβο. Ωστόσο ένιωθαν. Μπορούσα να το δω. Κι ένιωσα κι εγώ αυτό το συναίσθημα να με πλημμυρίζει».
Εξηγώντας ότι, τόσο ο ίδιος όσο και οι συνάδελφοί του είναι συνηθισμένοι στις πολύωρες βάρδιες και στην αντιμετώπιση του ενός κρίσιμου περιστατικού μετά το άλλο, ο γιατρός υπογραμμίζει ότι εκείνη η μέρα ήταν διαφορετική. «Ναι, ξέραμε ότι ο ιός ερχόταν αλλά δεν ήμασταν προετοιμασμένοι. Λίγες ώρες πριν από τον πρώτο θάνατο από Covid-19 στο νοσοκομείο, ξαφνικά μας είπαν να αναδιοργανώσουμε τους θαλάμους ώστε να χωρέσουν οι μεγάλοι αριθμοί ασθενών που κατέφθαναν σε κρίσιμη κατάσταση. Είμαι γιατρός. Είμαι εκπαιδευμένος να μπλοκάρω την εσωτερική φωνή του πανικού που ακούμε όλοι μας σε περιόδους έντονου άγχους. Αυτή τη φορά όμως δεν μπορούσα να μπλοκάρω τίποτε. Την άκουγα να μου λέει διαρκώς "Θεέ μου, τι συμβαίνει;". Ξέραμε ότι αυτός ο άνδρας ήταν απλά ο πρώτος που θα βλέπαμε να πεθαίνει με αυτόν τον μαρτυρικό τρόπο. Το παιδί μέσα μου σκεφτόταν "αν μπορέσω να σώσω αυτόν, ίσως τα καταφέρουν και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι που γεμίζουν του θαλάμους μας". Αυτή όμως είναι η πραγματική ζωή. Όχι ένα παραμύθι για παιδιά". Ενώ έφευγε από τη ζωή, με τόσο σκληρό τρόπο, ένιωσα βαθιά απογοήτευση. Ωστόσο δεν υπήρχε χρόνος για χάσιμο. Σύντομα είχαμε έναν θάλαμο γεμάτο με ανθρώπους που υπέφεραν. Παρά την αναδιοργάνωση των θαλάμων για να διασφαλιστεί ότι θα υπήρχε χώρος για τους ασθενείς του κορωνοϊού και ότι θα ήταν πλήρως απομονωμένοι, σύντομα έγινε εμφανές ότι ο ιός είχε ήδη εξαπλωθεί στο νοσοκομείο. Λίγη ώρα μετά τον θάνατο του ασθενή, με κάλεσαν σε έναν κανονικό θάλαμο, όπου είχε σημειωθεί μια απροσδόκητη εξέλιξη. Ένας ασθενής καιγόταν στον πυρετό. Μου ερχόταν να βάλω τα κλάματα. Ο άνθρωπος αυτός είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο για κάτι τελείως άχετο και τώρα ήταν ξεκάθαρο ότι είχε κολλήσει τον ιό στο μέρος που ο ίδιος πίστευε ότι θα τον βοηθούσε να γίνει καλά. Κοίταξα γύρω του στον θάλαμο. Ήταν περιστοιχισμένος από άλλους ασθενείς στα κρεβάτια τους, νοσηλευτές και γιατρούς χωρίς κανένα είδος προστασίας, συμπεριλαμβανομένου και εμού.
Σε αυτό το σημείο ξεκίνησα να δουλεύω για εννέα ώρες με άδειο στομάχι, και μόνο ένα διάλειμμα για τουαλέτα. Δεν υπήρχε ανάπαυλα. Γιατί αυτός ήταν απλά ο πρώτος που ανακαλύψαμε. Σχεδόν ταυτόχρονα άρχισαν να εμφανίζονται περισσότερα κρούσματα, με τη συσκευή τηλεειδοποίησής μου να βουίζει ασταμάτητα. Έτρεχα από τον έναν θάλαμο στον άλλο, ανταποκρινόμενος στις κλήσεις από κάθε γωνιά του νοσοκομείου. Με κάθε νέο κρούσμα που ανακαλύπταμε, η εσωτερική φωνή στο κεφάλι μου φώναζε όλο και πιο δυνατά: Όχι, όχι, όχι. Σε παρακαλώ θεέ μου, όχι».
