24news team
Σύμφωνα με την παράδοση η Παναγία επισκέφθηκε την Κύπρο και συνάντησε τον φίλο του Χριστού, Άγιο Λάζαρο ο οποίος ήταν επίσκοπος στο Κίτιον. Του χάρισε μάλιστα επισκοπικό ωµοφόριο και επιµάνικα, που έφτιαξε η ίδια.
Η Παναγία (Μαρία ή Μαριάμ) γεννήθηκε, σύμφωνα προς τις παραδόσεις, είτε στην Ιερουσαλήμ είτε στη Ναζαρέτ ή την Σέπφωριν. Η Καινή Διαθήκη δεν αναφέρει τα ονόματα των γονέων της αλλά η παράδοση αναφέρει αυτούς ως Ιωακείμ και Άννα. Αναφέρει όμως ότι καταγόταν από τη γενιά του βασιλέως Δαυίδ. Σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε τον Ιωσήφ. Σύμφωνα προς τον ευαγγελιστή, της ανηγγέλθη από τον αρχάγγελο Γαβριήλ ότι θα γεννούσε τον υιό του Θεού και πράγματι, εὑρέθη ἐν γαστρί ἔχουσα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου.
Όπως είναι γνωστό, ο Ιησούς γεννήθηκε στη Βηθλεέμ. Κατά τη διάρκεια των παθών του Χριστού και της σταυρώσεώς του, η Παναγία ήταν παρούσα κι υπέφερε μαζί του. Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για την υπόλοιπη ζωή της μετά την ανάσταση. Σύμφωνα προς την παράδοση, πέθανε στην Ιερουσαλήμ.
Τοπική κυπριακή παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία, αρκετά μετά την ανάσταση του Χριστού, επεσκέφθη την Κύπρο, συνοδευόμενη από τον ευαγγελιστή Ιωάννη, ύστερα από πρόσκληση του αγίου Λαζάρου, του φίλου του Χριστού, που ήταν επίσκοπος στο Κίτιον.
O Λάζαρος, όπως αναφέρει η παράδοση, κατά τη διάρκεια της παραµονής του στην Kύπρο, επιθυµούσε διακαώς να συναντηθεί µε τη Θεοτόκο. Γι’ αυτό και µετά από σχετική συνεννόηση, έστειλε καράβι στην Παλαιστίνη για να τη µεταφέρει, µαζί µε τον Eυαγγελιστή Iωάννη, στο Kίτιο. Kαθ’ οδόν, όµως, το πλοίο τους συνάντησε µεγάλη τρικυµία και ενάντιο άνεµο που το παρέσυραν µέχρι τη χερσόνησο του Άθωνα. Eκεί η Παναγία µετέστρεψε στη χριστιανική πίστη τους ειδωλολάτρες κατοίκους και δεήθηκε στον υιό της να προστατεύει όσους θα διαµένουν στην περιοχή και θα ασκούνται χριστιανικά. Στη συνέχεια αναχώρησε για την Kύπρο, όπου συνάντησε τον Λάζαρο, προς τον οποίο δώρισε επισκοπικό ωµοφόριο και επιµάνικα, που έφτιαξε η ίδια. Aκολούθως, ευλόγησε την τοπική Eκκλησία και επέστρεψε στα Iεροσόλυµα.
Μια παραλλαγή της παλαιάς αυτής παραδόσεως σώθηκε σε χειρόγραφο του 18ου αιώνα που φέρει τον τίτλο: Ἀνάμνησις μερική περί τοῦ Ἄθω ὂρους τά λεγόμενα πάτρια καί ἀπόδειξις ὃτις πῶς ἦλθεν ἡ Θεοτόκος ἐν τῇ Κύπρῳ εἰς Χῶραν Λάρναξ.
Σύμφωνα προς το χειρόγραφο αυτό, ο Λάζαρος ήθελε να επισκεφθεί τη μητέρα του Χριστού αλλά δεν τολμούσε να ταξιδέψει στην Ιερουσαλήμ εξ αιτίας των διωγμών των πρώτων Χριστιανών. Τότε θέλησε να τον επισκεφθεί η Παναγία που πράγματι ξεκίνησε μαζί με τον Ιωάννη. Όμως άνεμοι και τρικυμίες παρέσυραν το καράβι στο οποίο επέβαιναν μέχρι το Άγιον Όρος Άθω. Όμως τελικά η Θεοτόκος έφθασε στη Λάρνακα (=Κίτιον) όπου συνάντησε τον Λάζαρο προς τον οποίο, μάλιστα, έφερε και δώρα ένα ωμοφόριον και επιμανίκια.
Παρόμοια παράδοση κατέγραψε κι ο Ρώσος επίσκοπος Ευδόκιμος (Μόσχα, 1911), που παραπέμπει και σε αναφορά της Ακαδημίας του Κιέβου (1871). Εξ άλλου, την παράδοση αναφέρει κι ο Δαμιανός Στουδίτης στον πέμπτο λόγο του:
...Ἐκεῖ εἰς στό Κίτιον τῆς [Κύπρου] λέγουσιν ὅτι ἡ Παναγία, ἀκόμη ὅταν ἦτο σωματικῶς εἰς τήν γῆν, τοῦ ὑπῆγεν [του Λαζάρου] ἕνα ὠμόφορον, τό ὁποῖον ἡ Παναγία μοναχή τῆς τό ἒκαμε μέ τά χέρια της...
Ότι η Παναγία χάρισε ένα ωμοφόριον που είχε φτιάξει η ίδια στον Λάζαρο στην Κύπρο, αναφέρεται και στο Τριώδιον.
Χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο η Παναγία να είχε έλθει πράγματι στην Κύπρο (στην οποία κατέφυγαν αρκετοί από τους πρώτους Χριστιανούς μετά το μαρτύριο του Στεφάνου και την έναρξη των διωγμών, όπως κι αυτός ο Λάζαρος), δυστυχώς οι παραδόσεις δεν μπορούν να αποδειχθούν.
Ωστόσο η Παναγία τιμάται ιδιαίτερα στην Κύπρο, όπου τα μοναστήρια και οι εκκλησίες της εορτάζουν με λαμπρότητα διάφορες επετείους (Χριστούγεννα, Ευαγγελισμός [25 Μαρτίου], Κοίμησις [15 Αυγούστου]). Ιδιαίτερα σημαντική στην Κύπρο είναι η γιορτή του Δεκαπενταύγουστου, οπότε γίνονται μεγάλες πανηγύρεις στα μοναστήρια τα αφιερωμένα στην Παναγία και ιδίως στον Κύκκο και στην Τροοδίτισσα. Ακόμη, διάφορα παλαιά έθιμα σχετίζονται με την Παναγία, όπως για παράδειγμα η απαγγελία στις εκκλησίες κατά τη νύκτα του Επιταφίου του γνωστού Θρήνου της Παναγίας (Τραούδιν της Παναγίας), που έχει δημοσιευθεί κατά καιρούς σε διάφορες παραλλαγές.
Πηγές: polignosi.com και βιβλίο «Επωνυμίες και Μοναστήρια της Παναγίας την Κύπρο» του Κωστή Κοκκινόφτα
