Σάββας Κοσιάρης
Ο χρόνος μπορεί να ξεθωριάζει τις εικόνες... Όχι όμως τη θύμηση και τις στιγμές που κουβαλούν... Κι άμα η θύμηση αντέχει, μοιάζει σαν το δρομέα… Όσο μακριά στο χρόνο και να τρέχει, αντέχει... Κι όσο η μνήμη αντέχει, τούτος ο τόπος δικαιούται ελπίζει…
Η θύμηση λοιπόν σαν δρομέας καλός θα τρέξει πίσω στο χρόνο... Θα φτάσει ίσα με εκείνο το καλοκαίρι... Το πικρό καλοκαίρι του 1974... Από το πραξικόπημα και την προδοσία που προκάλεσαν την τουρκική εισβολή κι έφεραν την καταστροφή και την οδύνη, δεν έμεινε ανεπηρέαστος ο αθλητισμός του τόπου.
Βαρύτερη από την απώλεια των αθλητικών χώρων, η απώλεια ανθρώπων του αθλητισμού. Ονόματα ηρώων σε σταυρούς και μνημεία... Ονόματα δρόμων και πλατειών... Και συλλόγων... Ας ήταν να μην ερχόταν ποτέ εκείνη η τραγωδία... Κι ας μην είχαμε ποτέ δρόμους και πλατείες και προτομές και συλλόγους «εις μνήμην»....
Σε ανθρώπους του αθλητισμού που σκοτώθηκαν υπερασπιζόμενοι την πατρίδα, τούτο το αφιέρωμα. Από την πιο μικρή κοινότητα ως τις μεγάλες πόλεις έχουν να λένε για τους ήρωες αθλητές τους. Το Κολόσσι για παράδειγμα θρηνεί μα και καμαρώνει τον δεκαενιάχρονο Σωκράτη Σωκράτους. Τον ποδοσφαιριστή της ΑΕΛ και της ΠΑΕΚ Κολοσσίου ο οποίος σκοτώθηκε πολεμώντας στον Κουτσοβέντη...
Η Ερήμη με το σύλλογο «Νίκος και Σωκράτης», τιμά τον έφεδρο ανθυπολοχαγό των ΛΟΚ Σωκράτη Σωκράτους που σκοτώθηκε στις 14 Αυγούστου 1974 στον Παχύαμμο Κερύνειας.
Η Άσσια μετρά τους χαμένους ποδοσφαιριστές του Εθνικού... Λεόντιος Λεοντίου, Χριστάκης Μαλιαπής, Αντωνάκης Παντοπώλης...
Είναι και οι Κώστας Λαμπρίας, Λοϊζος Χρίστου και Κυριάκος Κκέλος, ποδοσφαιριστές της Νέας Σαλαμίνας. Και άλλοι... Και άλλοι...Από πολλά σωματεία, κυρίως της υπαίθρου...
Σε αυτό το οδοιπορικό θύμησης και τιμής θα σταθούμε σε τέσσερις αθλητές που, αφήνοντας τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους στον αθλητισμό να περιμένουν, φόρεσαν το χακί και πήραν το όπλο για να πολεμήσουν τους τούρκους εισβολείς. Ήταν ο τελευταίος τους αγώνας.
Ο Γιαννάκης Παπαϊωάννου
Ο πρώτος αθλητής του ποδοσφαίρου μας που σκοτώθηκε με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, ήταν ο τερματοφύλακας του Απόλλωνα Λεμεσού Γιαννάκης Παπαϊωάννου. Ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα για επιστράτευση και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις στις τουρκοκυπριακές συνοικίες της ευρύτερης περιοχής Λεμεσού, ως έφεδρος ανθυπολοχαγός.
Ο Χάρης Σπανιάς, παλιό στέλεχος του σωματείου Απόλλων, θυμάται την έξοδο του Γιαννάκη Παπαϊωάννου από το στρατόπεδο στα Πολεμίδια, το πρωί της 20ής Ιουλίου, 1974.
«Όταν πήγαινα για κατάταξη είδα τον Γιαννάκη να εξέρχεται του στρατοπέδου μαζί με τους στρατιώτες του για να αναλάβουν δράση. Αυτό ομολογεί ότι ήταν από τους πρώτους που έτρεξαν να καταταγούν. Τον χαιρέτησα και μου ανταπόδωσε με χαμόγελο και ενθουσιασμό. Ήταν η τελευταία που θα έβλεπα τον Γιαννάκη… Κι έχει μείνει στη μνήμη του εκείνο το χαμόγελό του. Το μόνιμο χαμόγελο καλοσύνης που είχε πάντα στα χείλη του… Μαζί με τον Γιαννάκη, είχα δει εκείνο το πρωί να εξέρχεται του στρατοπέδου και το μέλος του Απόλλωνα Σπύρο Πετούση, ο οποίος επίσης σκοτώθηκε την πρώτη ημέρα της τουρκικής εισβολής ».
