ΚΥΠΕ
Έλλειψη σαφήνειας ως προς την πολιτική που εφαρμόζεται, αναφορικά στην παροχή ωφελημάτων από διάφορους φορείς, σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Αναπηρίας (ΕΚΑ), διαπιστώνει η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπό την ιδιότητα του Ανεξάρτητου Μηχανισμού Προώθησης, Προστασίας και Παρακολούθησης της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη.
Σε Έκθεσή της, που αφορά την ελεύθερη είσοδο σε πολιτιστικές εκδηλώσεις των Δήμων και Κοινοτήτων από τους κατόχους Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας, η κ. Λοττίδη τονίζει ότι η παροχή ωφελημάτων αποτελεί έμπρακτη απόδειξη του σεβασμού προς τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και την προθυμία των εμπλεκόμενων Οργανισμών να συμβάλουν στην πραγμάτωση των δικαιωμάτων αυτών και στην άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην ισότιμη ένταξή τους στην κοινωνία.
Σημειώνεται ότι η έκθεση συντάχθηκε, με αφορμή παράπονο, που της υποβλήθηκε από τη θυγατέρα ατόμου με αναπηρία και αφορούσε τον Δήμο Λεμεσού.
Ειδικότερα, αναφέρεται στην έκθεση ο παραπονούμενος υποστήριξε ότι ενώ αρχικά είχε ενημέρωση ότι θα μπορούσε ο ίδιος και η κόρη του να προμηθευτούν δωρεάν εισιτήρια για να παρακολουθήσουν κάποια παράσταση στο Κηποθέατρο Λεμεσού, όταν έφτασαν εκεί, ο υπεύθυνος του Δήμου Λεμεσού του ανέφερε ότι δεν υπάρχουν οδηγίες για μη καταβολή αντιτίμου, και έτσι υποχρεώθηκαν να αγοράσουν εισιτήρια.
Σύμφωνα με την Επίτροπο η εισαγωγή της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας εισήχθηκε στην Κύπρο το 2016 πιλοτικά με αρμόδιο Συντονιστικό Φορέα το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες (ΤΚΕΑΑ), υπογραμμίζοντας ότι επειδή η εισαγωγή της έγινε πιλοτικά «στο παρόν στάδιο, η παροχή των ωφελημάτων στα άτομα με αναπηρία, που κρίνονται δικαιούχοι της ΕΚΑ, όπως αυτά παρατίθενται στον κατάλογο ωφελημάτων, στηρίζεται αποκλειστικά στην αυτόβουλη διάθεση των διαφόρων Υπουργείων, Κρατικών Θεσμών και Φορέων, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Σημειώνει, ωστόσο, ότι μετά την Νομοθετική Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτό μπορεί να αλλάξει, αφού η πρόταση προβλέπει ότι μετά την έκδοση της οδηγίας, τα κράτη μέλη θα έχουν προθεσμία 18 μηνών, ώστε να μεταφέρουν τις διατάξεις της στο εθνικό δίκαιο και ουσιαστικά θα καταστήσουν την έκδοση και αναγνώριση της ΕΚΑ υποχρεωτική από όλα τα κράτη.
«Σε κάθε περίπτωση, ως προς το παρών, καμία κρατική Υπηρεσία ή Οργανισμός δεν μπορεί να υποχρεωθεί να παράσχει ορισμένα ωφελήματα στους δικαιούχους ΕΚΑ. Αντίθετα, οποιαδήποτε τέτοια παραχώρηση γίνεται εθελοντικά, μετά από σχετική διαβούλευση με το ΤΚΕΑΑ», αναφέρει η Επίτροπος.
Ως εκ τούτου, σημειώνει «η παροχή τέτοιων ωφελημάτων αποτελεί έμπρακτη απόδειξη του σεβασμού προς τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και την προθυμία των εμπλεκόμενων Οργανισμών να συμβάλουν στην πραγμάτωση των δικαιωμάτων αυτών και στην άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην ισότιμη ένταξή τους στην κοινωνία».
Σε απαντητική επιστολή του προς την Επίτροπο Διοικήσεως ο Δήμος Λεμεσού αναφέρει πως η ισχύουσα πολιτική του είναι να επιτρέπεται η δωρεάν είσοδος σε παραστάσεις που πραγματοποιούνται ή φιλοξενούνται σε χώρους του μόνο στα άτομα με ειδικές ανάγκες, που διαθέτουν κάρτα αναπήρων και βρίσκονται σε τροχοκάθισμα.
