Εφραίμ Γεωργίου
Το να αντιμετωπίσεις τα φαινόμενα βίας στο ποδόσφαιρο δεν είναι εύκολο ούτε απλό. Δεν έρχεται μέσα από μια απόφαση απαγόρευσης μετακίνησης οπαδών, ούτε από μια σκληρή νομοθεσία την οποία δεν μπορείς να τηρήσεις. Αντίθετα η συνεργασία της πολιτείας, της αστυνομίας, των ομάδων και των φιλάθλων μπορεί να φέρει αποτέλεσμα.
Το πρόσφατο μέτρο απαγόρευσης μετακίνησης φιλάθλων δεν μπορεί να αποτελέσει τη λύση στο πρόβλημα μας, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως η βία έχει πλέον μεταφερθεί κι εκτός αγωνιστικών χώρων, με τα κρούσματα να κάνουν την εμφάνιση τους ολοένα και πιο συχνά.
Επί τούτου είναι πλέον αναγκαστικό να υπάρξει μια ουσιαστική συζήτηση στην κοινωνίας μας, η οποία δεν θα περιλαμβάνει μόνο Υπουργούς, Βουλευτές και τους αρμόδιους αξιωματούχους του ποδοσφαίρου αλλά όλους τους φορείς που έχουν άμεση σχέση.
Άπαντες παραδέχονται πως είμαστε σε οριακό σημείο και ήρθε ο καιρός να αλλάξουμε κάποια πράγματα κάτι που πρακτικά σημαίνει πως καλό θα ήταν να εξετάσουμε τους βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους βασίζονται οι Ευρωπαίοι
Πρόληψη
Ψάχνοντας λοιπόν τους τρόπους με τους οποίους έδρασαν στο εξωτερικό για να καταπολεμήσουν το φαινόμενο αυτό καταλήγεις σε ένα σημαντικό συμπέρασμα.
Η πρόληψη είναι το Α και το Ω. Σαν κοινωνία οφείλεις να ψάξεις και να βρεις τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να λειτουργήσεις προληπτικά.
Το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Γερμανίας, του Βελγίου και άλλων χωρών δείχνει πως συγκεκριμένες πρακτικές έχουν αποτέλεσμα. Το ηλεκτρονικό εισιτήριο, οι ονομαστικές θέσεις, τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης (με υψηλή ευκρίνεια), ο ηλεκτρονικός έλεγχος πρόσβασης και οι βάσεις δεδομένων με στοιχεία προσώπων και περιστατικών οδηγούν στη μείωση των φαινομένων βίας.
Το εντυπωσιακό είναι πως ο περί της Πρόληψης και της Καταστολής της Βίας στους Αθλητικούς Χώρους Νόμος προνοεί όλα τα πιο πάνω, ωστόσο η ωμή πραγματικότητα λέει πως είμαστε πίσω.
Η αυτοματοποιημένη είσοδος με ηλεκτρονικό εισιτήριο δεν εφαρμόζεται πουθενά, ενώ είναι ξεκάθαρο πως μπαίνουν στα γήπεδα άτομα χωρίς κάρτα οπαδού, με τις βάσεις δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί να πηγαίνουν με μιας στον κάλαθο.
Τα κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης, εάν λειτουργούν, δεν έχουν την απαραίτητη ευκρίνεια καθώς έχουμε δει εικόνες στις οποίες καλά, καλά δεν μπορείς να διακρίνεις χαρακτηριστικά του ατόμου.
Κι άμα είναι να μιλήσεις για ονομαστικές θέσεις, τότε θα καταλήξεις στο συμπέρασμα πως σε ελάχιστες κερκίδες τηρείται αυτό, όντας μάλιστα από μερίδα κόσμου που δεν περιμένεις πως θα υπάρξουν παρατράγουδα.
Ο ρόλος των ομάδων
Για να γίνουν βήματα προόδου είναι αναγκαία η εμπλοκή των ομάδων.
Πίσω στο 2003 ο τότε πρόεδρος της Μπαρτσελόνα, Ζοάν Λαπόρτα, χάραξε μια στρατηγική μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα βίας.
Όποιος είχε εμπλοκή σε επεισόδια δεν είχε θέση στην ομάδα, δεν λάμβανε ξανά εισιτήριο και του απαγορευόταν η είσοδος στο γήπεδο δια παντός. Την ίδια ώρα είχε στενή συνεργασία με την αστυνομία της Καταλονίας, παρέχοντας πληροφορίες για το ποιος και τι έπραξε.
Στην Κύπρο με εξαίρεση την Ομόνοια η οποία απαγόρευσε σε συγκεκριμένο αριθμό φιλάθλων την είσοδο, δεν έχουμε δει ανάλογες ενέργειες από άλλες ομάδες.
Ο ρόλος του συνδέσμου
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και αυξάνονται οι φωνές αυτών που θέλουν το οριστικό κλείσιμο των συνδέσμων φιλάθλων. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελεί λύση.
Αντίθετα βλέποντας τι γίνεται στο εξωτερικό είναι αντιληπτό πως οι σύνδεσμοι φιλάθλων είναι ο πιο δύσκολος κρίκος μα συνάμα και καθοριστικός στην αντιμετώπιση της αθλητικής βίας.
