ΚΥΠΕ
Την ελπίδα τις επόμενες μέρες να ακούσουμε εξελίξεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών, που είναι η μόνη οδός που θα μας οδηγήσει στην πολυπόθητη επανένωση της Κύπρου, εξέφρασε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Σε χαιρετισμό του στα εγκαίνια της έκθεσης «Κάσιαλος: από το Φως στη Σκιά», που πραγματοποιήθηκε απόψε στο Μουσείο Κώστα Αργυρού στο Μαζωτό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως η έκθεση αποτελεί τιμή «προς τον καλλιτέχνη Μιχαήλ Κάσιαλο αλλά και μνήμης για την κατεχόμενή μας πατρίδα και τις επιπτώσεις της συνεχιζόμενης για μισό αιώνα τουρκικής κατοχής, μιας κατοχής, θύμα της οποίας υπήρξε και ίδιος ο καλλιτέχνης».
Πρόσθεσε ότι «ο Κάσιαλος αναγνωρίζεται ως ο πιο σημαντικός λαϊκός μας ζωγράφος και δίκαια έχει χαρακτηριστεί ως ο Θεόφιλος της Κύπρου. Ο παραδοσιακός τεχνίτης μετεξελίχθηκε σε γλύπτη, αρχικά για τη δημιουργία αντιγράφων αρχαίων γλυπτών, και στη συνέχεια σε ζωγράφο» είπε και πρόσθεσε πως «η θεματογραφία των έργων του είναι ολοκληρωτικά παρμένη από την καθημερινότητα της ζωής στο χωριό του, την κατεχόμενη σήμερα Άσσια, αλλά και από τα ήθη και έθιμα του τόπου, ιδιαίτερα αυτά που συνδέονται με την καθημερινότητα στη ζωή».
Στα έργα του, συνέχισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «ανάμεσα σε άλλα, απεικονίζει την Κύπρο πριν από την ανεξαρτησία, μια Κύπρο αναλλοίωτη στα βάθη των αιώνων. Μια Κύπρο που, δυστυχώς, άλλαξε ριζικά και βίαια μετά την τουρκική εισβολή και τον ξεριζωμό των ανθρώπων από τον τόπο τους».
Στον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στην «καταλυτική», όπως τη χαρακτήρισε, συνάντηση του Κάσιαλου με τον Αδαμάντιο Διαμαντή στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο οποίος και «αναγνώρισε αμέσως το πηγαίο του ταλέντο και τον στήριξε στα πρώτα του βήματα και τις πρώτες του εκθέσεις στη Λευκωσία και στη Λεμεσό. Το έργο του ξέφυγε τα στενά γεωγραφικά όρια της μικρής μας πατρίδας και παρουσιάστηκε με επιτυχία σε εκθέσεις τόσο στην Αθήνα όσο και στη Βρετανία».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή, που συμπληρώνονται φέτος σε λίγες μέρες και σημείωσε πως είναι «μισός αιώνας συνεχιζόμενης κατοχής. Η ηρεμία και η γαλήνη της ζωής στην Άσσια, όπως και σε άλλα χωριά μας, αλλά ειδικότερα στην Άσσια, αφού μετά την επαρχία Λευκωσίας στο σύνολό της, η Άσσια είναι η κοινότητα με τις περισσότερες απώλειες κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974, διαταράχθηκε με τον πιο βίαιο τρόπο εκείνο το καλοκαίρι του 1974 όταν οι Τούρκοι στρατιώτες κατέβαλαν το χωριό και διέπραξαν ανείπωτες βιαιότητες».
Ο τραγικός απολογισμός σημείωσε «ήταν 13 εκτελεσθέντες και 84 αγνοούμενοι. Θύμα αυτής της βιαιότητας ήταν και ο ίδιος ο Κάσιαλος, ο οποίος κτυπήθηκε βάναυσα από Τούρκους στρατιώτες. Τελικά, υπέκυψε στα τραύματά του δύο εβδομάδες αργότερα στη Λάρνακα, όπου είχε μεταφερθεί με τον υπόλοιπο άμαχο πληθυσμό του χωριού» είπε και σημείωσε πως «με τη θυσία του, ο Κάσιαλος έγινε σύμβολο για τα δεινά των Κυπρίων από τους Τούρκους εισβολείς».
Σήμερα, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «50 χρόνια μετά, τιμούμε τη μνήμη και την παρακαταθήκη που μας άφησε, με αυτή την έκθεση εδώ στο Μουσείο του Κώστα Αργυρού, παρουσιάζοντας έργα του που ανήκουν στην Κρατική Συλλογή Κυπριακής Τέχνης και σε άλλα μουσεία, ιδρύματα και φορείς, καθώς, επίσης, και ιδιώτες συλλέκτες».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ακόμα πως «γεννημένος στο χωριό Άσσια, ο Μιχαήλ Κάσιαλος, με ίδια καταγωγή όπως και οι άλλοι τρεις δημιουργοί, των οποίων τα έργα συνυπάρχουν από σήμερα σε αυτό το μουσείο – ο γιος του, Κυριάκος Κάσιαλος, η Κλίτσα Αντωνίου και η Βασίλεια Αναξαγόρου – αντανακλούν το πέρασμα από το ''φως'' της Άσσιας, το φως της καλλιτεχνικής έκφρασης, στη ''σκιά'' του πολέμου, της ανθρώπινης απώλειας και του πολιτιστικού σκότους που επέφερε η τραγωδία της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής».
