Η Ευρώπη ήταν πρωτοπόρος σε αρκετούς τομείς του αθλητισμού και ο στίβος δεν μπόρεσε να αποτελέσει εξαίρεση. Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Στίβου έχει ιδρυθεί επίσημα το 1970, εντούτοις φρόντισαν πολύ νωρίς οι ιθύνοντες του ευρωπαϊκού στίβου να διεξάγουν Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.
Το 1934 στο Τορίνο, 23 χώρες συμμετείχαν στο ιστορικό 1ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, με τη συμμετοχή 223 αθλητών, αφού τότε δεν επιτρεπόταν η συμμετοχή των γυναικών. Από το 1934 έως και το 2022 διεξήχθησαν συνολικά 25 Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Στίβου, με την Κύπρο να μπαίνει επίσημα ως ανεξάρτητη Ομοσπονδία στη διοργάνωση του 1986 στη Στουτγκάρδη. Κι αυτό εξαιτίας του ότι η Κυπριακή Ομοσπονδία Ερασιτεχνικού Αθλητισμού Στίβου ιδρύθηκε το 1983 και αναγνωρίστηκε επίσημα από τη Διεθνή Ομοσπονδία (IAAF) το 1984.
Μέχρι το 1982 οι Κύπριοι αθλητές και αθλήτριες εκπροσωπούσαν την Ελλάδα. Τη μεγαλύτερη επιτυχία με την Ελλάδα, την κατέγραψε ο Σταύρος Τζιωρτζής, το 1974 στη Ρώμη, όταν τερμάτισε στην 4η θέση των 400μ. με εμπόδια σε 49.71. Παρουσία σε τελικό είχε και η Μαρούλα Λάμπρου στο μήκος, το 1978 στην Πράγα. Οι τελευταίοι Κύπριοι αθλητές, που αγωνίστηκαν σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα με την Ελλάδα ήταν οι Σπύρος Σπύρου, Μάριος Κασσιανίδης, Φίλιππος Φιλίππου, Πέτρος Ευριπίδου και Μαρούλα Λάμπρου, το 1982 στην Αθήνα.
Οι πρώτες κυπριακές παρουσίες...
Στις 26 Αυγούστου 1986, στο «Νέκαρσταντιον» της Στουτγκάρδης, καταγράφηκαν οι πρώτες συμμετοχές με τη σημαία της Κύπρου, από τον Σπύρο Σπύρου στα 800μ. και τη Μαρούλα Λάμπρου Τελώνη στο μήκος. Στην ίδια διοργάνωση συμμετείχαν επίσης οι Φίλιππος Φιλίππου (5.000μ.), Μιχάλης Ροδοσθένους (μήκος), Μάριος Χατζηανδρέου (τριπλούν) και Άντρη Αβραάμ (1.500μ.). Από τότε, ο κυπριακός στίβος μετέχει ανελλιπώς στα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, καταγράφοντας φέτος στη Ρώμη τη 13η παρουσία του.
Στις 12 διοργανώσεις, μέχρι το 2022 στο Μόναχο, εκπροσωπηθήκαμε από 57 άνδρες και 35 γυναίκες, με τον Απόστολο Παρέλλη να έχει το ρεκόρ των 6 συμμετοχών, τις οποίες θα κάνει 7 φέτος στη Ρώμη. Ο Άννινος Μαρκουλλίδης έλαβε μέρος σε 4 Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, φτάνοντας πολύ κοντά στον τελικό το 2002, έχοντας κάνει τις περισσότερες κούρσες από τον καθένα, αφού έτρεξε συνολικά 16 φορές, σε 100μ., 200μ. και 4Χ100μ.! Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, μέχρι το 2010 το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα διεξαγόταν κάθε 4 χρόνια, ενώ από τότε μέχρι σήμερα κάθε δύο (2). Γι’ αυτό κάποιοι από τους παλιούς αθλητές μας, θα μπορούσαν να είχαν περισσότερες συμμετοχές, αν γινόταν η διοργάνωση κάθε διετία.