Στη Γερμανία για κάθε μετακίνηση οργανωμένων οπαδών υπάρχει συνάντηση του συνδέσμου με την αστυνομία.
Καθορίζεται η ώρα και το δρομολόγιο που θα ακολουθηθεί ώστε να μην υπάρξουν παρατράγουδα και φαινόμενα βίας. Γενικότερα δίνοντας πρόσωπο σε έναν σύνδεσμο τα πάντα είναι διαφορετικά. Ο πρόεδρος του έχει πλέον ουσιαστικό ρόλο και γίνεται υπεύθυνος στην ομαλή λειτουργία.
Oπως αναφέρει σε μελέτη που εκπόνησε ο ερευνητής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Τριαντάφυλλος Καρατράντος, με τίτλο «Πρόληψη του χουλιγκανισμού και της οπαδικής βίας» το πρόγραμμα «Curva Jove» των Συνδέσμων Οπαδών της Εσπανιόλ είχε καταλυτική συνδρομή στη μείωση των φαινομένων βίας.
Τα μέλη συμμετείχαν σε συνέδρια, τηλεοπτικές εκπομπές, εκπαιδευτικά προγράμματα, προωθώντας με αυτό τον τρόπο τη θετική πλευρά της υποστήριξης μιας ομάδας και αποδομώντας τη βία.
Επένδυση στην Παιδεία
Πάντοτε στη συζήτηση επί του δύσκολου θέματος της βίας υπάρχει ξεχωριστή θέση στην παιδεία. Η επένδυση σε αυτήν φέρνει αποτελέσματα, κάτι που προκύπτει απ’ τα όσα βλέπουμε στο εξωτερικό.
Στη Γερμανία υπάρχουν πέραν των 60 κοινωνικο-παιδαγωγικών οργανώσεων οι οποίες εκπαιδεύουν νεαρούς φιλάθλους σχετικά με τον εξτρεμισμό. Χρηματοδοτούνται από τις ίδιες τις ομάδες και την ομοσπονδία, ενώ μεσολαβούν μεταξύ των πλέον ριζοσπαστικών κομματιών της εξέδρας, των διοικήσεων των συλλόγων και των αστυνομικών Αρχών.
Στην Ολλανδία η Γκρόνιγκεν, δημιούργησε επιμορφωτικά προγράμματα σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και την τοπική κοινωνία. Σε ένα από αυτά, επιστρατεύονται πρώην χούλιγκαν, προκειμένου να έρθουν σε επαφή και να επηρεάσουν άτομα με «ροπή» στον χουλιγκανισμό.
Η δε Καμπούρ έχει ξεχωριστή οργάνωση «εκπαίδευσης» φιλάθλων, η οποία συνεχώς δημιουργεί εκστρατείες πρόληψης κατά του χουλιγκανισμού στα δημοτικά σχολεία. Μάλιστα, στελέχη της οργάνωσης πλαισιώνουν χούλιγκαν στους οποίους έχει απαγορευθεί η πρόσβαση στο γήπεδο, προκειμένου να τους αποτρέψουν από μια ενδεχόμενη… υποτροπή. Με αυτόν τον τρόπο τους βοηθούν να επιτύχουν την κοινωνική τους επανένταξη μέσω εργασιακών προοπτικών.
Τη δεκαετία του 1980 η Βελγική Στάνταρ Λιέγης εφάρμοσε το πρόγραμμα της «προπόνησης φιλάθλων», που ενημερώνει τους οπαδούς της από μικρή ηλικία σχετικά με το πώς είναι ο ορθός τρόπος συμπεριφοράς ενός φιλάθλου.
Μια προσπάθεια η οποία αγκαλιάστηκε απ’ την κοινωνία καθώς πλέον, ειδικοί, όπως παιδαγωγοί και κοινωνιολόγοι, μαθαίνουν στα παιδιά το νόημα της αποδοχής της ήττας, τον σεβασμό στους αντιπάλους και τις νομικές συνέπειες που μπορεί να υποστεί ένας χούλιγκαν που προκαλεί επεισόδια.
Εν κατακλείδι το πρόβλημα της βίας δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο και δεν είναι φαινόμενο μόνο της Κύπρου.
Υπάρχουν χώρες στις οποίες η κατάσταση ξέφυγε εντελώς (αν και δεν απέχουμε πολύ από αυτό), όμως βρήκαν τους τρόπους ώστε να υπάρξει βελτίωση.
Η νομοθεσία που ήδη υπάρχει παρέχει σωρεία εργαλείων, ίσως και περισσότερα από αυτά που χρειάζονται, όμως δεν εφαρμόζεται αποτελεσματικά. Την ίδια ώρα η συνεργασία μεταξύ πολιτείας, αστυνομίας, ομάδων και συνδέσμων είναι ανύπαρκτη, όπως άλλωστε και η επένδυση στην παιδεία. Ήρθε ο καιρός να δούμε κατάματα το πρόβλημα και να βρούμε πραγματικές λύσεις καθώς αν μείνουμε στην απαγόρευση μετακίνησης οπαδών δεν θα πετύχουμε τίποτα άλλο παρά μόνο μια τρύπα στο νερό.
