ΚΥΠΕ
Οι μεγάλες αλλαγές που περιβάλλουν το συριακό οδήγησαν στην ραγδαία προέλαση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης και την κατάρρευση του καθεστώτος Άσσαντ με πρώτο το Ουκρανικό που είχε επιπτώσεις στην ρωσική παρουσία στην Συρία αλλά και στους πόρους που διέθετε προς το συριακό καθεστώς, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Ζήνωνας Τζιάρρας.
Κληθείς από το ΚΥΠΕ ν’ αναφερθεί στους λόγους των γρήγορων εξελίξεων τις τελευταίες ημέρες στη Συρία ο κ. Τζιάρρας είπε επίσης ότι η Χεζμπολάχ, λόγω της σύγκρουσης με το Ισραήλ, αποδυναμώθηκε σε σημαντικό βαθμό και μετέφερε δυνάμεις από την Συρία στο Λίβανο, ενώ δέχθηκε και χτυπήματα εντός του συριακού εδάφους από το Ισραήλ.
Η ρωσική επιρροή, ανέφερε, περιορίστηκε σε βομβαρδισμούς από αέρος και η ιρανική επιρροή άρχισε να εγκαταλείπει την Συρία, ενώ οι σιίτες του Ιράκ αποφάσισαν να μην συνδράμουν το καθεστώς Άσσαντ λέγοντας ότι πρόκειται για «συριακή υπόθεση» με αποτέλεσμα τουλάχιστον 2.000 στρατιώτες του συριακού στρατού να λιποτακτήσουν προς το Ιράκ, κάτι που τα συνέβαλλε τα τελευταία 24ωρα στην πλήρη κατάρρευση του συριακού στρατού και του καθεστώτος.
Ο κ. Τζιάρρας ανέφερε ακόμη ότι «ο συριακός στρατός απώλεσε τα τελευταία χρόνια την συνοχή του σε υψηλό διοικητικό επίπεδο και είναι κατακερματισμένος σε επιμέρους ομάδες με χαμηλόβαθμους αξιωματούχους, κάτι που στερεί από ένα συνολικό και συνεκτικό σχεδιασμό, ο οποίος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει επιθέσεις όπως αυτές των δυνάμεων της αντιπολίτευσης».
Όλα αυτά, πρόσθεσε, τα γνώριζαν οι ομάδες ανταρτών και ο Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζουλάνι, αρχηγός της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), που σχεδίαζε αυτή την επίθεση από το 2020 και γι’ αυτό είχε προχωρήσει σε ενέργειες συσπείρωσης διαφόρων δυνάμεων στο Ίντλιμπ κι αλλού.
Σημείωσε επίσης ότι η διοίκηση του καθεστώτος της Συρίας ήταν «ελλιπής και προβληματική» σε όλες τις περιοχές που έλεγχε με ανεπαρκείς παροχές και υποδομές, προκαλώντας αντιδράσεις και στις τοπικές κοινωνίες. «Η HTS προήλασε ως σωτήρας σε αυτές τις περιοχές, αποκατέστησε βασικά δίκτυα υποδομών υδροδότησης ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών, δρόμων κοκ με αποτέλεσμα να γίνει σε μεγάλο βαθμό αποδεκτή», είπε ο κ. Τζιάρρας. Η πρώτη επίθεση της HTS, εξήγησε, έδωσε το έναυσμα και το θάρρος σε μικρότερες ομάδες ανταρτών σε ολόκληρη την επικράτεια της Συρίας, να καταλαμβάνουν το κενό που άφηνε ο συριακός στρατός αποχωρώντας προς την Ομς και τη Δαμασκό για να τις υπερασπιστούν.
Έτσι, ανέφερε ο κ. Τζιάρρας προήλασαν από το βορρά οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις, αλλά και από τον νότο και από την ανατολή. Το καθεστώς καταλήφθηκε, σημείωσε, από διαφορετικά είδη αντιπολιτευτικών κι αντάρτικων ομάδων.
Η επόμενη μέρα
Κληθείς να πει πώς θα είναι η επόμενη ημέρα στην Συρία με τόσες πολλές αντιπολιτευόμενες φωνές και ποιος θα ηγηθεί στην μετά Άσαντ εποχή,ο Ζήνωνας Τζιάρρας ανέφερε ότι προς το παρόν φαίνεται ότι έχει δοθεί στον Πρωθυπουργό της Συρίας η εντολή από τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις να παραμείνει ως μεταβατικός Πρωθυπουργός κι αυτός έχει καλέσει σε ελεύθερες εκλογές στη Συρία. Εάν αυτό υποστηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα τη διαδικασία της Αστάνα που απαρτίζουν η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν, είπε, μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα κυβέρνηση από εκλογικά σχήματα που θα προέλθουν από τις αντάρτικες ομάδες.
