Σε νέες αποκαλύψεις προέβη ο Guardian στο πλαίσιο του «Cyprus Confidential». Το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ (δες ΕΔΩ) το οποίο υπογράφουν οι Ρομπ Ντέιβις και Σίμον Λοκ, κάνει αναφορά σε διάφορες μεταγραφές ποδοσφαιριστών τις οποίες συνδέει με τους Ρομάν Αμπράμοβιτς και Πίνι Ζαχάβι, ενώ στο κάδρο τοποθετεί και τον Απόλλωνα για τη σχέση του με τον Ισραηλινό μάνατζερ.
Αναλυτικά το ρεπορτάζ του Guardian:
«Το 2012, όταν ο Emir Dautović ήταν 16 ετών και έπαιζε για τη ΝΚ Μάριμπορ στη Σλοβενία, θεωρούνταν ένα από τα πιο πολλά υποσχόμενα ταλέντα στην Ανατολική Ευρώπη, κερδίζοντας μια εβδομάδα δοκιμής με τη Σίτι.
Ο πανύψηλος νεαρός έκανε μεγάλη εντύπωση στο Μάντσεστερ και οι υπεύθυνοι της Μάριμπορ του είπαν ότι ο σύλλογος της Premier League είχε υποβάλει προσφορά για εκείνον 600.000 ευρώ.
Αν και για τον Dautović η προσφορά φαινόταν πολύ καλή για να είναι αληθινή, η Μάριμπορ την απέρριψε. Λίγες εβδομάδες αργότερα έφτασε μια άλλη πρόταση, που φαινόταν να υπόσχεται ακόμη μεγαλύτερες ανταμοιβές.
Ο Πίνχας «Πίνι» Ζάχαβι, ο διάσημος Ισραηλινός ατζέντης μερικών από τα μεγαλύτερα αστέρια του ποδοσφαίρου, ενδιαφέρθηκε να τον εκπροσωπήσει. Ο ατζέντης θα μπορούσε, του είπαν, «να κανονίσει μια μεταγραφή στην Τσέλσι εν μία νυκτί».
«Για μένα ήταν σαν να μπαίνω στον αυτοκινητόδρομο της καριέρας μου», δήλωσε ο Dautović. «Ο Ζάχαβι θα γινόταν ο ατζέντης μου και αυτό ήταν το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να μου συμβεί».
Παρά τις επιφυλάξεις του πατέρα του, ο νεαρός παίκτης άδραξε την ευκαιρία, υπογράφοντας το συμβόλαιο, το οποίο είναι γνωστό στην ποδοσφαιρική ορολογία ως συμφωνία «ιδιοκτησίας τρίτων», μια μορφή αμφιλεγόμενης επένδυσης που ο Τζιάνι Ινφαντίνο, ο σημερινός πρόεδρος της FIFA, κάποτε παρομοίαζε με «μοντέρνα σκλαβιά».
Σύμφωνα με όσα προέβλεπαν οι ρυθμίσεις, οι οποίες απαγορεύτηκαν παγκοσμίως από τα κυβερνητικά όργανα του ποδοσφαίρου το 2015, οι επενδυτές μπορούσαν να αγοράσουν τα «οικονομικά δικαιώματα» σε έναν παίκτη. Η επένδυση παρείχε αποτελεσματικό έλεγχο στην καριέρα του συγκεκριμένου παίκτη, συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας να αποφασίζει σε ποια ομάδα θα έπαιζε και του δικαιώματος να αποσπάσει τα κέρδη από μια μεταγραφή.
Από εκείνη τη στιγμή, λέει ο Dautović, έγινε ένα «εμπόρευμα», όχι τόσο ένα πρόσωπο όσο μια «σκακιστική φιγούρα» που θα μπορούσε να μετακινηθεί μετά από εντολή κάποιου άλλου.
Όπως αποκαλύπτει μια έρευνα από τον Guardian και τους διεθνείς συνεργάτες, ο Dautović ήταν μόνο ένα από τα πολλά αναδυόμενα ταλέντα που πήρε την ίδια απόφαση. Στην άλλη άκρη των συμφωνιών βρίσκονταν δύο από τους πιο ισχυρούς άνδρες του ποδοσφαίρου: ο Ζάχαβι και ο πρώην ιδιοκτήτης της Chelsea, Ρομάν Αμπράμοβιτς.