Σε ό,τι αφορά τις γυναίκες, αυτή που ξεχωρίζει ιδιαίτερα είναι η Ελένη Αρτυματά, η μοναδική αθλήτριά μας με δύο παρουσίες σε τελικό, έχοντας καταγράψει την υψηλότερη θέση το 2010 στη Βαρκελώνη, 5η στα 200μ., ενώ το 2012 στο Ελσίνκι τερμάτισε 7η. Η «δασκάλα με τα φτερωτά πόδια» έχει και το ρεκόρ γυναικείων συμμετοχών, μαζί με τη Νεκταρία Παναγή, αφού έλαβε μέρος σε τέσσερα Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, τα οποία θα γινόντουσαν πέντε, αν δεν ήταν άτυχη το 2018.
Κορυφαίες θέσεις Αρτυματά και Τράικοβιτς
Φιλτράροντας τις πολλαπλές συμμετοχές αθλητών μας στις διάφορες διοργανώσεις, από το 1986 μέχρι το 2022, πήραν γεύση από Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου συνολικά 49 αθλητές και αθλήτριές μας (31 - 18). Δώδεκα (12) φορές αθλητές μας έζησαν τον τελικό του αγωνίσματός τους, ενώ έξι (7) φορές πήραν θέση στην πρώτη οκτάδα. Όπως αναφέραμε, στις γυναίκες η Ελένη Αρτυματά έχει τις καλύτερες παρουσίες, με μία 5η και μία 7η θέση. Στους άνδρες, το καλύτερο πλασάρισμα έχει ο Μίλαν Τράικοβιτς, από το 2016 στο Άμστερνταμ, όταν τερμάτισε 5ος στον τελικό των 110μ. με εμπόδια. Ο κορυφαίος εμποδίστης μας στην ιστορία θα φτάσει φέτος τις πέντε (5) συμμετοχές σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, περνώντας στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας, ενώ ο Αμίν Χαντίρι θα καταγράψει την 4η συμμετοχή του.
Έβδομη θέση κατέκτησαν ο Πρόδρομος Κατσαντώνης (200μ., 1998) και ο Δημήτρης Χονδροκούκης (ύψος, 2016). Ιστορική στιγμή για τον κυπριακό στίβο ο τελικός του άλματος σε ύψος το 2016 στο Άμστερνταμ, όταν προκρίθηκαν σε αυτόν, εκτός του Χονδροκούκη, ο Κυριάκος Ιωάννου και ο Βασίλης Κωνσταντίνου! Αξιοσημείωτο, για τον κορυφαίο αθλητή μας στον στίβο, τον Κυριάκο Ιωάννου, το ότι, ενώ έχει δύο παγκόσμια μετάλλια (αργυρό το 2009 και χάλκινο το 2007), στο ευρωπαϊκό ήταν πολύ άτυχος, αφού ως συνήθως ήταν τραυματίας, συμμετέχοντας μόνο σε δύο διοργανώσεις κι αυτές σε Ολυμπιακές χρονιές. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον κορυφαίο ρίπτη στην ιστορία, τον Απόστολο Παρέλλη, ο οποίος παρά το ότι έχει μία 5η και μία 6η θέση σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα και μία 8η σε Ολυμπιακούς, στα Ευρωπαϊκά έκλεισε τις τέσσερις πρώτες συμμετοχές του στα προκριματικά. Μόλις το 2018 στο Βερολίνο, στην 5η συμμετοχή του, πέρασε στον τελικό της δισκοβολίας, κατακτώντας την 8η θέση, κάτι που επανέλαβε και το 2022 στο Μόναχο. Φέτος στη Ρώμη, το «βάπτισμα του πυρός» θα πάρει η 19χρονη Βαλεντίνα Σάββα και θα γίνει η 50η αθλήτριά μας (κι απ’ τα δύο φύλα) που θα συμμετάσχει σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου.
