Τις επεκτατικές φιλοδοξίες του Ντόναλντ Τραμπ, στη δεύτερη προεδρική θητεία του αναλύει το πρακτορείο Reuters μετά και τη χθεσινή δήλωσή του ενώπιον του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι θα ήθελε οι ΗΠΑ να αναλάβουν τον έλεγχο και την ανασυγκρότηση της Λωρίδας της Γάζας.
Η δήλωση, που προκάλεσε έκπληξη, ενδεχομένως θεωρήθηκε ότι ήρθε από το πουθενά, όμως ήταν σύμφωνη με τις επεκτατικές φιλοδοξίες της νέας κυβέρνησης. Ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο πριν δύο εβδομάδες με την προσέγγιση «Πρώτα η Αμερική». Πλέον, το «δόγμα έχει μετατραπεί σε «Περισσότερη Αμερική», με τον ίδιο να επαναλαμβάνει τη βούλησή του για απόκτηση νέων εδαφών, αν και η προεκλογική του εκστρατεία συνοδεύτηκε με δεσμεύσεις ότι το έθνος θα έμενε μακριά από παρεμβάσεις σε άλλες χώρες και «αιώνιους πολέμους».
Ο Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε στη Γάζα, λέγοντας ότι επιδιώκει την αμερικανική εμπλοκή προκειμένου να φτιαχτεί ένα θέρετρο όπου οι διεθνείς κοινότητες θα μπορούσαν να συμβιώσουν αρμονικά. Η πρότασή του προκάλεσε διπλωματικούς κλυδωνισμούς στη Μέση Ανατολή αλλά και σε όλον τον κόσμο. Όμως, είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος προσεγγίζει τη δεύτερη θητεία του, αντιμετωπίζοντας δεσμούς με στενούς συμμάχους όπως ο Καναδάς και το Μεξικό ως σχέσεις με έντονο το στοιχείο της συναλλαγής, ενώ βλέπει τον κόσμο ως μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία.
Ο Παναμάς, η Γροιλανδία, ο Καναδάς, το Μεξικό και η Γάζα
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάκτησης της Διώρυγας του Παναμά, απόσπασης της Γροιλανδίας από τη Δανία, ενώ από την έναρξη της θητείας του ζητά να μετατραπεί ο Καναδάς στην 51η Πολιτεία των ΗΠΑ. Οι δημοσκοπήσεις του Reuters/Ipsos δείχνουν μικρή δημόσια υποστήριξη για αυτές τις ιδέες, ακόμη μεταξύ των ψηφοφόρων του Ρεπουμπλικανικού κόμματος.
Σε οικονομικό επίπεδο απειλεί με οικονομικές κυρώσεις τον Καναδά και τον Μεξικό, σε περίπτωση που δεν υποχωρήσουν από τις απαιτήσεις του για την ασφάελια των συνόρων.
Παράλληλα, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει θέσει την προοπτική αποχώρησης και μετεγκατάστασης των πάνω από 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων που ζουν στη Γάζα, υπονοώντας ότι είναι ακατοίκητη μετά από σχεδόν 16 μήνες πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ήδη, οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδικάζουν τις προτάσεις του, κάνοντας λόγο για εθνοκάθαρση, ενώ σημειώνουν ότι κάθε αναγκαστική εκτόπιση θα παραβίαζε πιθανότατα το διεθνές δίκαιο.
Το real estate στον Λευκό Οίκο
Στη συνέντευξη Τύπου με τον Νετανιάχου, ο Τραμπ, γράφει το Reuters, μίλησε σαν τον κτηματομεσίτη, αναγνωρίζοντας τις κακουχίες που έχουν υποστεί οι Παλαιστίνιοι που μένουν στη Γάζα.
«Θα τη μετατρέψετε σε ένα διεθνές, απίστευτο μέρος. Νομίζω ότι οι δυνατότητες και η Λωρίδα της Γάζας είναι απίστευτες», είπε ο Τραμπ. «Και νομίζω ότι όλος ο κόσμος, εκπρόσωποι από όλο τον κόσμο, θα βρίσκονται εκεί και θα ζουν εκεί. Οι Παλαιστίνιοι επίσης, οι Παλαιστίνιοι θα ζήσουν εκεί. Πολλοί άνθρωποι θα ζήσουν εκεί», πρόσθεσε. Ο Νετανιάχου επαίνεσε τον Τραμπ για τον δημιουργικό τρόπο σκέψης του, αλλά κανείς δεν έθεσε ζήτημα νομιμότητας των όσων είπε.