Δεν είναι σαν την γρίπη
Ο γιατρός υπογραμμίζει με έμφαση στη μαρτυρία του ότι, παρά τις πληροφορίες που κυκλοφορούν στα social media, η Covid-19 είναι κάτι πολύ χειρότερο από την εποχική γρίπη. Εκτός από την πιο επιθετική πνευμονία που μπορεί να προκαλέσει, οι τρόποι εξάπλωσής της την καθιστούν κάτι τελείως διαφορετικό. Επίσης, τονίζει ότι το γεγονός ότι ο ιός πλήττει πιο σφοδρά άτομα με υποκείμενα νοσήματα, δεν πρέπει να κάνει τους ανθρώπους να νομίζουν ότι δεν τους αφορά. Εξάλλου πρόκειται για έναν ιό που μεταδίδεται με μεγάλη ταχύτητα. Ο ίδιος ο γιατρός εκτιμά ότι μπορεί πολλοί επαγγελματίες Υγείας να έχουν ήδη μολυνθεί στην χώρα, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου καθώς έχει εκτεθεί πολλάκις στον ιό, ωστόσο δεν τον έχουν υποβάλλει σε τεστ.
«Ως γιατρός είναι καθήκον μας να σώζουμε ζωές. Ωστόσο για πρώτη φορά στην καριέρα μου αντιμετωπίζω τον φόβο ότι, ως γιατρός, μπορεί να είμαι ένας σιωπηρός δολοφόνος. Δεν έχω άλλη επιλογή από το να καταπνίξω αυτόν τον φόβο και να συνεχίσω τη δουλειά μου», εξηγεί. Και συνεχίζει: «Προς το τέλος της περασμένης εβδομάδας έγινε ξεκάθαρο ότι υπάρχουν ελάχιστα που μπορούμε να κάνουμε για να φρενάρουμε την εξάπλωση αυτού του επιθετικού και ανελέητου ιού. Πολλοί ασθενείς απλά δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία και στις μάσκες οξυγόνου, έτσι η μόνη μας επιλογή είναι να τους προσφέρουμε λίγη ανακούφιση. Ακόμα και με τη μορφίνη και το midazolam που βοηθούν στην αντιμετώπιση του πόνου και τη διευκόλυνση της αναπνοής, οι θάνατοι είναι βασανιστικοί. Γι' αυτό εύχομαι να μπορούσα να ξεχάσω την περασμένη εβδομάδα, να υποκριθώ ότι ήταν κάποιου είδους εφιάλτης. Όμως δεν είναι. Είναι η νέα μας πραγματικότητα».
Επιλογές που δεν θα έπρεπε ποτέ να χρειαστεί να κάνουμε
«Ο ιός έχει αναγκάσει τους γιατρούς να κάνουν κάτι που δεν θα έπρεπε ποτέ να κάνουν: να παριστάνουν τον Θεό. Σε διάστημα λίγων ωρών το περασμένο Σάββατο, η δουλειά μου όπως την ήξερα μέχρι σήμερα άλλαξε αμετάκλητα. Πλέον πρέπει να λαμβάνουμε ηθικές αποφάσεις για τον ποιον να σώσουμε και ποιον να αφήσουμε να πεθάνει, σε κλίμακα που κανένας γιατρός ζωντανός σήμερα δεν αντιμετώπισε ποτέ. Μακάρι να μπορούσα να πω ότι αυτές οι ηθικές αποφάσεις λαμβάνονται με χρόνο, υπομονή και φροντίδα. Την περασμένη εβδομάδα όμως όλα γίνονταν αστραπιαία. Κανείς γιατρός δεν θα έπρεπε να είναι αναγκασμένος να διαλέξει ανάμεσα σε ασθενείς. Όμως τώρα δεν έχουμε άλλη επιλογή».
Όπως επισημαίνει ο γιατρός, στο νοσοκομείο που εργάζεται υπάρχουν 150 επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού, ωστόσο ο ίδιος θεωρεί ότι μπορεί να είναι πολύ περισσότερα. Αυτή μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, επισημαίνει, εξηγώντας ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα ακόμη νοσοκομείο όπου επικρατεί η ίδια κατάσταση. «Ως επαγγελματίες υγείας είμαστε τρομοκρατημένοι για όσα θα συμβούν τις ερχόμενες εβδομάδες και μήνες. Είμαστε προετοιμασμένοι; Όχι. Δεν έχουμε καν στολές προστασίας», συνεχίζει ο γιατρός και καταλήγει: «Πολλοί από εμάς έχουμε δει τις τρομακτικές σκηνές από τα υπερπλήρη νοσοκομεία της Ιταλίας στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι αντιμετωπίζουμε ακριβώς το ίδιο άμεσο μέλλον και εδώ...Μοιάζει σαν να προσπαθούμε να παίξουμε ένα computer game και κάθε μέρα περνάμε σε καινούργια, ακόμα πιο δύσκολη πίστα. Απλά δεν μπορούμε να συμβαδίσουμε. Πόσο ακόμα θα χειροτερέψουν τα πράγματα;»
protothema.gr