Ανάμεσα σε 360 και 400 εκατ. ευρώ εκτιμάται η συνολική αξία της συλλογής ιστορικών μονοθέσιων Formula 1 τα οποία βρίσκονταν στην ιδιοκτησία του 94χρονου Μπέρνι Εκλεστον επί μισό αιώνα τουλάχιστον. Αναμφισβήτητα, θα είναι η πώληση του αιώνα για τα αυτοκίνητα F1, εφόσον πρόκειται για 69 εξαιρετικά σπάνια οχήματα -κατά κυριολεξία μοναδικά στην πλειονότητά τους και με απαράμιλλη ιστορία. Ανάμεσά τους υπάρχουν αυτοκίνητα που κατέκτησαν παγκόσμια πρωταθλήματα με οδηγούς-θρύλους στο κόκπιτ, όπως ο Μίχαελ Σουμάχερ και ο Μίκα Χάκινεν, παλαιότερα ο Νίκι Λάουντα, ο Νέλσον Πικέ κ.ά.
Ο δισεκατομμυριούχος Εκλεστον, το πάλαι ποτέ πανίσχυρο «αφεντικό» της Formula 1, αποφάσισε να εκποιήσει τη συλλογή του, τη μεγαλύτερη και πιο πολύτιμη στον κόσμο, επισήμως, επειδή ο ίδιος θεωρεί ότι αυτό οφείλει να κάνει. Τόσο επειδή, αντικειμενικά, το αναπόδραστο τέλος του βίου του πλησιάζει όσο και διότι κατά δήλωσή του δεν θα ήθελε να επιφορτίσει την τελευταία σύζυγό του με το βάρος μιας εντελώς ιδιαίτερης κληρονομιάς.
Ξεχρεώνει;
Ανεπισήμως, εικάζεται ότι ο παροιμιωδώς πανούργος και πολυμήχανος «Mr Ε» επιχειρεί να ισοφαρίσει την κολοσσιαία τρύπα που χάσκει στην περιουσία του, καθώς προσφάτως κατέβαλε 652,6 εκατ. λίρες (780 εκατ. ευρώ) στο Βρετανικό Δημόσιο. Με αυτό το πρόστιμο-μαμούθ, ο Εκλεστον εξαγόρασε επί της ουσίας μια ενδεχόμενη ποινή εν είδει εξωδικαστικού συμβιβασμού, σαν ένοχος φοροδιαφυγής.
Τα 69 μονοθέσια πωλούνται περίπου προς 5,2-5,8 εκατ. ευρώ έκαστο, αν και η τιμή αυτή είναι εντελώς θεωρητική και κατά προσέγγιση. Προκύπτει από μια απλή διαίρεση του εκτιμώμενου συνολικού τιμήματος (360-400 εκατ. ευρώ) προς τα 69 αυτοκίνητα. Η εκποίηση ανατέθηκε σε έναν Βρετανό εξειδικευμένο έμπορο ιστορικών αυτοκινήτων και προσωπικό φίλο του Μπέρνι Εκλεστον, τον Τομ Χάρτλεϊ τον νεότερο. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Χάρτλεϊ, αφενός η πώληση μιας συλλογής τέτοιων αγωνιστικών «διαμαντιών» δεν έχει κανένα προηγούμενο.
Αφετέρου, υπάρχει ήδη εκδήλωση σοβαρού ενδιαφέροντος - και μάλιστα για την εξαγορά σύσσωμης της συλλογής. Μολονότι ο Τομ Χάρτλεϊ δεν είναι διατεθειμένος να αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες, ιδιαίτερα για την τελική τιμή πώλησης, κάνει λόγο για επίδοξους αγοραστές από δύο διαφορετικές χώρες. Κάποιους που είναι διατεθειμένοι να εκταμιεύσουν σχεδόν μισό δισ. ευρώ για να κάνουν δικά τους τα 69 αυτοκίνητα του τρομερού Μπέρνι - ή, αλλιώς, τη ζωντανή ιστορία της Formula 1, από τις προπολεμικές απαρχές της, όταν ακόμη δεν ονομαζόταν καν Formula 1, έως την εποχή της σαρωτικής κυριαρχίας του συνδυασμού Ferrari και Μίχαελ Σουμάχερ.
