O τομέας της υγείας όπως και ο θεσμός του επιτρόπου Υγείας, μέχρι πρότινος είχαν προνομιακή θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico. Σημειώνει πως λόγω της πανδημίας του Covid-19, είχαν δοθεί επιπλέον 5 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση.
Επιπλέον, προστίθεται, δημιουργήθηκε ένας νέος οργανισμός για την αντιμετώπιση των υγειονομικών κρίσεων: η Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης Υγείας (HERA). Επικεφαλής ήταν η επίτροπος Στέλλα Κυριακίδη, κλινική ψυχολόγος, η οποία είχε περάσει τέσσερις δεκαετίες εργαζόμενη στο Υπουργείο Υγείας της χώρας μας.
Σήμερα, καθώς οι χώρες-μέλη διεκδικούν τις κορυφαίες θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η θέση του επιτρόπου Υγείας αρχίζει να μοιάζει με τον ρόλο που περισσεύει. Όπως φαίνεται, σημειώνει το Politico, γίνεται όλο και πιο πιθανό να δοθεί σε μια μικρή χώρα της ΕΕ που δεν ενδιαφέρεται για το χαρτοφυλάκιο και σε έναν νέο επίτροπο χωρίς εμπειρία στον τομέα.
Πολλοί αποδοκιμάζουν
Η πανδημία άρχισε λίγο μετά την έναρξη της θητείας της τελευταίας Επιτροπής και φυσικά ενίσχυσε την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία, μια αρμοδιότητα κατά βάση εθνική, που όμως τέθηκε στην κορυφή της ατζέντας της ΕΕ. Οι συνθήκες πλέον έχουν αλλάξει όπως και οι προτεραιότητες για την Άμυνα και τη χρηματοδότηση και αυτό κάνει πολλούς, στον κόσμο της πολιτικής για την υγεία, να αποδοκιμάζουν τη χαμένη ευκαιρία να εδραιωθεί ο τομέας της Υγείας ως τομέας προτεραιότητας.
Οι ίδιοι ανησυχούν ότι ένας άπειρος αρχάριος μπορεί να αφεθεί υπεύθυνος για βασικούς φακέλους δημόσιας υγείας, όπως το κάπνισμα και το άτμισμα, για να μην αναφερθεί κανείς στην τεράστια αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν τις φαρμακευτικές βιομηχανίες αλλά και το ρόλο που παίζουν Αμερικανοί και Ασιάτες ανταγωνιστές, ζήτημα που επισήμανε αυτή την εβδομάδα ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
«Είναι καιρός να σταματήσουμε να εξετάζουμε αυτό το θέμα μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και είναι καιρός να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε τις περιορισμένες αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της υγείας ως δικαιολογία», λέει η Μπεατρίς Κρέντι, ανώτερη υπεύθυνη πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ασθενών Ήπατος.
Ποιοι εγκατέλειψαν την κούρσα
Ο υπουργός Υγείας του Βελγίου Frank Vandenbroucke ήταν δημοφιλής στο αντικαπνιστικό λόμπι για την έντονη κριτική του στον κλάδο και είχε τοποθετηθεί ως ηγέτης υγείας της ΕΕ, πιέζοντας με επιτυχία για δράση σε όλο το μπλοκ για να ξεπεραστούν οι ελλείψεις κρίσιμων φαρμάκων.
Αλλά η χώρα του ήταν από τις λίγες που άκουσαν την έκκληση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για ισότητα των φύλων και προώθηση γυναικών και διάλεξε μια γυναίκα ως υποψήφια επίτροπο.
Ο πρώην υπουργός Υγείας της Μάλτας, Chris Fearne, αναμενόταν επίσης να είναι μια σίγουρη υποψηφιότητα ως Επίτροπος Υγείας , δεδομένου ότι είναι μια σεβαστή προσωπικότητα για το έργο του για τη μικροβιακή αντοχή αλλά και επειδή ήταν δημοφιλής στους άλλους υπουργούς της Ένωσης.
