24news team
Σε έξι άξονες επικεντρώθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στη σημερινή ομιλία του ενώπιον της 78ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αφορούσε το Κυπριακό και τις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί όπου έμειναν με σαφή αναφορά στη βάση λύσης.
Πρόκειται για την πρώτη ομιλία του Προέδρου Χριστοδουλίδη στο υψηλό επιπέδου πολιτικό αυτό γεγονός, στο οποίο συμμετέχουν ηγέτες από όλο τον κόσμο, μετά την εκλογή του στο ύπατο αξίωμα της Δημοκρατίας.
Η ομιλία του Προέδρου Χριστοδουλίδη
Κύριε Πρόεδρε, Εξοχότατοι, Στις 26Ιουλίου 1946, στο Σαν Φρανσίσκο, οι προκάτοχοί μας δεσμεύθηκαν — «να σώσουμε τις επόμενες γενιές από τη μάστιγα του πολέμου, που δύο φορές στη διάρκεια της ζωής μας προξένησε ανείπωτη θλίψη στην ανθρωπότητα» —, «να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, να επιλύουν τις διεθνείς τους διενέξεις με ειρηνικά μέσα και να απέχουν… από την απειλή ή τη χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους». Αυτές οι δεσμεύσεις ήταν η υπόσχεση των προκατόχων μας, που μας κληροδοτήθηκαν για το μέλλον. Ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, κυρίες και κύριοι, είναι μια υπόσχεση, όχι μια πραγματικότητα.
Αν εφησυχάσουμε, τα λόγια δεν αξίζουν το χαρτί πάνω στο οποίο είναι γραμμένα. Οι φρικαλεότητες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ξεκίνησαν στην Ευρώπη και κατέστρεψαν τον κόσμο, έφεραν τα έθνη μαζί. Εμείς, συγκεντρωμένοι εδώ σήμερα, πρέπει να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις που ορίζονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, να διακηρύξουμε — Ποτέ ξανά. Μην έχετε καμία αμφιβολία — φέρουμε την ευθύνη να διασφαλίσουμε ότι ο κόσμος δεν θα παρασυρθεί στη φρίκη του πολέμου. Αυτή είναι η εντολή μας. Έχουμε το θάρρος να το πράξουμε; Έχουμε την αποφασιστικότητα να κάνουμε την ειρήνη ύψιστη προτεραιότητά μας, να τιμήσουμε τα θεμέλια των Ηνωμένων Εθνών και να διασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσουν να είναι σημαντικά;
Οι προκάτοχοί μας είχαν μια αξιοθαύμαστη αίσθηση της προσωπικής τους ευθύνης για το μέλλον. Πιστεύω ότι είναι αυτή η αίσθηση της προσωπικής ευθύνης, από το ίδιο το άτομο, που στηρίζει την ιδέα και την πραγματικότητα ενός ΟΗΕ σε όλο τον κόσμο. Οι προκάτοχοί μας γνώριζαν, επίσης, ότι ο δρόμος προς την ειρήνη θα ήταν γεμάτος προκλήσεις. Είχαν την αποφασιστικότητα, τη βαθιά πίστη, τη γνώση ότι θα απαιτούσε την ικανότητα όλων των λαών να ενωθούν, για να κάνουν την ειρήνη πραγματικότητα. Έτσι ώστε τα παιδιά τους, και οι επόμενες γενιές, έτσι ώστε τα παιδιά μας σήμερα, να μην φέρουν τα σημάδια από έναν ακόμη παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά είχαν και τη μεγαλύτερη δυνατή κινητήρια δύναμη. Ο κόσμος, οι ηγέτες πριν από εμάς, κληρονόμησαν στάχτες, όχι θεσμούς. Δεν είχαν άλλη επιλογή από το να προσφύγουν στην πολυμέρεια, το διεθνές δίκαιο, τον σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. Σήμερα, καθώς επωμιζόμαστε το έργο των προκατόχων μας, παραμένουμε υπεύθυνοι για την υλοποίηση του οράματος της ειρήνης που πυροδότησε τη δημιουργία αυτού του ανθεκτικού οργανισμού. Θα είμαστε αντάξιοι της πρόκλησης; Μπορούμε να δράσουμε με μια αίσθηση του επείγοντος, χωρίς την οποία κι εμείς θα αποτύχουμε;
Εξοχότατοι, Ως ιστορικός, πιστεύω ακράδαντα ότι η ιστορία χρησιμεύει ως μια ανεκτίμητη πυξίδα και ως η πιο πολύτιμη πηγή μαθημάτων. Πάνω από επτά δεκαετίες μετά την ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ταρακουνήσει τον κόσμο. Μας υπενθυμίζει ότι το «Ποτέ ξανά» είναι μια συσπειρωτική κραυγή, μια ιερήυπόσχεση που είναι εύθραυστη και που πρέπει να προστατεύσουμε με όλη μας την αποφασιστικότητα. Η Κύπρος καταδικάζει απερίφραστα κάθε παραβίαση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας που διαπράττεται μέσω στρατιωτικής δράσης από οποιοδήποτε κράτος, κατά της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός άλλου κράτους. Σε αυτή την περίπτωση παραβίασης του διεθνούς δικαίου, όπως και σε κάθε παρόμοια περίπτωση, στεκόμαστε