Η έρευνα περιγράφει πώς οι νεαροί άνδρες, που συνήψαν αυτές τις συμβάσεις, στην πραγματικότητα αγοράζονταν και πωλούνταν σαν κτήμα, καταχωρισμένοι ως περιουσιακά στοιχεία στους ισολογισμούς της εταιρείας, σε μια μηχανή στην οποία τα δικά τους συμφέροντα ήταν όλα άσχετα.
Ο Αμπράμοβιτς και ο Ζάχαβι είναι ήδη γνωστό ότι συμμετείχαν σε ιδιοκτησία τρίτων. Ωστόσο, η λεπτομέρεια, η κλίμακα και η μηχανική της συνεργασίας τους - που επισφραγίστηκε μέσω μιας σύμβασης που δεν είχε αποκαλυφθεί προηγουμένως - μπορούν να αποτυπωθούν για πρώτη φορά χάρη στα αρχεία Cyprus Confidential, μια κρύπτη 3,6 εκατομμυρίων υπεράκτιων αρχείων που διέρρευσαν στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ ) και το German's Paper Trail Media , το οποίο μοιράστηκε πρόσβαση με τον Guardian, το Γραφείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (TBIJ) και άλλα μέσα ενημέρωσης. Το υλικό, το οποίο προέρχεται από έναν κυπριακό πάροχο υπεράκτιων υπηρεσιών που ονομάζεται MeritServus, κοινοποιήθηκε στην ICIJ από τη μη κερδοσκοπική ομάδα Distributed Denial of Secrets.
Τα αρχεία, αποκαλύπτουν συναλλαγές που σύμφωνα με ειδικούς του αθλητικού δικαίου μπορεί να παραβίασαν τους κανόνες της FIFA που διέπουν τη σχέση μεταξύ επιχειρήσεων και ποδοσφαιρικών συλλόγων. Πολύ συχνά, είπαν οι παίκτες στον Guardian και στους συνεργάτες του, ότι τους έδιναν μεγάλες υποσχέσεις που χάθηκαν στον αέρα, αφήνοντας τα όνειρά τους - και τις καριέρες τους - σε ρήξη.
Η σύμπραξη Αμπράμοβιτς -Ζάχαβι για εκμετάλλευση των ποδοσφαιριστών
Ακόμη και με τα πρότυπα των σύγχρονων οικονομικών του ποδοσφαίρου, η μετάβαση του Neymar Jr από την Μπαρτσελόνα στην Παρί Σεν Ζερμέν το 2017 αποτέλεσε «σεισμό». Η τελική αμοιβή των 222 εκατομμυρίων ευρώ για τον Βραζιλιάνο φόργουορντ όχι απλώς υποβάθμισε το προηγούμενο ρεκόρ μεταγραφών, αλλά το υπερδιπλασίασε.
Στο επίκεντρο αυτής της συμφωνίας ορόσημο βρισκόταν μια φιγούρα με τη δύναμη να αλλάξει το ίδιο το τοπίο του αθλήματος: ο Πίνι Ζάχαβι. Ο Ισραηλινός, που συχνά θεωρείται ο πρώτος «σούπερ-πράκτορας» του ποδοσφαίρου, ασχολείται με τις κινήσεις και τις συναλλαγές από τη δεκαετία του 1970, μεσολαβώντας υψηλού προφίλ και μερικές φορές αμφιλεγόμενες συμφωνίες.
Λέγεται ότι ενήργησε ως κεντρικός απεσταλμένος στις συζητήσεις που οδήγησαν στον Αμπράμοβιτς, ήδη δισεκατομμυριούχο στα 30 του, να αγοράσει την Τσέλσι το 2003. Οκτώ χρόνια αργότερα, αποκαλύπτουν έγγραφα, συνεργάστηκαν ξανά, αυτή τη φορά σε ένα εμπορικό εγχείρημα για να εκμεταλλευτούν το προσοδοφόρο ταλέντο νεαρών ποδοσφαιριστών.