Ωστόσο, η υποψηφιότητά του στην ΕΕ ακυρώθηκε νωρίτερα αυτή τη χρονιά , όταν ενεπλάκη σε ένα σκάνδαλο απάτης σε εθνικό νοσοκομείο.
Μεταξύ των υπολοίπων, ορισμένοι έχουν επισημάνει τον Κύπριο εκλεκτό, Κώστα Καδή, κυρίως επειδή πέρασε οκτώ μήνες ως υπουργός Υγείας το 2007, και λόγω του παρελθόντος του ως περιβαλλοντολόγος. Αλλά ο Καδής φαίνεται ότι επιθυμεί άλλο χαρτοφυλάκιο.
Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Δημόσιας Υγείας (EPHA) πρότεινε την Κροάτισσα ευρωβουλευτή Ντουμπράβκα Σουίτσα ως μια «ιδιαίτερα υποσχόμενη» υποψήφια Επίτροπο Υγείας. Ωστόσο, το Politico σημειώνει ότι η Σουίτσα δεν ενδιαφέρεται για τον τομέα της Υγείας.
Σημαντικές περικοπές
Οι χώρες της ΕΕ ψήφισαν νωρίτερα φέτος για να περικόψουν τη χρηματοδότηση από το πρόγραμμα EU4Health, περικόπτοντας 1 δισεκατομμύριο ευρώ από το πρόγραμμα των 5,3 δισεκατομμυρίων ευρώ για να ελευθερωθούν περισσότερα χρήματα για τη στήριξη της Ουκρανίας.
Ακόμη και ο Αλεξάντρ Βόντρα της δεξιάς ομάδας Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) δήλωσε ότι είχε ανησυχίες για τις «σημαντικές περικοπές», αν και είπε ότι αντικατοπτρίζουν τη «γεωπολιτική και οικονομική πραγματικότητα».
Το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδότησε τα πάντα, από την μακροχρόνια έρευνα για τον Covid έως τα μέτρα διατήρησης νοσηλευτών, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027. «Η υγεία έχει πέσει στην ημερήσια διάταξη», σύμφωνα με τον κεντροδεξιό βουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), Τόμισλαβ Σοκόλ.
Στέλνει λάθος μήνυμα
«Η διακοπή του προγράμματος EU4Health στέλνει λάθος μήνυμα», είπε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) την περασμένη εβδομάδα. «Στέλνει το μήνυμα ότι η υγειονομική περίθαλψη δεν είναι σημαντική, [και] είναι ένα σημάδι ότι πρέπει οπωσδήποτε να πολεμήσουμε».
Ο Τ. Σοκόλ αναγνώρισε ότι σε προηγούμενες εντολές, η υγειονομική περίθαλψη ήταν ουσιαστικά ένα περιθωριακό θέμα. «Αλλά αυτό έχει αλλάξει… και πρέπει να διατηρήσουμε αυτή τη δυναμική».
Ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) έχει την υποστήριξη του Λιθουανού καρδιοχειρουργού Βιτένις Αντριουκαϊτις, πρώην επιτρόπου υγείας της ΕΕ και τώρα ευρωβουλευτή των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών επίσης στην ENVI ο οποίος αναγνωρίζει ότι η Von der Leyen «έκανε καλά βήματα εστιάζοντας στον καρκίνο στην προηγούμενη θητεία».
Ένας διπλωμάτης της ΕΕ, ο οποίος μίλησε στο Politico υπό τον όρο της ανωνυμίας για να μιλήσει ελεύθερα, είπε ότι δεν θα έχει σημασία ποιος είναι επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας (DG SANTE), καθώς -όπως είπε- η σημασία της υγείας στην εντολή θα αποφασιστεί τελικά από την ίδια την πρόεδρο της Κομισιόν.