δίπλα σ’αυτούς που η Ιστορία θα δείξει ότι έχουν το δίκιο με το μέρος τους. Από την πρώτη ημέρα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας, ο κυπριακός λαός — το ένα τρίτο του οποίου εξακολουθεί να είναι εκτοπισμένο ως αποτέλεσμα ξένης επίθεσης εναντίον της χώρας του — επιδεικνύουμε αλληλεγγύη, με πράξεις και όχι μόνο με λόγια, προς τον λαό της Ουκρανίας. Το κάνουμε αυτό γιατί θυμόμαστε. Το κάνουμε αυτό γιατί είναι το σωστό. Ζητούμε την άμεση παύση των εχθροπραξιών και προτρέπουμε τα μέρη να εμπλακούν σε εποικοδομητικό διάλογο και διαπραγμάτευση. Ο κόσμος πρέπει να υποστηρίξει αυτή την προσπάθεια, όχι μόνο επειδή το απαιτεί η ιστορία, αλλά και για να διασφαλίσει ότι ο κόσμος θα απομακρυνθεί από ένα πόλεμο που θα μπορούσε να μετατρέψει αυτόν τον θεσμό σε συντρίμμια.
Κύριε Πρόεδρε, Η εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι η πρώτη περίπτωση που η βία χρησιμοποιήθηκε εναντίον ενός κυρίαρχου έθνους στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως και στην Ουκρανία, στην Κύπρο ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών και το διεθνές δίκαιο εξακολουθούν να παραβιάζονται. Το 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, και από τότε, 49 χρόνια μετά, κατέχει ευρωπαϊκό έδαφος, και ο λαός της — Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι — εξακολουθούν να υφίστανται τις συνέπειες της εισβολής, της κατοχής, της διαίρεσης. Στερούνται θεμελιωδών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ευρώπη, η οποία πριν από δεκαετίες υπήρξε μάρτυρας των χειρότερων φρικαλεοτήτων που έχει διαπράξει ποτέ η ανθρωπότητα εναντίον του εαυτού της, παραμένει κατακερματισμένη όσο η Κύπρος είναι διαιρεμένη. Γεννημένος το 1973, λίγους μόνο μήνες πριν από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, έχω δει τον λαό μου να πενθεί, να αντέχει, να ανοικοδομεί, πάντα με μια φλογερή επιθυμία για ειρήνη και επανένωση. Η εισβολή εκτόπισε βίαια εκατοντάδες χιλιάδες Κύπριους και η Τουρκία εξακολουθεί να κατέχει περίπου το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι οικογένειες των αγνοουμένων περιμένουν απεγνωσμένα πληροφορίες για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων. Οι εγκλωβισμένοι στωικά περιμένουν το τέλος της διαίρεσης. Ένα από τα διδάγματα που μας υπενθυμίζει η πρόσφατη εισβολή στην Ουκρανία είναι ότι, ελλείψει διαρκούς και βιώσιμης ειρήνης, η προκύπτουσα εύθραυστη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση, με εκτεταμένες συνέπειες, όχι μόνο για την ενδιαφερόμενη χώρα, αλλά και για την περιοχή στην οποία ανήκει, και για τον κόσμο γενικότερα. Η Ουκρανία αποτελεί παράδειγμα, με τον πιο σκοτεινό τρόπο, του ότι μια απειλή για την ειρήνη κάπου στον κόσμο, είναι μια απειλή για την ειρήνη παντού. Ελλείψει μιας ειρηνευτικής πορείας και διαδικασίας στην Κύπρο, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος —ένας κίνδυνος που έχουμε δει να υλοποιείται στο πρόσφατο παρελθόν — για περαιτέρω παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, οι οποίες δημιουργούν αστάθεια, και με προεκτάσεις πολύ πέραν της Κύπρου. Έχουμε δει τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις να διαπράττουνπεραιτέρω παραβιάσεις στα Βαρώσια, την περιφραγμένη περιοχή της Αμμοχώστου.
Από το 1974, τα Βαρώσια κρατούνται όμηροι και έχουν καταστεί πόλη-φάντασμα, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ζητούν την επιστροφή της στους νόμιμους κατοίκους της, οι οποίοι άφησαν τα προς το ζην, τα όνειρά τους και τις ελπίδες τους ανάμεσα σε εκείνους τους φράχτες. Το είδαμε να γίνεται στις θαλάσσιες ζώνες μας και το είδαμε και πιο πρόσφατα στη νεκρή ζώνη, όπου οι επιθέσεις κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ από τις τουρκικές δυνάμεις μας προκάλεσαν φρίκη και μας προειδοποίησαν για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη να υπάρξει ειρήνη στην Κύπρο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, που θα βασίζεται στο συμφωνηθέν πλαίσιο, αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητά μου.