ΟΙ 12 ΚΥΠΡΙΑΚΟΙ ΤΕΛΙΚΟΙ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ
1990 Μάριος Χατζηανδρέου (τριπλούν) 16,63μ. 10ος
1998 Πρόδρομος Κατσαντώνης (200μ.) 21.24 7ος
2010 Ελένη Αρτυματά (200μ.) 22.61 5η
2012 Ελένη Αρτυματά (200μ.) 23.59 7η
2016 Μίλαν Τράικοβιτς (110μ. εμπόδια) 13.44 5ος
2016 Δημήτρης Χονδροκούκης (ύψος) 2,24μ. 7ος
2016 Βασίλης Κωνσταντίνου (ύψος) 2,24μ. 9ος
2016 Κυριάκος Ιωάννου (ύψος) Δ.Κ.Ε. /
2018 Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 63,62μ. 8ος
2018 Νεκταρία Παναγή (μήκος) 6,29μ. 11η
2022 Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 63,32μ. 8ος
2022 Φίλιππα Φωτοπούλου (μήκος) 6,26μ. 12η
Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ
1986 ΣΤΟΥΤΓΚΑΡΔΗ (4-2=6)
Σπύρος Σπύρου (800μ.) 1:53.36 26/27
Φίλιππος Φιλίππου (5.000μ.) Δ.Τ. -/28
Μιχάλης Ροδοσθένους (μήκος) 7,46μ. 17/18
Μάριος Χατζηανδρέου (τριπλούν) 15,50μ. 22/23
Άντρη Αβραάμ (1.500μ.) 4:15.20 19/20
Μαρούλα Λάμπρου Τελώνη (μήκος) 5,89μ. 18/18
1990 ΣΠΛΙΤ (3-1=4)
Γιάννης Ζησιμίδης (100μ.) 10.62 23/31
Άννινος Μαρκουλλίδης (200μ.) 21.41 18/20
Μάριος Χατζηανδρέου (τριπλούν) 16,63μ. 10/19 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 16,75μ., 11ος)
Άντρη Αβραάμ (3.000μ.) 9:22.66 22/23
Άντρη Αβραάμ (10.000μ.) 33:22.81 18/27
1994 ΕΛΣΙΝΚΙ (6-1=7)
Άννινος Μαρκουλλίδης (100μ.) - Ημιτελικά 10.53 12/41
(Πρώτος γύρος: 10.40, Προημιτελικά: 10.40)
Άννινος Μαρκουλλίδης (200μ.) - Ημιτελικά 21.06 12/31
(Πρώτος γύρος: 21.01, Προημιτελικά: 20.94)
Γιάννης Ζησιμίδης (100μ.) - Προημιτελικά 10.51 20/41
(Πρώτος γύρος: 10.48)
Ευριπίδης Δημοσθένους (400μ.) 47.40 20/21
Κώστας Ποχάνης (400μ. εμπόδια) 52.07 37/37
Φώτης Στεφανή (επί κοντώ) Δ.Κ.Ε. -/26
Μάριος Χατζηανδρέου (τριπλούν) 16,07μ. 16/20
Δώρα Κυριάκου (200μ.) 24.18 27/32
Δώρα Κυριάκου (400μ.) 53.75 21/24
1998 ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗ (8-2=10)
Άννινος Μαρκουλλίδης (100μ.) - Προημιτελικά 10.41 17/45
(Πρώτος γύρος: 10.37)
Άννινος Μαρκουλλίδης (200μ.) - Ημιτελικά 21.14 13/31
(Πρώτος γύρος: 20.74)
Γιάννης Ζησιμίδης (100μ.) - Προημιτελικά 10.68 30/45
(Πρώτος γύρος: 10.58)
Γιώργος Σκέντερ (100μ.) Δ.Τ. -/45
Πρόδρομος Κατσαντώνης (200μ.) 21.24 7/31 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Πρώτος γύρος: 20.76, Ημιτελικά: 20.80)
Ευριπίδης Δημοσθένους (400μ.) 47.15 24/31
Χρίστος Παπαπέτρου (5.000μ.) 14:36.39 18/18
Στάθης Στασή (3.000μ. στιπλ) 8:52.65 26/26
Γιώργος Ανδρέου (δέκαθλο) Δ.Ολ. -/26
Εθνική Ανδρών (4Χ100μ.) 40.96 11/15
(Μαρκουλλίδης, Δημοσθένους, Κατσαντώνης, Ζησιμίδης)
Δώρα Κυριάκου (400μ.) Δ.Τ. -/27
Κατερίνα Πρατσή (μαραθώνιος) 2:59:24 39/47