Μονοθέσια και αίμα
Ο Τομ Χάρτλεϊ επισημαίνει ότι έχει δεχτεί κρούσεις για τα αυτοκίνητα του Εκλεστον από το Χονγκ Κονγκ, την Αυστραλία, την Αργεντινή και τις ΗΠΑ. Τα 69 μονοθέσια πωλούνται είτε ως σύνολο, είτε κατά μονάδα, είτε ομαδικά (π.χ. όλες οι Ferrari μαζί). Η τιμή πώλησης για οποιοδήποτε μονοθέσιο F1, εξ ορισμού, είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιοριστεί καθώς δεν κατασκευάζονται για εμπορικούς, αλλά για αγωνιστικούς λόγους. Αυτό σημαίνει ότι κοστίζουν όσο η τεχνολογική καινοτομία και η σχεδιαστική πρωτοτυπία τους (τουλάχιστον έως τη δεκαετία του ’80, προτού οι τεχνικές προδιαγραφές γίνουν ασφυκτικά περιοριστικές), συν τις εργατοώρες, τα εξαιρετικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν κ.ο.κ.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι δεκάδες άνθρωποι με εξειδικευμένη και υψηλή κατάρτιση, μέσα σε τεράστιες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, παράγουν εξαρτήματα για μόλις δύο μονοθέσια ανά σεζόν. Βεβαίως, κατά το παρελθόν η παραγωγή των μονοθέσιων Γκραν Πρι, ακόμη και για την κορυφαία κατηγορία των μηχανοκίνητων σπορ, δηλαδή τη Formula 1, θύμιζαν περισσότερο συνηθισμένα συνεργεία αυτοκινήτων, παρά εργαστήρια υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι σήμερα.
Οπωσδήποτε, όμως, όσα δεν προορίζονται για το μουσείο της εκάστοτε εταιρείας/ομάδας ή δεν παραχωρούνται (πολύ επιλεκτικά) στους οδηγούς τους ως δείγμα αναγνώρισης των υπηρεσιών που προσέφεραν, τα παλαιά μονοθέσια συχνά εκποιούνται από τις ομάδες. Εάν και όποτε τίθεται πωλητήριο σε κάποιο από αυτά τα οχήματα, κατά κανόνα σε δημοπρασίες διακεκριμένων οίκων, η τιμή ορίζεται ως προϊόν συνεκτίμησης πολλών παραγόντων. Οι πιο βαρύνοντες από τους οποίους είναι η επιτυχία που γνώρισε στην αγωνιστική σταδιοδρομία του το κάθε μονοθέσιο, κάτι που απεικονίζεται χαρακτηριστικά στις Ferrari, Brabham, Maserati, Auto Union και τους υπόλοιπους τετράτροχους θησαυρούς που συνθέτουν την, πραγματικά ασυναγώνιστη, συλλογή του Μπέρνι Εκλεστον.
Μυστικοπάθεια
Εξακολουθώντας να εφαρμόζει πιστά τη συνταγή που ακολούθησε προκειμένου να μετατρέψει ένα ερασιτεχνικό και άναρχο σπορ, όπως ήταν η F1 έως τη δεκαετία του ’70, σε μια παγκόσμια οργάνωση με κέρδη δισεκατομμυρίων, ο Μπέρνι Εκλεστον φροντίζει να περιβάλλει την εκποίηση της συλλογής του με αρκετή μυστικοπάθεια. Γι’ αυτό και απέφυγε τη μέθοδο της δημοπρασίας, την ανακοίνωση του τιμήματος που ζητά, ενώ δεν έχει δημοσιοποιηθεί καν αναλυτικός κατάλογος με τα 69 μονοθέσια.
Παρ’ όλα αυτά, μεταξύ των προς πώληση αυτοκινήτων, όλα άψογα συντηρημένα, σε αυθεντική και πλήρως λειτουργική κατάσταση, ξεχωρίζουν εμβληματικά -και ενίοτε αμφιλεγόμενα- οχήματα, όπως η Brabham BT46 B του 1978, το επαναστατικό και διαβόητο «αυτοκίνητο-ανεμιστήρας». Ενα αυτοκίνητο το οποίο, στα χέρια του Νίκι Λάουντα έτρεξε σε έναν και μόνο αγώνα, στο Γκραν Πρι Σουηδίας το 1978.
Ο Λάουντα κονιορτοποίησε τον ανταγωνισμό χάρη σε ένα τεχνολογικό τρικ της BT46 B, έναν ογκώδη ουραίο ανεμιστήρα, που έκανε το μονοθέσιο να στρίβει σαν να ήταν κολλημένο στην άσφαλτο. Καθώς όμως οι υπόλοιπες ομάδες διαμαρτυρήθηκαν για αθέμιτο πλεονέκτημα, ο Μπέρνι Εκλεστον, τότε ιδιοκτήτης της Brabham, αναγκάστηκε να δεσμευτεί ότι θα αποσύρει την BT46 B. Ακριβώς όμως ως ιδιοκτήτης της ομάδας, ο Εκλεστον κράτησε για τον εαυτό του το συγκεκριμένο, εκπληκτικό μονοθέσιο - και μαζί με αυτό πολλά ακόμη με το σήμα της Brabham και ένα παλμαρέ στο οποίο συμπεριλαμβάνονται, ως κορωνίδα, τα δύο πρωταθλήματα οδηγών με τον Βραζιλιάνο Νέλσον Πικέ, το 1981 και το 1983.
