24news team
Ιστορική μέρα για την Κυπριακή Δημοκρατία, χαρακτήρισε τη σημερινή ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης καθώς όπως είπε «θα υπογραφούν για πρώτη φορά, δύο σημαντικότατες συμφωνίες σε σχέση με την εμπορευματοποίηση του φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, γεωστρατηγικής, πολιτικής, ενεργειακής και οικονομικής σημασίας».
Όπως ανακοίνωσε το Υπουργείο Ενέργειας, θα υπογραφεί στο Κάιρο μνημόνιο συναντίληψης μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και αδειούχου (Chevron Cyprus, NewMed Energy LP, BG Cyprus) για την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη», καθώς και συμφωνία φιλοξενούσας χώρας μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και αδειούχου (Eni Cyprus, Total Energies EP Cyprus B.V.) για την ανάπτυξη των υδρογονανθράκων του τεμαχίου 6.
Ο κυπριακός λαός, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, από το 2007 με την ίδρυση της ΔΕΦΑ μέχρι σήμερα, έμαθε εκ του αποτελέσματος, να ακούει πολλά και να πιστεύει λίγα σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο.
Τί ώθησε τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη να μιλήσει για ιστορική μέρα; Τί σημαίνουν πρακτικά για τους καταναλωτές, οι χαρακτηριζόμενες ως σημαντικότατες συμφωνίες; Ρωτήσαμε έναν ειδικό σε θέματα υδρογονανθράκων, τον Χαράλαμπο Έλληνα, στη συζήτηση που ακολουθεί:
Διευκολύνουν το έργο
Ποια είναι η σημαντικότητα των συμφωνιών που πρόκειται να υπογραφούν, κ. Έλληνα; Τί αλλάζει; Πλησιάζει η εμπορευματοποίηση του κυπριακού φυσικού αερίου;
«Οι υπογραφές καταρχάς είναι διακρατικές. Όχι οι υπογραφές που χρειάζονται για την υλοποίηση το έργου. Πρόκειται για υπογραφές που διευκολύνουν το έργο. Για να πραγματοποιηθεί ένα έργο χρειάζεται συμβόλαιο μεταξύ των εταιρειών και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για το “Κρόνος” είναι για μια πραγματική συμφωνία ότι το φυσικό αέριο θα καταλήξει στην Αίγυπτο όμως για το “Αφροδίτη” πρόκειται για μνημόνιο συναντίληψης».
Γιατί μνημόνιο συναντίληψης, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η έγκριση του σχεδίου ανάπτυξης και παραγωγής για το κοίτασμα «Αφροδίτη»;
«Η συμφωνία που ανακοινώθηκε με την κοινοπραξία της οποίας ηγείται η Chevron είναι για να προχωρήσει με τον λεπτομερή σχεδιασμό για το “Αφροδίτη”. Δεν έχει υπογραφεί συμβόλαιο για την έναρξη του έργου αλλά να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί. Αν θα προχωρήσει το έργο θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα της αναλυτικής μελέτης για το κόστος του και την κερδοφορία του. Τότε είναι που η Chevron θα πάρει την τελική επενδυτική απόφαση (FID). Δεν είναι εντελώς σίγουρο ότι η λεπτομερής μελέτη για το έργο θα καταλήξει σε θετική επενδυτική απόφαση».
Chevron: Η μελέτη, τα κέρδη, οι προκλήσεις
Πότε υπολογίζεται να πάρει την τελική επενδυτική απόφαση η Chevron;
«Θα ξεκαθαρίσει μετά από την ολοκλήρωση της μελέτης, που θα πάρει περίπου ένα χρόνο και μετά πρέπει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Η Chevron γενικότερα έχει απαιτήσεις για πολύ υψηλά κέρδη, άρα δεν μπορούμε ακόμα να είμαστε σίγουροι για το τι θα πράξει, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι με την απόφαση για πλατφόρμα πάνω από το κοίτασμα, κάναμε και πιο ακριβό το έργο. Η εταιρεία, προ μερικών μηνών απαίτησε από την κυβέρνηση της Αιγύπτου να αυξήσει την τιμή του φυσικού αερίου, καθώς τη θεωρεί χαμηλή, χωρίς ακόμα να πάρει θετική απάντηση.