Την ίδια στιγμή, συνέχισε, «η ανθρωποκεντρική έκθεση που εγκαινιάζουμε απόψε μάς προσφέρει την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με έργα και άλλων καλλιτεχνών της εποχής του Μιχαήλ Κάσιαλου – των Ρένου Ευρυβιάδη Wideson και Κώστα Αβερκίου, καθώς και με ντοκουμέντα μιας τραυματικής περιόδου για τον τόπο μας, η οποία έχει αφήσει ανεπούλωτες πληγές και στη συλλογική μνήμη του λαού μας».
Πιστεύω, ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, πως «δεν θα μπορούσε να υπάρχει πιο κατάλληλο μέρος για να παρουσιαστούν τα εμβληματικά έργα του Μιχαήλ Κάσιαλου, με αφορμή και την επέτειο των 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, από το Μουσείο Κώστα Αργυρού, του πρώτου επώνυμου Κύπριου ναΐφ γλύπτη. Ενός χώρου με σύγχρονες μουσειολογικές προδιαγραφές, ο οποίος άνοιξε επίσημα τις πύλες του στο ευρύ κοινό, πλήρως ανακαινισμένος, τον περασμένο Νοέμβριο».
Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, συνέχισε, «τιμώντας και το όραμα του δημιουργού του Μουσείου, Κώστα Αργυρού, αλλά και του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος, που δεν είναι άλλο από το να καταστεί ο χώρος αυτός ένα ζωντανό κύτταρο της ευρύτερης κοινωνίας και να ενισχυθεί η πολιτιστική αποκέντρωση που, ανάμεσα σε πολλά άλλα, αποτελεί σημαντική συνιστώσα για την ανάπτυξη της υπαίθρου και των ορεινών περιοχών, στοιχεία που βρίσκονται ανάμεσα και στις προτεραιότητές μας».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στην «καθόλου τυχαία», όπως τη χαρακτήρισε, παρουσία στα εγκαίνια της έκθεσης της Υφυπουργού Πολιτισμού και της Υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, αφού, όπως είπε, «ο πολιτισμός είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που θέλουμε να αναδείξουμε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026».
Την ίδια στιγμή, συνέχισε «οι συνέργειες με τις τοπικές Αρχές για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού, την προβολή των πολιτιστικών αγαθών, εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών πολιτιστικών προγραμμάτων που παράγονται σε τοπικό επίπεδο – και η δουλειά του Κάσιαλου έτσι ξεκίνησε, σε τοπικό επίπεδο - είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες που πρέπει να αναδείξουμε ως Πολιτεία».
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε ευχαριστίες «στο προσωπικό του Μουσείου και την Κοινότητα του Μαζωτού για τη συνεισφορά τους τόσο στην προώθηση του πολιτισμού ευρύτερα, αλλά ιδιαίτερα του πολιτιστικού τουρισμού που είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη χώρα μας».
Ταυτόχρονα συνεχάρη όλους «όσοι συνέβαλαν στην παρουσίαση αυτής της μοναδικής εκδήλωσης» σε ένα χώρο, όπως είπε όπου «τα έργα του Μιχάλη Κάσιαλου συνομιλούν με τα έργα του Κώστα Αργυρού και σε συνδυασμό με τις δημιουργίες καταξιωμένων καλλιτεχνών από τις επόμενες γενιές της Άσσιας, μαζί με τα ντοκουμέντα που εκτίθενται, μας αφηγούνται τον ξεριζωμό του καλλιτέχνη από τη δημιουργική του ύπαρξη και τον ξεριζωμό μιας χώρας από την ψυχή της εδώ και 50 χρόνια».
Ανέφερε επίσης ότι «η διατήρηση της μνήμης των κατεχομένων εδαφών μας αποτελεί κορυφαία πράξη εθνικής ευθύνης και υποχρέωσης. Οφείλουμε να κρατάμε άσβεστη τη φλόγα που μας δείχνει τον δρόμο για το χρέος που έχει ο καθένας από εμάς να πράξουμε ό,τι είναι δυνατό για να ελευθερώσουμε την πατρίδα μας και να την επανενώσουμε» είπε και εξέφρασε την ελπίδα «σήμερα, τις επόμενες μέρες να ακούσουμε εξελίξεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών, που είναι η μόνη οδός που θα μας οδηγήσει στην πολυπόθητη επανένωση της πατρίδας μας».