Οι μαρτυρίες λένε ότι ο Γιαννάκης εισήλθε, στο πλαίσιο των στρατιωτικών επιχειρήσεων, σε ένα σπίτι στην τουρκοκυπριακή συνοικία, όπου οι πληροφορίες έφεραν να υπήρχαν τούρκοι οπλισμένοι. Μπαίνοντας μαζί με ένα συνάδελφό του, είδε μόνο ένα νεαρό τουρκοκύπριο να βρίσκεται φοβισμένος στο πάτωμα. Ο Γιαννάκης δεν θέλησε να του κάνει κακό. Του χαμογέλασε, κατέβασε το όπλο του και έκανε να κινηθεί προς την έξοδο. Γυρνώντας, δέχθηκε ένα πυροβολισμό από το όπλο που ο νεαρός τούρκος είχε κρυμμένο κάτω από το σώμα του. Η σφαίρα διαπέρασε τον Γιαννάκη και καρφώθηκε στο συνάδελφό του Νίκο. Έπεσαν και οι δύο νεκροί… Ακόμη και ο τρόπος του θανάτου του, ομολογούσε την ανθρωπιά και την καλοσύνη του.
Τρεις μέρες αργότερα, στις 23 Ιουλίου 1974, στις τρεις τις απόγευμα, συνήλθε έκτακτα το Διοικητικό Συμβούλιο του Απόλλωνα, με προεδρεύοντα τον αντιπρόεδρο Υάκινθο Ευγενίου και κατέγραψε «με αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας τον ηρωϊκόν θάνατον των τριών εκλεκτών μελών του Απόλλωνος, ήτοι του Ιωάννη Παπαϊωάννου, ποδοσφαιριστού, του Ελισσαίου Ελισσέως, μέλους του χορευτικού συγκροτήματος και του Σπύρου Πετούση, εκλεκτού μέλους του ομίλου»… Στη συνεδρία έλαβαν επίσης μέρος οι Κώστας Πιλόττος, Γραμματέας, Πάμπος Παπαδούρης, ταμίας και Ρολάνδος Βιράρτη, Πάμπος Γεωργιάδης, Γιαννάκης Ερημούδης, Μάριος Λευκαρίτης και Ανδρέας Γρηγορίου, σύμβουλοι.
Το Κύπελλο του 1967
Ο Γιαννάκης Παπαϊωάνου ήταν ένας από τους πιο εξελίξιμους τερματοφύλακες του Απόλλωνα και του κυπριακού ποδοσφαίρου, αλλά και αθλητής ήθους. Το 1967, μαθητής ακόμη στην έκτη τάξη του Β΄ Γυμνασίου αρρένων Λεμεσού, στάθηκε κάτω από τα δοκάρια και συνέβαλε τα μέγιστα στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κύπρου από την ομάδα του, η οποία νίκησε στον τελικό την Αλκή με 1-0, με τέρμα του Αντώνη Παναγίδη. Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη κατάκτηση του Κυπέλλου από τον Απόλλωνα και η τρίτη συνεχής παρουσία του σε τελικό!
Ο Γιαννάκης αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην πρώτη ομάδα του Απόλλωνα στα 16 του χρόνια (!) και όπως σημείωνε ο Τύπος της εποχής «διακρίνεται διά τας εκπληκτικάς του εκτινάξεις, την μεγάλην του τόλμην και εξυπνάδα. Είναι πανύψηλος και αποτελεί εγγύησιν του τέρματος του Απόλλωνος».
Σημ: Στη φωτογραφία του κειμένου, εκτός από το Γιαννάκη Παπαϊωάννου διακρίνονται και οι:
Χρίστος Πολυκάρπου (Φασουλής), Ανδρέας Γεωργίου (Καντηλανάφτης), Μιχάλης Κωνσταντίνου (Γαβαλούδιν), Ανδρέας Θεμιστοκλέους, Δήμος Καβάζης. Κάτω: Δημήτρης Αντωνίου (Πίου-Πίου), Πανίκος Κρυστάλλης, Κώστας Βασιλειάδης, Γιαννάκης Βασιλειάδης και Αντώνης Παναγίδης (ο σκόρερ του τέρματος στο 1-0 επί της Αλκής).