Σύμφωνα με τους όρους μιας εμπιστευτικής «συμφωνίας επένδυσης παικτών» που υπογράφηκε το 2011, ο Ζάχαβι υποσχέθηκε να ψάξει τον κόσμο για αναδυόμενους παίκτες. Μόλις τους εντόπιζε, διαπραγματευόταν να αγοράσει το «αποκλειστικό δικαίωμα για πλήρη εκμετάλλευση όλων των εμπορικών οικονομικών δικαιωμάτων και συμφερόντων τους».
Η Leiston Holdings, μια επιχείρηση που έχει συσταθεί στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους και ανήκει στον Αμπράμοβιτς, θα παρείχε την οικονομική δύναμη, επενδύοντας 10 εκατομμύρια ευρώ σε δύο χρόνια. Εάν οι παίκτες πωλούνταν με κέρδος, ο Ζάχαβι και η Leiston θα μοίραζαν τα έσοδα. Ο Dautović ήταν μια από τις επενδύσεις της Leiston, δείχνουν τα έγγραφα. Αυτός και οι γονείς του υπέγραψαν συμβόλαιο βάσει του οποίου η Μάριμπορ πούλησε τα οικονομικά του δικαιώματα στην εταιρεία για 1 εκατομμύριο ευρώ, περισσότερα από όσα είχε προσφέρει ακόμη και η Μάντσεστερ Σίτι.
Η ανάλυση των Κυπριακών Εμπιστευτικών αρχείων από τον Guardian και το TBIJ, δείχνει ότι 25 παίκτες, αρκετοί για να γεμίσουν μια ομάδα Champions League, προσέλκυσαν το ενδιαφέρον από εταιρείες που ανήκουν στον Αμπράμοβιτς.
Τουλάχιστον 21 από αυτούς που υπέγραψαν με τη Leiston, προσλήφθηκαν από όλη την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Ασία. Πολλοί ήταν κάτω των 18 ετών και χρειάζονταν τις υπογραφές των γονιών τους, μαζί με τις δικές τους.
Θεωρητικά, οι νεαροί είχαν αποκτήσει τις υπηρεσίες του μεγαλύτερου ατζέντη στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Αλλά μόλις στέγνωνε το μελάνι, οι παίκτες της Leiston φαίνεται να ανακάλυψαν ότι ήταν αυτοί που δούλευαν για τον Zahavi και τελικά, είτε το ήξεραν είτε όχι, για τον Αμπράμοβιτς.
Ο Gaël Etock και ο Fabrice Olinga ήρθαν και οι δύο από το Καμερούν στην Ισπανία με την ελπίδα να κατακτήσουν τη μεγάλη θέση σε μία από τις κορυφαίες κατηγορίες της Ευρώπης, τη La Liga. Και οι δύο αγοράστηκαν από τους Leiston και Ζάχαβι, υπογράφοντας συμβόλαια που υπόσχονταν ένα λαμπρό μέλλον.
Στην περίπτωση του Olinga, όπως δείχνουν τα έγγραφα, η συμφωνία προέβλεπε «εκστρατείες έγκρισης», καθώς και δικαιώματα για «ειδικά premium και αναμνηστικά» που θα διαφημίζονταν στην τηλεόραση και στους κινηματογράφους. Οι πληρωμές μπόνους εξαρτώνταν από την προοπτική μετακίνησης στην Πρέμιερ Λιγκ ή στη γερμανική Μπουντεσλίγκα.
Η πραγματικότητα ήταν μάλλον λιγότερο λαμπερή. Σύμφωνα με τις συμφωνίες, η Leiston πλήρωσε ορισμένους ή όλους τους μισθούς των παικτών της. Έγγραφα αποκαλύπτουν πώς ο Olinga πήγε στην εταιρεία για προκαταβολή. Ο Etock έλαβε επίσης προκαταβολές, τις οποίες πλήρωσε ο Ζάχαβι και στη συνέχεια αφαιρέθηκαν από τους μισθούς του από τον Leiston. Ο μισθός ήταν 50.000 ευρώ το χρόνο, πενιχρός για έναν ποδοσφαιριστή στα πρόθυρα της μεγάλης εποχής.