Ανάμεσα στις Brabham του Εκλεστον υπάρχει και μία που οδήγησε ο Αϊρτον Σένα, το μεγαλύτερο αστέρι που φώτισε ποτέ τον κόσμο των μηχανοκίνητων σπορ. Εστω και αν ο Σένα δεν έτρεξε ποτέ σε κανονικό αγώνα, αλλά την οδήγησε μόνο για μερικούς δοκιμαστικούς γύρους πριν από το καθαυτό ξεκίνημα της σταδιοδρομίας του στην F1, η Brabham BT52B με τον τούρμπο κινητήρα της BMW που απέδιδε 850 ίππους αποτελεί από μόνη της ένα ιστορικό κειμήλιο.
Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, αφοσιωμένοι φίλαθλοι της Formula 1, οι οποίοι θα ένιωθαν αναστάτωση, ρίγη συγκίνησης κ.ο.κ. αρκεί να τους δινόταν η ευκαιρία έστω να δουν από κοντά ένα τέτοιο μονοθέσιο. Διότι η ιστορία, τα πρόσωπα που κάθισαν σε αυτά τα κόκπιτ και έπαιξαν τη ζωή τους κορόνα-γράμματα ανά τις πίστες του πλανήτη, έχουν αφήσει ένα ανεξίτηλο, έμψυχο αποτύπωμα στα μονοθέσιά τους.
Εν προκειμένω, η Brabham BT52B ήταν το αυτοκίνητο του πρωταθλητή Πικέ και παραχωρήθηκε για λίγο στον Σένα, το ανερχόμενο νεαρό «λιοντάρι». Οι δυο τους, συμπατριώτες ως Βραζιλιάνοι (αλλά από το Ρίο ντε Τζανέιρο ο Πικέ, από το Σάο Πάολο ο Σένα, κάτι που συνδαύλισε την κόντρα) στην πορεία θα γίνονταν ορκισμένοι εχθροί. Ετσι, λοιπόν, εκτός από το μίσος που έτρεφε ο ένας για τον άλλον και που παρέμεινε δηλητηριώδες έως τον θάνατο του Σένα το 1994, η Brabham BT52B, η οποία τώρα πωλείται μαζί με άλλα 68 αυτοκίνητα F1, συνιστά έναν αλλόκοτο, τραγικό από μια άποψη, εναπομείναντα δεσμό ανάμεσα στον Νέλσον Πικέ και τον Αϊρτον Σένα.
Τα «παιδιά» του Μπέρνι
Παρόμοιες ιστορίες διηγείται με τον άηχο τρόπο του καθένα από τα μονοθέσια στη συλλογή του Μπέρνι Εκλεστον. Τα κόκκινα άρματα θριάμβου του Μίχαελ Σουμάχερ, οι Ferrari από την αρχή της πρώτης δεκαετίας του 2000, σήμερα σκιάζονται από τη μοίρα του Γερμανού πολυπρωταθλητή. Ενός ανθρώπου που κατέκτησε κάθε κορυφή στη Formula 1, δοξάστηκε -και εξίσου αμφισβητήθηκε για το τυφλό πάθος του να νικήσει-, έγινε ζάπλουτος, κατέληξε όμως να φυτοζωεί, σε άγνωστη κατάσταση αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον, εξαιτίας ενός ατυχήματος που το 2013 τού άλλαξε τη ζωή για πάντα. Ενός ατυχήματος που δεν συνέβη σε σιρκουί αγώνων και σε Γκραν Πρι, αλλά σε μια οικογενειακή εξόρμηση για σκι στη Μεριμπέλ των γαλλικών Αλπεων.
Οπωσδήποτε, όμως, η ιστορική διαδρομή της Formula 1 δεν έχει σημαδευτεί μόνο από πόνο και δυσάρεστα γεγονότα. Η McLaren-Mercedes MP4-22, φερ’ ειπείν, η οποία συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή του Εκλεστοουν, είναι το μονοθέσιο που οδήγησε το 2007 ο Λούις Χάμιλτον, καθ’ οδόν προς το πρώτο (από τα 7, μέχρι στιγμής) παγκόσμιο πρωτάθλημά του.