Στην έκθεση της Επιτρόπου περιλαμβάνεται και η άποψη του ΤΚΕΑΑ, το οποίο αναφέρει ότι «τα ωφελήματα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των ωφελημάτων, ο οποίος αποτελεί μέρος του Σχεδίου Παροχής Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας στην Κύπρο, πρέπει να παρέχονται σε όλους τους κατόχους της Κάρτας χωρίς οποιαδήποτε διάκριση στον τύπο αναπηρίας και χωρίς να επαφίεται σε οποιοδήποτε υπάλληλο του Δήμου να παρέχει τα ωφελήματα βασιζόμενος στην δική του κρίση να ορίσει ένα άτομο ως ανάπηρο και κατά συνέπεια δικαιούχο της Ευρωπαϊκής Κάρτας Αναπηρίας».
Η κ. Λοττίδη χαιρετίζει την πρωτοβουλία Δήμων και Κοινοτήτων παραχωρώντας, μεταξύ άλλων, και το δικαίωμα στην ελεύθερη είσοδο ή έκπτωση σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, στους κατόχους ΕΚΑ και στους συνοδούς τους.
Αναφέρει ότι κατά την εξέταση του παραπόνου διαφάνηκε ότι, αν και η ΕΚΑ εισάχθηκε στην Κύπρο εδώ και 7 χρόνια, υπάρχει ωστόσο έλλειψη σαφήνειας ως προς την πολιτική που εφαρμόζεται σχετικά με την παροχή κάποιων ωφελημάτων, από κάποιους φορείς.
«Εν προκειμένω ο Δήμος Λεμεσού δεν παρέχει το πιο πάνω ωφέλημα ομοιόμορφα σε όλους τους κατόχους ΕΚΑ και τους συνοδούς τους, αλλά με την εισαγωγή ενός πρόσθετου κριτηρίου, σύμφωνα με το οποίο ο κάτοχος ΕΚΑ θα πρέπει να χρησιμοποιεί τροχοκάθισμα για να επωφεληθεί του συγκεκριμένου ωφελήματος», αναφέρει.
Υπογραμμίζει ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία κατοχυρώνει την αρχή της μη-διάκρισης όχι μόνο ανάμεσα στα άτομα με αναπηρίες και στα άτομα χωρίς αναπηρίες, αλλά και ανάμεσα στα ίδια τα άτομα με αναπηρίες, αφού η Σύμβαση δεν διαχωρίζει ανάλογα με το είδος ή τη βαρύτητα της κάθε αναπηρίας.
Σημειώνει ακόμα ότι στο προοίμιο της Συμβάσεως των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία επισημαίνεται κατ’ αρχάς ότι η έννοια της αναπηρίας πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τρόπο δυναμικό και η κατανόησή της εξελίσσεται διαρκώς.
Περαιτέρω, η κ. Λοττίδη τονίζει ότι η χρήση ειδικού εξοπλισμού ή ειδικών βοηθημάτων δεν αποτελεί τμήμα του ορισμού της έννοιας της αναπηρίας και δεν αποτελεί απόδειξη ή όχι της αναπηρίας, αλλά αποδεικνύει απλώς την ειδική αυτή ανάγκη του ατόμου.
Η έκθεση της Επιτρόπου υποβλήθηκε στην Ένωση Δήμων και στην Ένωση Κοινοτήτων, καθώς επίσης και στο ΤΚΕΑΑ ως αρμόδιο Συντονιστικό Φορέα μέσω του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, ζητώντας τους να εντείνουν τις προσπάθειές τους, προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της παροχής του ωφελήματος της ελεύθερης, δωρεάν εισόδου σε πολιτιστικές εκδηλώσεις ή της παροχής έκπτωσης στους κατόχους ΕΚΑ και τους συνοδούς τους, σύμφωνα με τις πιο πάνω εισηγήσεις μου.
Τέλος, η Επίτροπος καλεί όπως δημοσιευθούν σαφείς οδηγίες, που θα αποσκοπούν στην ενημερωμένη και χωρίς ταλαιπωρία εξυπηρέτηση των κατόχων ΕΚΑ, κατά την διεξαγωγή πολιτιστικών εκδηλώσεων.
