Kathimerini.com.cy
Η ε/κ πλευρά εκτιμά πως αν το άτυπο δείπνο στη Νέα Υόρκη θα έχει συνέχεια και θα παραπέμπει σε συνέχιση της προσπάθειας για επανέναρξη των συνομιλιών, αυτό θα ήταν ένα θετικό βήμα, ωστόσο ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο τι μορφή μπορεί να πάρει η προσπάθεια καθώς ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δεν έχει μοιραστεί τις σκέψεις του με τις πλευρές, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ.
Όπως πληροφορείται το ΚΥΠΕ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε τηλεφωνικά με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ πριν την αναχώρηση του από την Κύπρο και γνωρίζει πως η Κολομβιανή διπλωμάτης θα ήθελε να έχει εμπλοκή σε τυχόν επόμενα βήματα της προσπάθειας, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα.
Πάντως η ε/κ πλευρά τονίζει πως προσέρχεται στο άτυπο δείπνο του Προέρχου Χριστοδουλίδη και του Τ/Κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες με προτάσεις για το πώς προτίθεται να κινηθεί, αναλόγως του πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση.
Τα σενάρια στην πράξη περιλαμβάνουν το να εκφράσει ο ΓΓ του ΟΗΕ την πρόθεσή του να συγκαλέσει πενταμερή, ζητώντας από τους ηγέτες να προετοιμαστούν κατάλληλα με διμερείς συναντήσεις, ή να διορίσει απεσταλμένο, ή ενδεχομένως να παραπέμψει σε συζήτηση ΜΟΕ τα οποία να συνδεθούν με την προσπάθεια επανέναρξης συνομιλιών.
Οι ίδιες πηγές δεν αποκλείουν μέρος των όσων θα προταθούν να είναι η προσπάθεια επανέναρξης της διαδικασίας με μέρος του Πλαισίου Γκουτέρες, με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα στρατευμάτων, εγγυήσεων και διακυβέρνησης.
Αυτό που επαναλαμβάνεται από ε/κ πλευράς είναι πως αυτή τη στιγμή τόσο η ε/κ όσο και η τ/κ πλευρά αλλά και τρίτοι, δεν έχουν καθαρή εικόνα για τις προθέσεις του ΓΓ του ΟΗΕ ενόψει του αποψινού δείπνου. Μάλιστα αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη φέρονται ούτε αυτοί να μην έχουν ακριβή εικόνα, ούτε σε επίπεδο συνεργατών του κ. Γκουτέρες.
Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή, επαναλαμβάνεται από κυβερνητικές πηγές, είναι πως η κ. Ολγκίν, έχει παραδώσει την έκθεση της την οποία δεν έχουν δει οι πλευρές, και στη συνέχεια έγινε η βολιδοσκόπηση για τριμερή συνάντηση στις 13 Αυγούστου. Αυτό εκτιμάται πως καταδεικνύει ότι εν μέσω των διεθνών κρίσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη ο κ. Γκουτέρες θεώρησε πως υπάρχει κάτι που μπορεί να συζητηθεί, καθώς γνωρίζει ήδη τις θέσεις των πλευρών από τον Σεπτέμβριο, καθώς και πως η συγκατάθεση της Τουρκίας υπάρχει σε κάποιο βαθμό.
Ως εκ τούτου, θεωρείται πως ο ΓΓ του ΟΗΕ θα παραπέμψει στο επόμενο βήμα της προσπάθειας για επανέναρξη, αλλά εναπόκειται στον ίδιο σε ποιο πλαίσιο θα κινηθεί, ποια μορφή θα έχει η προσπάθεια και ποια θεματολογία θα καλύπτει. Οι ίδιες πηγές θεωρούν απομακρυσμένο το ενδεχόμενο ο κ. Γκουτέρες να προετοιμάζεται να πει πως δεν υπάρχει περιθώριο συνέχισης της προσπάθειας, καθώς θα μπορούσε να επικαλεστεί τις εν εξελίξει κρίσεις και να μη ζητήσει αυτή τη συνάντηση. Αυτό το σενάριο ωστόσο θεωρείται ως το αρνητικότερο από την ε/κ πλευρά.