Ούτε τα νεαρά αστέρια του Leiston φάνηκαν να μπορούν να ασκήσουν μεγάλη επιρροή στη δική τους καριέρα. Τον Ιανουάριο του 2014, οι οπαδοί του Olinga στο Twitter τον ρώτησαν για φήμες ότι είχε πουληθεί από τη Μάλαγα στον κυπριακό σύλλογο Απόλλων Λεμεσού. Αυτό, είπε ο Olinga στους οπαδούς του, ήταν ένα «ψέμα». Έκανε όμως λάθος.
Η σύνδεση της Λεμεσού
Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ενετοί, οι Οθωμανοί, ακόμη και οι Βρετανοί έχουν κυριαρχήσει στην παραθαλάσσια πόλη της Λεμεσού, στην Κύπρο. Πιο πρόσφατα, η Λεμεσός ήταν μέρος μιας διαφορετικής αυτοκρατορίας – του δικτύου των πλούσιων Ρώσων που προσελκύονται από το σχετικό οικονομικό απόρρητο και την πύλη εισόδου στην Ευρώπη που προσφέρει η Κύπρος.
Τα γιοτ που είναι αγκυροβολημένα στη μαρίνα – για να μην αναφέρουμε τα πολυτελή ακίνητα που είναι διάσπαρτα στην πόλη – αποτελούν απόδειξη της εισφοράς μετρητών που προκύπτει.
Ένας τοπικός φορέας χωρίς εμφανείς δεσμούς με τη Ρωσία είναι ο Απόλλων Λεμεσού. Αλλά τα Κυπριακά Εμπιστευτικά αρχεία δείχνουν ότι, όταν τα όνειρα ενός νεαρού ποδοσφαιριστή στην Τσέλσι εξαφανίστηκαν, ο επόμενος σταθμός ήταν συχνά μια μετακόμιση στον Απόλλωνα, που είχε κανονίσει ο Ζάχαβι αλλά χρηματοδοτήθηκε από τον Αμπράμοβιτς.
Σύμφωνα με τα πρακτικά μιας συνέλευσης των μετόχων του 2016 που δημοσιεύθηκαν σε ιστότοπο του συλλόγου, το οποίο έχει διαγραφεί αλλά είναι προσβάσιμο μέσω διαδικτυακού αρχείου, ο Απόλλων Λεμεσού είχε μέτοχο 16% την εταιρεία «Sliva Trading» (του Πίνι Ζάβι).
Σε πολλές περιπτώσεις, όπως δείχνουν τα έγγραφα, η Sliva βασίστηκε στη σχέση του Zahavi με τον Leiston για να δανειστεί χρήματα. Ο Sliva θα χρησιμοποιούσε κεφάλαια που παρείχε η Leiston για να χρηματοδοτήσει τα έξοδα μεταγραφής παικτών, ακόμη και τους μισθούς τους, για λογαριασμό του Απόλλωνα.
Ο Ολίνγκα ήταν ένας τέτοιος παίκτης. Ενώ το feed του παίκτη στο Twitter δείχνει ότι περίμενε να μετακομίσει από τη Μάλαγα ως δανεικός στη βελγική ομάδα Zulte Waregem, η αλήθεια ήταν ότι είχε πουληθεί στη Λεμεσό εν αγνοία του.
Ένας άλλος νεαρός που ακολούθησε αυτή τη διαδρομή ήταν ο Κριστιάν Μανέα, ένας Ρουμάνος μπακ που θεωρήθηκε τόσο καυτός που τον Μάιο του 2014 κλήθηκε να εκπροσωπήσει τη χώρα του σε ηλικία 16 ετών.
Όλο το επόμενο καλοκαίρι, ο Manea αναφέρθηκε ευρέως ότι ήταν καθ' οδόν προς το Stamford Bridge, ακόμη και ότι είχε ήδη υπογράψει για την Chelsea. Αντίθετα, τα έγγραφα δείχνουν ότι ο Leiston δάνεισε στον Sliva 3 εκατομμύρια ευρώ για να χρηματοδοτήσει τη μεταγραφή του στον Απόλλωνα Λεμεσού.