Το σημερινό status quo δεν μπορεί να είναι το μέλλον της Κύπρου. Δεν μπορεί να είναι το μέλλον των Κυπρίων. Ως Πρόεδρος της Κύπρου, πιστεύω στην ειρηνική συνύπαρξη επειδή, παρά το γεγονός ότι μεγάλωσα σε μια διαιρεμένη χώρα, μεγάλωσα επίσης σε μια χώρα γεμάτη ελπίδα για επανένωση, με ιστορίες για όλους τους Κύπριους να ζουν μαζί ειρηνικά, ενωμένοι από τη γη που μοιράζονται. Η νέα γενιά Κυπρίων είναι επίσης πρόθυμη για ειρήνη. Και αυτό μου δίνει ελπίδα και θάρρος. Πριν από το ταξίδι μου στη Νέα Υόρκη, έλαβα μια πληθώρα μηνυμάτων από τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μου, ιδιαίτερα από τη νεότερη γενιά, που με καλούσαν να καταβάλω κάθε δυνατή προσπάθεια για την επανένωση της Κύπρου. Το μήνυμά μου, από αυτό το βήμα, προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μου, προς όλους τους Κύπριους, είναι ότι ακούω την έκκλησή τους για ειρήνη, κατανοώ τις ανησυχίες τους και τους διαβεβαιώνω ότι θα καταβάλω κάθε προσπάθεια να κάνω πραγματικότητα το κοινό μας όνειρο για επανένωση και ειρήνη στο νησί μας. Και θέλω να είμαι σε θέση να τους πω ότι ο κόσμος, τα Ηνωμένα Έθνη, τα ζωντανά λόγια του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, ακούν επίσης την έκκλησή τους για ειρήνη.
Παρουσιάζομαι για πρώτη φορά ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης, έχοντας πλήρη επίγνωση της ευθύνης που μου έχει ανατεθεί, να κάνω ό,τι μπορώ για να διαφυλάξω το μέλλον του κυπριακού λαού — Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων — που θέλουν να τερματίσουν τη διαίρεση της χώρας τους, να συνυπάρξουν και να συνδημιουργήσουν.
Το να εργαστώ για ειρήνη στην Κύπρο είναι απόλυτη προτεραιότητά μου και θέλω να αδράξω αυτήν την ευκαιρία για να στείλω ένα προσωπικό μήνυμα στον Πρόεδρο Ερντογάν. Δεν υπάρχει, και ποτέ δεν θα υπάρξει, άλλη βάση για τη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος από αυτήν που υπαγορεύεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η παρανομία που απορρέει από την εισβολή, η επιθετικότητα και η χρήση βίας δεν μπορούν να αναγνωριστούν. Η Κύπρος και η Τουρκία είναι γείτονες, συνδεδεμένες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Η ειρήνη στην Κύπρο δεν θα στείλει μόνο ένα ηχηρό μήνυμα ειρήνης σε μια περιοχή και έναν κόσμο που τη χρειάζεται απεγνωσμένα. Θα αλλάξει επίσης τον γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής μας, με αντίκτυπο στην Ευρώπη, την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας.
Η διπλωματία των όπλων και οι τακτικές του εκφοβισμού ανήκουν στο παρελθόν. Αυτά δεν είναι τα μέσα που χρησιμοποιούν ηγέτες με όραμα. Αυτή είναι η δική μας στιγμή να φέρουμε τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών στη ζωή, έναν χάρτη για την ειρήνη για όλους. Κανείς δεν έχει να κερδίσει από τις συγκρούσεις και τις διαιρέσεις.
Εμείς, και οι γενιές που θα έρθουν μετά από εμάς, έχουμε να κερδίσουμε από τον διάλογο, από τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Κύριε Ερντογάν, ας συνεργαστούμε καθοδηγούμενοι από ένα όραμα ειρήνης. Ας οικοδομήσουμε ένα λαμπρότερο μέλλον για τις χώρες μας, μέσω του διαλόγου και του σεβασμού της διεθνούς νομιμότητας. Κυρίες και κύριοι, Σε αυτή τη σημαντική αίθουσα, αισθανόμαστε όλοι το βάρος της ιστορίας στους ώμους μας. Οι σπουδαίες γυναίκες και σπουδαίοι άνδρες που μας κληροδότησαν αυτόν τον οργανισμό και τους θεσμούς, ανέμεναν από εμάς να τους ενισχύσουμε, να τους αναπτύξουμε και να αναλάβουμε προσωπική ευθύνη για το μέλλον τους.
Δείτε την ομιλία του Προέδρου