Άγνωστο παραμένει και το κατά πόσο ο ΓΓ θα μεταφέρει κάτι στις πλευρές εγγράφως, καθώς αν υπάρξει προφορική αναφορά στο δείπνο από τον κ. Γκουτέρες για το πώς βλέπει τα επόμενα βήματα, αυτή θα πρέπει να είναι γενική. Αν από την άλλη κινητοποιηθεί προσπάθεια επανέναρξης, θα χρειαστεί να ανατεθεί σε κάποιο πρόσωπο πέραν του ΓΓ του ΟΗΕ.
Όσον αφορά το ενδεχόμενο συνέχισης του ρόλου Ολγκίν, αν και το συμβόλαιο της έχει λήξει, κάτι που για την τ/κ πλευρά σημαίνει πως έχει ολοκληρωθεί η εμπλοκή της, η Κολομβιανή διπλωμάτης ήταν αυτή που ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας μετά το τέλος του συμβολαίου της όπως σημείωσαν ε/κ πηγές.
Το σενάριο η διαδικασία να συνεχιστεί με ανάθεση του ρόλου αυτού στον Κόλιν Στιούαρτ θα μπορούσε να παραπέμπει σε υποβάθμιση της διαδικασίας, αν και το πρόσωπο που θα αναλάβει θα πρέπει να έχει στενή συνεργασία με την κ. Ολγκίν εφόσον θα δουλεύει με βάση το "concept paper" που κατέθεσε η απεσταλμένη στον ΓΓ του ΟΗΕ.
Από την άλλη, ανοιχτό είναι και το σενάριο να μη χρειαστεί προς το παρόν εμπλοκή απεσταλμένου εφόσον ο ΓΓ του ΟΗΕ καταθέσει τις σκέψεις του στους ηγέτες και να τους καλέσει να απαντήσουν εντός ορισμένου χρονικού πλαισίου.
Θέλει να είναι παρούσα σε πενταμερή η Βρετανία
Όσον αφορά τη συνάντηση που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε στο Λονδίνο με τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν πως η βρετανική πλευρά δεν αναφέρθηκε σε δικές της ιδέες για τη συνέχιση της διαδικασίας, και πως η κυπριακή πλευρά ήταν αυτή που ήγειρε το Κυπριακό. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η μισή περίπου διάρκεια της συζήτησης επικεντρώθηκε σε θέματα που αφορούν τον ρόλο της Κύπρου στην περιοχή της, ενώ στο παρελθόν οι συναντήσεις αυτές αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά το Κυπριακό.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις πληροφορίες, Βρετανός αξιωματούχος που συμμετείχε στη συζήτηση τόνισε ότι τη χώρα την ενδιαφέρουν δύο σημεία: η στάση αρχής του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά τη μορφή λύσης και το πλαίσιο του ΟΗΕ, στο ότι θέλει να είναι παρούσα σε μια ενδεχόμενη πενταμερή διάσκεψη ως μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις, και πως δεν συμφωνούν αυτή τη στιγμή με συζητήσεις για μια συνάντηση 4 +1, δηλαδή των πλευρών με την Ελλάδα και την Τουρκία και το ΓΓ του ΟΗΕ.
Η ε/κ πλευρά εκτιμά πως το γεγονός πως στην ανακοίνωση της Ντάουνινγκ Στριτ για τη συνάντηση δεν γίνεται αναφορά στο Κυπριακό επιδέχεται ερμηνειών για το αν το Λονδίνο αναμένει ή όχι εξελίξεις από το δείπνο, ή αν ως νέα κυβέρνηση τηρεί προς το παρόν προσεκτική στάση.
Την βρετανική πλευρά φέρεται να την ενδιαφέρει ιδιαίτερα και η Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το πρώτο μισό του 2026, κατά την οποία αναμένεται να συζητηθεί η αναθεώρηση της συμφωνίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, ειδικότερα για θέματα ενέργειας και αλιείας.
Επίσης κατά τη συνάντηση Χριστοδουλίδη - Στάρμερ τέθηκε και η επιθυμία της Κύπρου για επίσημη επίσκεψη του Βρετανού Πρωθυπουργού στη χώρα.