Από την πλευρά του, ο Μπέρνι Εκλεστον φαίνεται να έχει δεύτερες σκέψεις, ένα ίχνος αδυναμίας εντελώς αταίριαστο με το προφίλ του: «Είμαι πολύ κοντά στο να ακυρώσω την πώληση. Εάν τα αυτοκίνητα δεν πάνε στα σωστά χέρια, θα τα κρατήσω», φέρεται να είπε στους «Times» του Λονδίνου. Και ο αντ’ αυτού εκποιητής, ο Τομ Χάρτλεϊ Τζούνιορ υπερθεματίζει σχετικά με τις προθέσεις του εντολέα του, αναφέροντας ότι «η επιθυμία του Μπέρνι για τα αυτοκίνητά του είναι να καταλήξουν στο σωστό σπίτι. Εμείς μεσολαβούμε προκειμένου να πουλήσουμε τα μονοθέσια για λογαριασμό του, στη σωστή τιμή, είτε αυτό συμβεί σήμερα, αύριο ή σε κάποια χρόνια από τώρα. Αλλά ο Μπέρνι δεν θέλει κάποιον ευκαιριακό ιδιοκτήτη, που θα τα πουλήσει στο μέλλον, χωρίς δεύτερη σκέψη για να βγάλει κέρδος».
Γιος φτωχού ψαρά
Η άποψη του Τομ Χάρτλεϊ φαίνεται να μη συνάδει με τα βασικά χαρακτηριστικά του Μπέρνι Εκλεστον, ήτοι τον απεριόριστο, αναιδή, επιδεικτικό κυνισμό του. Ισως η συλλογή των μονοθέσιων F1 να προδίδει εντέλει ότι πίσω από το προσωπείο του αδίστακτου επιχειρηματία κρύβεται ένας άνθρωπος με -τουλάχιστον μία- ευαισθησία. Οπωσδήποτε ο Εκλεστον παραμένει παγίως, παντελώς και παγερώς αδιάφορος για το τι θα πει ο κόσμος γι’ αυτόν. Με αυτή τη φιλοσοφία και το αντίστοιχο modus operandi ξεκίνησε από την απόλυτη ανέχεια, ως γιος ενός φτωχού ψαρά, για να δημιουργήσει μια περιουσία άνω των 3 δισ. ευρώ, κυρίως μέσω της εκμετάλλευσης των δικαιωμάτων από τη διοργάνωση των Γκραν Πρι F1. Η έξοδός του από το σπορ που ο ίδιος οδήγησε στη γιγάντωση δεν ήταν αντάξια των επιτευγμάτων του, σε κάθε περίπτωση όμως η πώληση της επιχείρησής του στον αμερικανικό όμιλο Liberty Media, το 2017, τον έκανε πλουσιότερο κατά αρκετές δεκάδες εκατομμύρια.
Εν τω μεταξύ, κατέκτησε τον τίτλο του 6ου γηραιότερου πατρός στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας, αποκτώντας το 2020 τον Εϊς, το τέταρτο παιδί του - ενώ είχε ήδη δισέγγονα από τη μεγαλύτερη κόρη του. Η μητέρα του Εϊς είναι η Βραζιλιάνα δικηγόρος Φαμπιάνα Φλόσι, η τρίτη σύζυγος του Μπέρνι και κατά 46 χρόνια νεότερή του. Προηγουμένως, είχε αποζημιώσει τη δεύτερη σύζυγό του, το πρώην μοντέλο από την Κροατία Σλάβικα Ράντιτς, με τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια, με αντάλλαγμα την ειρηνική διάλυση του επί 23 έτη γάμου τους και την απελευθέρωσή του.
Ωστόσο, μία από τις πλέον μνημειώδεις ατάκες του δαιμόνιου Μπέρνι σχετίζεται ακριβώς με τη Σλάβικα: Το 2000, όταν απέρριψε την πρόσκληση της βασίλισσας Ελισάβετ να τον χρίσει, τιμητικά, ιππότη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ο Εκλεστον είχε διακηρύξει ότι «από το να τρέχω στο παλάτι, προτιμώ να περάσω το βράδυ με τη γυναίκα μου. Η οποία είναι πιο όμορφη και πιο πλούσια από τη βασίλισσα της Αγγλίας». Συνεπώς, όποιος σκέφτεται σοβαρά να κάνει δικά του τα μονάκριβα τετράτροχα F1 του Μπέρνι, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για το τι τον περιμένει έως τη χειραψία της τελικής συμφωνίας.
Πηγή: www.protothema.gr