Επίσης, υπάρχουν προκλήσεις για το έργο στο “Αφροδίτη”. Η πλατφόρμα, στην οποία επέμεινε το Υπουργείο Ενέργειας και ανακοίνωσε ότι συμπεριλήφθηκε τελικά στον σχεδιασμό, αυξάνει σημαντικά το κόστος του έργου και δυσκολεύει την κερδοφορία. Επίσης, στην Αίγυπτο, η τιμή του φυσικού αερίου είναι καθορισμένη γύρω στα 6 δολάρια, αρκετά πιο χαμηλή από άλλες αγορές, για παράδειγμα στην Ευρώπη βρίσκεται στα 15 δολάρια».
«Θα καταλήξει στην Αίγυπτο, στην EGAS»
Το κυπριακό φυσικό αέριο προορίζεται για την αιγυπτιακή αγορά ή υφίσταται και δυνατότητα εφοδιασμού άλλων αγορών;
«Εάν παρθεί τελική επενδυτική απόφαση από τη Chevron για το “Αφροδίτη”, αμφιβάλλω αν το φυσικό αέριο θα πάει για υγροποίηση και εξαγωγή. Θα καταλήξει στην Αίγυπτο, στην κρατική εταιρεία EGAS. Εκείνη αποφασίζει πού θα χρησιμοποιηθεί. Οι εγχώριες ανάγκες της Αιγύπτου σε φυσικό αέριο είναι πολύ μεγάλες, κι ένας από τους λόγους είναι η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού της χώρας και η μεγάλη μείωση στην εγχώρια παραγωγή. Το Ισραήλ έχει ήδη συμφωνήσει να διπλασιάσει τις ποσότητες φυσικού αερίου που τροφοδοτεί την Αίγυπτο μέχρι το 2028».
Πότε υπολογίζεται να βγει το φυσικό αέριο από το κοίτασμα «Αφροδίτη»;
«Αν είναι θετικό το αποτέλεσμα της λεπτομερούς μελέτης για το κόστος και την κερδοφορία του έργου, που θα πάρει περίπου ένα χρόνο και αν η Chevron πάρει FID μέσα σε ένα χρόνο μετά για να προχωρήσει με το “Αφροδίτη”. Μετά χρειάζονται περίπου άλλα 4-5 χρόνια για να ολοκληρωθεί το έργο. Σε τέτοιας φύσεως έργα, οι διαχειριστές συνήθως καλύπτουν γύρω στο 30% του κόστους του έργου. Για τα υπόλοιπα ψάχνουν χρηματοδότες. Με βάση τα σημερινά δεδομένα πάντως, οι τράπεζες πολύ δύσκολα δανειοδοτούν ή επενδύουν σε τέτοια έργα. Αφού εξασφαλιστεί χρηματοδότηση και παρθεί FID, θα ακολουθήσει διαγωνισμός για τον κατασκευαστή. Διαδικασίες που υπολογίζεται να διαρκέσουν 4-5 χρόνια περίπου. Δεν θα ολοκληρωθούν πριν από το 2030. Εάν δεν παρθεί FID, τότε θα συνεχιστεί η συζήτηση μεταξύ της Chevron και της Κυπριακής Δημοκρατίας για να συμφωνηθεί νέο σχέδιο ανάπτυξης και υπολογίζεται να παρατηρηθεί καθυστέρηση 1 ή 1.5 χρόνου».