Η δήλωση δεν είναι μακριά από αυτή που είχε κάνει ο γαμπρός του και πρώην στενός του σύμβουλος Τζάρεντ Κούσνερ, που πέρυσι περιέγραψε τη Γάζα ως «πολύτιμη» παραθαλάσσια ιδιοκτησία.
Σοβαρή πρόταση ή διαπραγματευτική στρατηγική
Ο Γουίλ Σουέτσλερ, ανώτερος διευθυντής προγραμμάτων για τη Μέση Ανατολή του Atlantic Council σχολίασε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να μην είναι σοβαρός στο ζήτημα μιας αμερικανικής συμμετοχής στη Γάζα. Όπως είπε, ο Αμερικανός πρόεδρος ενδέχεται να επαναλαμβάνει τη συνήθη τακτική του, να παίρνει ακραίες θέσεις ως στρατηγική διαπραγμάτευσης.
«Ο πρόεδρος Τραμπ ακολουθεί το συνηθισμένο του εγχειρίδιο: μετατοπίζει τα “δοκάρι” για να αυξήσει τη μόχλευση του εν αναμονή μιας διαπραγμάτευσης που θα ακολουθήσει», δήλωσε. «Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για μια διαπραγμάτευση σχετικά με το μέλλον της Παλαιστινιακής Αρχής».
Το happy end που φαίνεται δύσκολο
Η πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να απορρίπτει τη λύση των δύο κρατών, που στηρίζουν εδώ και χρόνια ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ και να φέρνει ένα νέο υπόδειγμα, που προβλέπει ότι οι ΗΠΑ λειτουργούν ίσως ως ρυθμιστής στην περιοχή.
«Ουάου», δήλωσε ο Τζον Άλτερμαν, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος τώρα είναι επικεφαλής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον. Οι κάτοικοι της Γάζας είναι απίθανο να εγκαταλείψουν οικειοθελώς την περιοχή, πρόσθεσε.
«Πολλοί κάτοικοι της Γάζας κατάγονται από Παλαιστίνιους που εγκατέλειψαν τμήματα του σημερινού Ισραήλ και δεν μπόρεσαν ποτέ να επιστρέψουν στις προηγούμενες εστίες τους. Είμαι επιφυλακτικός ότι θα υπάρξουν πολλοί πρόθυμοι να εγκαταλείψουν τη Γάζα, ακόμη και κατεστραμμένη», είπε. «Μου είναι δύσκολο να φανταστώ ένα happy end σε μια μαζική ανάπλαση μιας αποψιλωμένης Γάζας».
Κι ενώ πλέον οι προτάσεις του είναι επεκτατικές, στην προεκλογική εκστρατεία του υιοθέτησε έναν ρητορικό τόνο απομονωτισμού, μιλώντας σε μεγάλο βαθμό για την ανάγκη να τερματιστούν οι πόλεμοι και να ενισχυθούν τα σύνορα. Επίσης, είχε προτείνει να αναλάβει η Ευρώπη σε μεγάλο βαθμό τον πόλεμο στην Ουκρανία, κι όχι οι ΗΠΑ.
Η επεκτατική ρητορική
Τις πρώτες ημέρες στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ ασχολήθηκε κυρίως με την απέλαση των μεταναστών που βρίσκονται παράνομα στη χώρα και στη συρρίκνωση του μεγέθους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, δύο ζητήματα που υπήρχαν και στην προεκλογική του ατζέντα.
Ο επεκτατισμός δεν ήταν μέρος της ρητορικής του και μπορεί να υπάρχει κάποιος πολιτικός κίνδυνος για τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους συμμάχους του. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του Reuters/Ipsos, οι ψηφοφόροι δεν είναι σύμφωνοι.
Ειδικότερα, μόλις το 16% των ενηλίκων των ΗΠΑ υποστήριξε την ιδέα οι ΗΠΑ να πιέσουν τη Δανία να πουλήσει τη Γροιλανδία σε δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos που διεξήχθη στις 20-21 Ιανουαρίου μετά την ορκωμοσία του Τραμπ. Περίπου το 29% υποστήριξε την ιδέα της ανάκτησης του ελέγχου της διώρυγας του Παναμά.
Μόλις το 21% συμφώνησε με την ιδέα ότι οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα να επεκτείνουν την επικράτειά τους στο δυτικό ημισφαίριο και μόλις το 9% των ερωτηθέντων, συμπεριλαμβανομένου του 15% των Ρεπουμπλικανών, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δύναμη για να εξασφαλίσουν νέα εδάφη.
Πηγή: Protothema