Το δάνειο επρόκειτο να αποπληρωθεί από τα μελλοντικά έξοδα μεταγραφής που έλαβε για τον παίκτη, με την εταιρεία του Zahavi να οφειλόταν σε περικοπή 25.000 ευρώ από τυχόν κέρδη.
Όταν ο νεαρός διαπίστωσε ότι τελικά δεν θα πήγαινε στην Τσέλσι, ξέσπασε σε κλάματα, σύμφωνα με συνέντευξη που έδωσε το 2018.
Ο Μανέα δεν έπαιξε ποτέ στον Απόλλωνα. Πράγματι, από τους έξι παίκτες της Leiston που πουλήθηκαν στον κυπριακό σύλλογο, μόνο ένας έπαιξε ποτέ – και μάλιστα μόνο τρεις φορές.
Αντ' αυτού, οι περισσότεροι στάλθηκαν ως δανεικοί, συμπεριλαμβανομένης της Μουσκρόν, μιας λέσχης στο Βέλγιο στην οποία ο Ζαχάβι είχε ιδιοκτησιακό συμφέρον.
Σε πολλές περιπτώσεις, η καριέρα τους έχει σταματήσει. Ο Olinga παίζει τώρα στην FC Botosani, μια ομάδα που αγωνίζεται στην κορυφαία κατηγορία του ρουμανικού ποδοσφαίρου. Ο πιο πρόσφατος εργοδότης του Etock ήταν η FC Lahti της Φινλανδίας και τώρα είναι χωρίς σύλλογο.
Σύμφωνα με έναν κορυφαίο αθλητικό δικηγόρο, τον Samuel Cuthbert, η δομή ορισμένων από τις συμφωνίες που έφεραν παίκτες στη Λεμεσό εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με πιθανές παραβιάσεις του άρθρου 18bis της FIFA, το οποίο απαγορεύει σε τρίτους να ασκούν επιρροή στην πολιτική μεταγραφών ενός συλλόγου.
Σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις –τις μεταγραφές των Etock, Nikola Aksentijević και Valentín Viola– η Leiston είχε «αποκλειστική διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τη μεταγραφή» των παικτών στο μέλλον.
Ο Κάθμπερτ είπε ότι η ρήτρα ήταν «ανησυχητική». «Είναι δύσκολο να συμβιβαστεί κάποιος τρίτος που φαίνεται να έχει τον απόλυτο έλεγχο της μεταγραφής ενός παίκτη με την κανονιστική απαγόρευση βάσει του άρθρου 18bis των κανονισμών της FIFA για το καθεστώς και τις μεταγραφές των παικτών», είπε.
Οι ποδοσφαιριστές που υπέγραψαν με τον Zahavi μπορεί να αγνοούσαν ότι ανήκαν στον τότε ιδιοκτήτη της Chelsea.
Ένας παίκτης, ο οποίος δεν ήθελε να μιλήσει δημόσια, είπε ότι υποψιαζόταν ότι ο Αμπράμοβιτς βρισκόταν πίσω από τη Leiston Holdings, αλλά ποτέ δεν ήξερε με βεβαιότητα.
Ο Νταούτοβιτς δεν είχε την πιο αμυδρή ιδέα, ακόμη και μια δεκαετία αργότερα. Όταν οι διεθνείς συνεργάτες του Guardian πήραν συνέντευξη από τον Σλοβένο τον Σεπτέμβριο του 2023, ήταν η πρώτη που άκουσε για το ποιος ήταν πραγματικά ο αφέντης του.
«Δούλεψα για τον Αμπράμοβιτς; Είμαι έκπληκτος από αυτό. Ορκίζομαι, δεν ήξερα».
Η Μάριμπορ είπε ότι κανείς που συμμετείχε στη συναλλαγή δεν βρίσκεται ακόμα στο κλαμπ.
Ο Ρομάν Αμπράμοβιτς δεν απάντησε στα αιτήματα μας για σχόλια. Ο Πίνι Ζαχάβι αρνήθηκε να σχολιάσει. Ο Απόλλων Λεμεσού δεν απάντησε στα αιτήματα μας για σχολιασμό».