Ο κ. Τζιάρρας έθεσε και το θέμα της εσωτερικής ασφάλειας σημειώνοντας ότι υπάρχουν λεηλασίες και στην Δαμασκό, όπου ο HTS λέει ότι προσπαθεί να επιβάλλει την τάξη. «Το στοίχημα τώρα είναι να αποκατασταθεί η εσωτερική τάξη, να έρθουν σε συνεννόηση οι αντιπολιτευτικές δυνάμεις», σημείωσε.
«Τα πρώτα μηνύματα από τις δημοκρατικές συριακές δυνάμεις που είναι κουρδικές, είναι θετικά, οπότε αυτό δίνει μια ένδειξη ότι υπάρχει πρόθεση για μια εθνική ενότητα, αλλά αυτό είναι εύθραυστο και θα πρέπει να αναμένουμε να δούμε αν θα επιτευχθεί», πρόσθεσε.
Ενώ η HTS, είπε, πήρε την Δαμασκό και η SDF (Κούρδοι) είναι ανοικτή σε μια συνεννόηση, υπάρχουν οι φιλοτουρκικές δυνάμεις στη βόρεια Συρία, που ανοίγουν ένα νέο μέτωπο εναντίον των κουρδικών δυνάμεων που μπορεί να οδηγήσει σε εκτροχιασμό.
Η διαδικασία της Αστάνα (Ρωσία, Τουρκία, Ιράν) αλλά και ΗΠΑ και ΕΕ θα πρέπει να αναγνωρίσουν την κατάσταση που θα προκύψει, ανέφερε.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Για τον ρόλο της Τουρκίας σε αυτή την νέα κατάσταση στη Συρία, ο κ. Τζιάρρας είπε ότι σίγουρα ο Πρόεδρος της χώρας Ταγίπ Ερντογάν έχει αυξήσει το αποτύπωμά του διότι καθίσταται κεντρικός παίκτης μέσα κι από την διαδικασία της Αστάνα, τις σχέσεις του με τις φιλοτουρκικές δυνάμεις στη Συρία, αλλά και την επικοινωνία που έχει με την HTS. «Όμως θα πρέπει να πούμε πως η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ είναι ένα πράγμα και οι φιλοτουρκικές δυνάμεις είναι ένα άλλο πράγμα», ανέφερε. Δεν σημαίνει, διευκρίνισε, «ότι η επικράτηση της HTS στη Δαμασκό συνεπάγεται άμεσα και την νίκη της Τουρκίας. Θα πρέπει να διαφανεί πώς θα διαμορφωθεί η σχέση Τουρκίας – HTS και το τρίγωνο Τουρκίας – HTS – SNA».
Αν καταφέρουν αυτοί, είπε, να βρουν μια συναίνεση τότε το αποτύπωμα της Τουρκίας μπορεί ν’ αυξηθεί σε πάρα πολύ σημαντικό βαθμό. Σημείωσε επίσης ότι η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ κάνει άνοιγμα προς μειονότητες της Συρίας, όπως οι Κούρδοι και οι Χριστιανοί, για την επόμενη μέρα, όμως αυτό προσκρούει τώρα στο μέτωπο που ανοίγουν οι φιλοτουρκικές δυνάμεις με τις φιλοκουρδικές και δημιουργηθεί ένα ερώτημα στο πώς θα εξελιχθεί αυτό.
Το μέτωπο με το Ισραήλ
Ερωτηθείς εάν θα επηρεαστεί από τις εξελίξεις στη Συρία το μέτωπο Ισραήλ – Χεζμπολάχ – Παλαιστινίων, ο κ. Τζιάρρας είπε ότι «πλανάται ένα ερωτηματικό γι’ αυτό».
Πολλές από τις ομάδες ανταρτών, που είναι δεκάδες – όπως σημείωσε – και ενεργούν στην νότια Συρία, φαίνεται να εποφθαλμιούν τα υψίπεδα Γκολάν γι’ αυτό και το Ισραήλ κινητοποίησε δυνάμεις για ν’ αυξήσει την ασφάλεια εκεί, φοβούμενο επίθεση.
Μπορεί λοιπόν ανέφερε, ν’ ανοίξει ένα νέο μέτωπο, πέραν αυτού με το Λίβανο και τη Χεζμπολάχ, με τους σιίτες ισλαμιστές της νοτίου Συρίας με το Ισραήλ.