2002 ΜΟΝΑΧΟ (1-2=3)
Άννινος Μαρκουλλίδης (100μ.) 10.80 43/45
Άννινος Μαρκουλλίδης (200μ.) - Ημιτελικά 20.69 9/35
(Πρώτος γύρος: 20.87, Προημιτελικά: 21.04)
Άννυ Χριστοφίδου (800μ.) 2:05.82 26/28
Έλενα Τελώνη (σφυροβολία) 55,81μ. 39/44
2006 ΓΚΕΤΕΜΠΟΡΓΚ (2-4=6)
Νεόφυτος Μιχαήλ (100μ.) 10.60 33/44
Βαλεντίνος Αθανασίου (100μ.) 11.25 43/44
Ελένη Αρτυματά (200μ.) - Ημιτελικά 23.93 12/28
(Πρώτος γύρος: 23.51)
Άννυ Χριστοφίδου (800μ.) 2:11.70 25/26
Άννυ Χριστοφίδου (1.500μ.) 4:19.03 26/29
Άντρη Σιάλου (400μ. εμπόδια) - Ημιτελικά 55.75 10/32
(Πρώτος γύρος: 55.87)
Αλεξάνδρα Τσιήσιου (ακοντισμός) 49,68μ. 26/27
2010 ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ (5-4=9)
Παναγιώτης Ιωάννου (100μ.) 10.61 25/36
Αλέξανδρος Σταυρίδης (110μ. εμπόδια) 14.04 26/29
Ζαχαρίας Άρνος (μήκος) 7,61μ. 24/32
Ζαχαρίας Άρνος (τριπλούν) 15,85μ. 24/28
Γιώργος Αρέστη (σφαιροβολία) 18,23μ. 20/27
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 60,57μ. 17/32
Ελένη Αρτυματά (200μ.) 22.61 5/25 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Πρώτος γύρος: 23.41, Ημιτελικά: 23.14)
Δήμητρα Αραχωβίτη (100μ. εμπόδια) 13.61 25/28
Μαριάννα Ζαχαριάδη (επί κοντώ) 4,25μ. 15/25
Παρασκευή Θεοδώρου (σφυροβολία) 60,16μ. 20/22
2012 ΕΛΣΙΝΚΙ (8-2=10)
Παναγιώτης Ιωάννου (100μ.) 10.67 28/33
Αλέξανδρος Σταυρίδης (110μ. εμπόδια) 14.14 29/32
Κυριάκος Ιωάννου (ύψος) 2,15μ. 21/32
Νίκανδρος Στυλιανού (επί κοντώ) Δ.Κ.Ε. -/28
Ζαχαρίας Άρνος (τριπλούν) 16,23μ. 19/27
Γιώργος Αρέστη (σφαιροβολία) 18,16μ. 23/24
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 61,79μ. 13/31
Κωνσταντίνος Σταθελάκος (σφυροβολία) 68,20μ. 29/31
Ελένη Αρτυματά (100μ.) 11.64 24/32
Ελένη Αρτυματά (200μ.) 23.59 7/30 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Πρώτος γύρος: 23.35, Ημιτελικά: 23.21)
Νεκταρία Παναγή (μήκος) 6,31μ. 15/30
2014 ΖΥΡΙΧΗ (4-3=7)
Αμίν Χαντίρι (1.500μ.) 3:50.15 28/32
Μίλαν Τράικοβιτς (110μ. εμπόδια) 13.78 24/30
Νίκανδρος Στυλιανού (επί κοντώ) Δ.Κ.Ε. -/26
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 60,32μ. 16/29
Ραμόνα Παπαϊωάννου (100μ.) 11.64 27/37
Ραμόνα Παπαϊωάννου (200μ.) Δ.Τ. 15/35
(Πρώτος γύρος: 23.70)
Νεκταρία Παναγή (μήκος) 6,12μ. 24/28
Ανδρονίκη Λαδά (δισκοβολία) 52,18μ. 17/22
2016 ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ (7-6=13)
Αμίν Χαντίρι (1.500μ.) 3:44.61 25/37
Μίλαν Τράικοβιτς (110μ. εμπόδια) 13.44 5/32 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Πρώτος γύρος: 13.39, Ημιτελικά: 13.40)
Δημήτρης Χονδροκούκης (ύψος) 2,24μ. 7/23 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 2,25μ.)
