ΚΥΠΕ
Η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε, την Πέμπτη, ομόφωνα τροποποίηση του περί Τουρκοκυπριακών Περιουσιών Νόμου, ώστε να αναθεωρηθεί το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο το οποίο διέπει την παραχώρηση τ/κ περιουσιών, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας των διαδικασιών που ακολουθούνται, καθώς και τη δίκαιη και ισόνομη κατανομή τους. Η συζήτηση έγινε παρουσία του Υπουργού Εσωτερικών, Κωνσταντίνου Ιωάννου.
Η Βουλή ενέκρινε επίσης τρεις προφορικές τροπολογίες από ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ που ρυθμίζουν την κατά προτεραιότητα παραχώρηση σε πρόσφυγες φιλέτων κατά τον πλειοδοτικό διαγωνισμό, καθορίζουν το ανώτατο χρονικό διάστημα μίσθωσης και ρυθμίζουν τη βάση κριτηρίων για παραχωρήσεις σε πλειοδοτικούς κανονισμούς με πέραν του ενός ενδιαφερομένων.
Μεταξύ άλλων, καθίσταται δυνατή η παραχώρηση τ/κ περιουσιών σε μη πρόσφυγες, σε περίπτωση που οι περιουσίες αυτές παραμένουν αδιάθετες λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από πρόσφυγες και η παραχώρηση σύμβασης μίσθωσης τ/κ περιουσίας, για σκοπούς στέγασης, στους κληρονόμους του αποβιώσαντος πρόσφυγα ο οποίος την κατείχε κατά τον χρόνο του θανάτου του. Παρέχεται επίσης δυνατότητα παραχώρησής τους σε απευθείας και εκ πλαγίου συγγενείς, μέχρι τρίτου βαθμού συγγένειας.
Επιτρέπεται επίσης, υπό προϋποθέσεις, η μεταβίβαση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από την σύμβαση αυτή, για σκοπούς στέγασης, από τον δικαιούχο της εν λόγω σύμβασης σε άλλο πρόσφυγα αποκλειστικά για σκοπούς στέγασης.
Σε ό,τι αφορά τον καθορισμό ειδικών περιοχών διαχείρισης και τη διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού, διασφαλίζεται ότι αυτές είναι περιοχές που καθορίζονται από τον Κηδεμόνα, στη βάση των ειδικών πολεοδομικών, οικονομικών, εμπορικών ή και άλλων χαρακτηριστικών τους, και εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, οι οποίες δύναται να διατεθούν μόνο κατόπιν πλειοδοτικού διαγωνισμού.
Ο Κηδεμόνας δύναται να εκμισθώσει τουρκοκυπριακή περιουσία σε μη πρόσφυγες στην περίπτωση κατά την οποία προβεί σε δημοσίευση της εν λόγω περιουσίας για σκοπούς εκμίσθωσής της σε πρόσφυγες και η εν λόγω περιουσία δεν εκμισθωθεί λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από τους τελευταίους και η δυνατότητα παρέχεται μόνο στην περίπτωση έλλειψης ενδιαφέροντος για εκμίσθωση περιουσίας που αφορά γεωργική γη.
Εξάλλου, επεκτείνεται η περίοδος δημοσίευσης του καταλόγου των προς εκμίσθωση τ/κ περιουσιών στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών από δεκαπέντε σε σαράντα πέντε ημέρες και επιπρόσθετα δημοσιεύονται και στον ημερήσιο τύπο.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Κατά τη συζήτηση, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μιχάλης Γιακουμή, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο αγγίζει την καρδιά της τραγωδίας της Κύπρου δηλαδή των προσφύγων. Ανέφερε ότι οι τ/κ περιουσίες δεν είναι απλά τεμάχια γης, αλλά ένα εργαλείο που αποτελεί ελάχιστο δείγμα αλληλεγγύης και στήριξης στους εκτοπισθέντες που δεν γίνεται να γίνουν για 2η φορά πρόσφυγες.