Τα πρώτα έσοδα για την Κύπρο
Στο υποθετικό σενάριο της αξιοποίησης του εθνικού πλούτου το 2030, αν και μπορεί να χρειαστεί περισσότερος καιρός όπως έχετε επισημάνει, πότε να αναμένουμε τα πρώτα έσοδα για την Κύπρο;
«Εάν αρχίσει η ανάπτυξη και η παραγωγή από το “Αφροδίτη” μετά το 2030, για τα πρώτα έσοδα για την Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να αναμένουμε ακόμη δύο με τρία χρόνια».
Με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να γίνει εκτίμηση κέρδους;
«Σήμερα, δεν μπορεί να γίνει ακριβής εκτίμηση των εσόδων για την Κυπριακή Δημοκρατία καθώς δεν γνωρίζουμε ποια δεδομένα θα ισχύουν μετά από πέντε και έξι χρόνια, όπως για την τιμή του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο. Επίσης, από τα 4-4,5 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια, αν και η Chevron δεν γνωστοποίησε το αποτέλεσμα της επιβεβαιωτικής της γεώτρησης, παρά μόνο ο τύπος αναφέρθηκε για μικρότερες ποσότητες από την αρχική εκτίμηση για το κοίτασμα “Αφροδίτη”, δεν μπορεί να ανακτηθεί όλο το φυσικό αέριο αλλά γύρω στο 70%. Από τα ολικά έσοδα του έργου θα αφαιρεθεί το κόστος του, όπως και το κέρδος της Chevron, για να υπολογιστεί το τί μένει για την Κυπριακή Δημοκρατία ως κέρδος, το οποίο θα αντλήσει σε βάθος χρόνου. Το συμβόλαιο πώλησης μπορεί να είναι 17 χρόνια, 18χρόνια ή και 20 χρόνια».
2.5 δισεκατομμύρια δολάρια σε 20 χρόνια;
Θεωρείται ως κοντά στην πραγματικότητα, την άποψη που έχει εκφραστεί ή αν προτιμάτε τον υπολογισμό, ότι από το κοίτασμα «Αφροδίτη», η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει έσοδα περί των 2.5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε βάθος σχεδόν 20ετίας, εάν σε πέντε ή έξι χρόνια δεν αλλάξει η σημερινή τιμή του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο;
«Το ολικό κέρδος του έργου και πόσα θα πάρει στο τέλος η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούμε να το προσεγγίσουμε πιο σωστά εάν παρθεί FID, σε κατοπινό στάδιο και αφού ληφθούν υπόψη άλλα δύο σημεία. Το Ισραήλ διεκδικεί περίπου το 10% από το “Αφροδίτη” και θα πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία. Επίσης, είναι και οι διεκδικήσεις των Τουρκοκυπρίων. Ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης είχε πει ότι το φυσικό αέριο στην κυπριακή ΑΟΖ ανήκει σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της Κύπρου».
Με το Οικόπεδο 6 της θαλάσσιας κυπριακής αποκλειστικής ζώνης είναι καλύτερα τα δεδομένα; Μπορούμε να ελπίζουμε σε ταχύτερα αποτελέσματα, προς όφελος του κυπριακού λαού;
«Υπάρχουν δύο θέματα εδώ. Η διαχειρίστρια ΕΝΙ δεν έδωσε ακόμα τίποτα, προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Πρέπει να έρθει το πλάνο της για το “Κρόνος” που όσο περνά ο χρόνος και δεν το καταθέτει δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία. Εάν το καταθέσει σύντομα, όπως αναμένεται, και συμφωνήσει η Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να περιμένουμε απόφαση FID της εταιρείας. Το θετικό για μας είναι πως δεν συζητούν για πλατφόρμα αλλά να μεταφέρεται ακατέργαστο το φυσικό αέριο με αγωγό στις υποδομές του Ζορ. Αντί για πέντε χρόνια, ίσως χρειαστούν τρία χρόνια.
Τα τελευταία νέα δίνουν ελπίδες όμως πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι όσο καθυστερούμε τόσο αυξάνονται οι προκλήσεις λόγω της ενεργειακής μετάβασης».