Βασίλης Κωνσταντίνου (ύψος) 2,24μ. 9/23 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 2,25μ.)
Κυριάκος Ιωάννου (ύψος) Δ.Κ.Ε. 12/23 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 2,25μ.)
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 61,89μ. 18/30
Κωνσταντίνος Σταθελάκος (σφυροβολία) 70,20μ. 22/28
Ραμόνα Παπαϊωάννου (100μ.) - Ημιτελικά 11.55 14/31
(Πρώτος γύρος: 11.36)
Ελένη Αρτυματά (200μ.) - Ημιτελικά 23.58 20/36
(Πρώτος γύρος: 23.46)
Ναταλία Ευαγγελίδου (800μ.) - Ημιτελικά 2:03.99 24/33
(Πρώτος γύρος: 2:05.73)
Νεκταρία Παναγή (μήκος) 6,33μ. 17/25
Εθνική Γυναικών (4Χ100μ.) 43.87 9/16
(Ολίβια Φωτοπούλου, Ραμόνα Παπαϊωάννου, Φίλιππα Φωτοπούλου, Ελένη Αρτυματά)
2018 ΒΕΡΟΛΙΝΟ (7-4=11)
Παΐσιος Δημητριάδης (200μ.) 21.31 37/40
Χρίστος Δημητρίου (800μ.) 1:50.61 31/33
Αμίν Χαντίρι (1.500μ.) 3:45.97 22/34
Μίλαν Τράικοβιτς (110μ. εμπόδια) - Ημιτελικά 13.57 15/27
(πέρασε απευθείας στα ημιτελικά)
Βασίλης Κωνσταντίνου (ύψος) 2,11μ. 26/28
Νίκανδρος Στυλιανού (επί κοντώ) 5,36μ. 22/36
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 63,62μ. 8/26 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 62,32μ.)
Ολίβια Φωτοπούλου (100μ.) άκυρη εκ. -/37
Ναταλία Ευαγγελίδου (800μ.) 2:03.38 24/32
Ναταλία Ευαγγελίδου (1.500μ.) 4:25.91 24/24
Ναταλία Χριστοφή (100μ. εμπόδια) 13.53 31/32
Νεκταρία Παναγή (μήκος) 6,29μ. 11/27 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(προκριματικά: 6,62μ.)
2022 ΜΟΝΑΧΟ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ (3-4=7)
Απόστολος Παρέλλης (δισκοβολία) 63,32μ. 8/25 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 61,95μ.)
Φίλιππα Φωτοπούλου (μήκος) 6,26μ. 12/24 - ΤΕΛΙΚΟΣ
(Προκριματικά: 6,54μ.)
Μίλαν Τράικοβιτς (110μ. εμπόδια) - Ημιτελικά 13.54 9/37
(πέρασε απευθείας στα ημιτελικά)
Ολίβια Φωτοπούλου (200μ.) - Ημιτελικά 23.33 12/32
(Πρώτος γύρος: 23.40)
Αλέξανδρος Πουρσανίδης (σφυροβολία) 70,56μ. 21/26
Ναταλία Χριστοφή (100μ. εμπόδια) 13.53 30/34
Ολίβια Φωτοπούλου (100μ.) 11.62 28/31
Ανδρονίκη Λαδά (δισκοβολία) 52,80μ. 24/25
Επεξήγηση συντομογραφιών
Δ.Τ.: Δεν Τερμάτισε, Δ.Κ.Ε.: Δεν Κατέγραψε Επίδοση, Δ.Ολ.: Δεν Ολοκλήρωσε (σε Δέκαθλο), άκυρη εκ.: άκυρη εκκίνηση
* Στην παρένθεση κάθε διοργάνωσης οι συμμετοχές σε άνδρες - γυναίκες και σύνολο.
* Στη φωτογραφία οι δύο κορυφαίοι με 5ες θέσεις σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, Ελένη Αρτυματά και Μίλαν Τράικοβιτς και ο ρέκορντμαν συμμετοχών (πάει για την 7η) Απόστολος Παρέλλης.