Επέκρινε το γεγονός ότι τ/κ περιουσίες δόθηκαν, όπως είπε, σε μη δικαιούχους και σήμερα οι πρόσφυγες και τα παιδιά τους δεν μπορούν να ορθοποδήσουν. Ο κ. Γιακουμή ανέφερε ότι το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα διαφάνειας, οικονομικής αποδοτικότητας και δικαιοσύνης.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ ,Χρίστος Σενέκης, ανέφερε ότι γίνεται ένα αποφασιστικό βήμα για εκσυγχρονισμό και εξορθολογισμό στη διαχείριση τ/κ περιουσιών και διορθώνονται αδικίες και στρεβλώσεις . Εξήρε την αποφασιστικότητα του ΥΠΕΣ και το γεγονός ότι έγινε ένας εξαντλητικός διάλογος. Ανέφερε επίσης ότι για τρεις δεκαετίες τα έσοδα από τα φιλέτα στο Μακένζι ήταν μηδενικά και τώρα τα έσοδα θα ανέρχονται στο 1 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, είπε ότι το 1991 η πολιτεία θέσπισε νομοθεσία για κηδεμόνα τ/κ περιουσιών αλλά, λόγω μη έγκαιρης επικαιροποίησής της, οι πλείστες διατάξεις περιέπεσαν σε αρχησία και είχαμε συχνά διατάγματα και άλλες νομοθεσίες για διάφορα θέματα που προέκυπταν. Ανέφερε ότι το παρόν νομοσχέδιο ετοιμάστηκε από την προηγούμενη Κυβέρνηση και κατατέθηκε από την παρούσα αναλλοίωτο και αποσκοπεί στον εξορθολογισμό και στη διαφάνεια και στην άρση αδικιών.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο είναι προς την σωστή κατεύθυνση, αλλά τόνισε ότι κάποιοι πρόσφυγές μας έφυγαν από τη ζωή αδικαίωτοι και σήμερα προς μνήμη τους μπαίνουν σωστά κριτήρια και εισάγεται η διαφάνεια.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, Πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων, ανέφερε ότι προηγήθηκε πολλή δουλειά από Βουλή και ΥΠΕΣ, υπήρξαν διαφωνίες αλλά τελικά, έπειτα από 50 χρόνια στρεβλώσεων, αδικίας και σκανδάλων, εισάγονται ρυθμίσεις που τα επιλύουν και εισάγεται έλεγχος και λογοδοσία. Κάλεσε το ΥΠΕΣ να ενημερώσει τη Βουλή για καταγγελίες που έγιναν πριν τέσσερα χρόνια για υπαλλήλους που εμπλέκονται σε παρατυπίες.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, ανέφερε ότι η τ/κ γη σε όλη την επικράτεια ήταν 12% και στην ελεύθερη Κύπρο πολύ πιο συρρικνωμένη . Αναφέρθηκε σε μικρά παρατράγουδα στη διαχείριση και διαφώνησε με την άρση της εξουσίας από το ΥΠΕΣ για κατά χάρη παραχώρηση τ/κ περιουσιών, όπως είπε.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού, ανέφερε ότι σωστά γίνεται ο εξορθολογισμός αλλά η συζήτηση δεν πρέπει να γίνεται με προοπτική για το διηνεκές και επ' άπειρον αλλά να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να επανενώσουμε την πατρίδα μας. Ανέφερε ότι ψηφίζουμε υπό συνθήκες έκρυθμης κατάστασης.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, ανέφερε ότι μπαίνει η βάση για εκσυγχρονισμό στην παραχώρηση τ/κ περιουσιών και είναι σε εξέλιξη και η συζήτηση αναθεώρησης κριτήριων και αναβάθμισης των δικαιωμάτων των προσφύγων για ένα πιο αξιοκρατικό σύστημα επιλογής των δικαιούχων. Ανέφερε ότι προβληματισμός υπάρχει για το ύψος του ενοικίου για καταστήματα και αν πρέπει να βασίζεται στο αγοραίο ενοίκιο. Η κ. Σούπερμαν ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες τ/κ κατοικίες για νέες παραχωρήσεις για τις ανάγκες του προσφυγικού κόσμου και για αντιμετώπιση του στεγαστικού τους προβλήματος.
