Πανίκος Κωνσταντίνου
Η προσπάθεια του κράτους να εισπράξει τους φόρους των σωματείων δεν είναι σημερινό φαινόμενο αλλά χρονολογείται εδώ και παραπάνω από τρεις δεκαετίες. Όσο τα ποδοσφαιρικά σωματεία είχαν στο δυναμικό τους ερασιτέχνες ποδοσφαιριστές δεν υπήρχε ιδιαίτερο πρόβλημα. Όμως, μετά την υπόθεση Μπόσμαν που επηρέασε όλη την ποδοσφαιρική Ευρώπη στα μέσα της δεκαετίας του 1990, πλέον και οι κυπριακές ομάδες ωφελήθηκαν αποκτώντας περισσότερους από τρεις ξένους ποδοσφαιριστές. Λίγο προηγουμένως είχαν ξεκινήσει οι πρώτες προσπάθειες «ελευθέρωσης» των ποδοσφαιριστών από τα συμβόλαια ζωής με τις ομάδες τους, αρχικά μένοντας ελεύθεροι να διαπραγματευτούν το μέλλον τους, μετά τα 32 τους χρόνια και ακολούθως το όριο είχε πέσει στα 27.
Έτσι εκείνη την περίοδο, 1992- 1998, είχαν αρχίσει να συσσωρεύονται οι πρώτες οφειλές προς το κράτος. Οι ερασιτεχνικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι προσπαθούσαν να αλλάξουν τη δομή τους προς μια επαγγελματική κατεύθυνση, αλλά δεν ανταποκρίνονταν εξολοκλήρου επαγγελματικά σε όλες τις υποχρεώσεις τους. Ούτε μία ούτε δύο αλλά δέκα φορές το κυπριακό κράτος προχώρησε σε διάφορα σχέδια ή τροποποιήσεις υφιστάμενων σχεδίων για να μπορέσουν οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Φτάσαμε στο 2025 και γίνονται ακόμη συνεννοήσεις με το τμήμα φορολογίας για ένα νέο σχέδιο αποπληρωμής παλαιών οφειλών. Είναι δε, αξιοσημείωτο πως τις πλείστες φορές οι αλλαγές των σχεδίων και οι διευκολύνσεις έρχονταν λίγο πριν από εκλογές, χωρίς περαιτέρω σχόλια.
Πρώτο σχέδιο
Στο τέλος του 1998 (31η Δεκεμβρίου) το τότε Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρίασή του επί προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη αποφάσισε να παραχωρήσει κρατική βοήθεια ύψους 1,14 εκ. λιρών (περίπου 2 εκ. ευρώ) για να εξοφληθεί μέρος των φορολογικών υποχρεώσεων των σωματείων. Ήταν το πρώτο σχέδιο που εκπονήθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση για να βοηθήσει τα σωματεία να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Το σχέδιο αφορούσε την περίοδο 1992-1998 και σκοπό είχε τη δέσμευση των συλλόγων πως απ’ εδώ και μπρος θα είναι εντάξει στις υποχρεώσεις τους. Από τον μακρινό Δεκέμβριο του 1998, δυστυχώς, τα σωματεία σπανίως εμφανίστηκαν φερέγγυα προς τις υποχρεώσεις τους έναντι των φορολογιών τους προς το κράτος.
Δεύτερο σχέδιο
Πέρασαν σχεδόν δέκα χρόνια όπου ξανά οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους, με αποτέλεσμα τον Αύγουστο του 2007 το Υπουργικό Συμβούλιο του Τάσσου Παπαδόπουλου ενέκρινε το πρώτο σχέδιο αποπληρωμής των οφειλών των ομάδων προς το κράτος και αφορούσε την περίοδο 1999 μέχρι τον Ιούνιο του 2007. Ήταν η δεύτερη προσπάθεια του κράτους να βοηθήσει τα σωματεία. Τότε η απόφαση ήταν να εξοφληθούν οι παλαιές οφειλές, που ανήλθαν στα 19,5 εκ. ευρώ, μέσα από 60 δόσεις μηνιαίες με τη δέσμευση ότι θα αποπλήρωναν παράλληλα και τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους.
Τροποποίηση 2013
Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ομάδες λόγω και της οικονομικής κρίσης έφεραν στο προσκήνιο πάλι τις οφειλές τους, με αποτέλεσμα να προκύψει τροποποίηση του σχεδίου τον Ιανουάριο του 2013, επί διακυβέρνησης Χριστόφια, ούτως ώστε όλες να διευκολυνθούν εκείνη τη δύσκολη περίοδο.
Τέταρτο σχέδιο
Τον Ιανουάριο του 2014 οι οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων στον Φ.Π.Α., Φόρο Εισοδήματος και Κοινωνικές Ασφαλίσεις είχαν ανέλθει στα 34,15 εκ. ευρώ μιας και οι πλείστες ομάδες δεν ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους, τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι τον Ιούνιο της ίδια χρονιάς η κυβέρνηση Αναστασιάδη αποφάσισε όπως διευκολύνει τα σωματεία –ξανά– δημιουργώντας ένα νέο σχέδιο αποπληρωμής των χρεών τους. Αφορούσε την περίοδο 1η Ιουλίου 2007 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2013 και θα έπρεπε οι οφειλές τους να αποπληρωθούν μέσα σε 60 δόσεις, συνάμα θα πληρώνουν και τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Στο συγκεκριμένο σχέδιο αποφασίστηκε επίσης όπως παγώσουν οι οφειλές 1992-1998, ενώ οι οφειλές από το 1999 μέχρι το 2007 θα καλύπτονταν από κρατικές χορηγίες.
Πέμπτο σχέδιο
Το σχέδιο του 2014 δυσλειτουργούσε με αποτέλεσμα και πάλι το κράτος να προχωρήσει σε νέο, μήπως και καταφέρει να βρει τρόπο να πάρει τα λεφτά του. Έτσι τον Μάρτιο του 2018 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε άλλο σχέδιο που αφορούσε τις οφειλές του 2018 και κάλυπτε επίσης και τις οφειλές 2007 με 2017. Το οφειλόμενο ποσό στο κράτος είχε ανέλθει πλέον στα 35,99 εκ. ευρώ σε άμεση και έμμεση φορολογία. Το νέο σχέδιο προνοεί αύξηση των μηνιαίων δόσεων από 60 σε 180.
Έκτο σχέδιο
Και συνεχίζουμε. Λίγους μήνες αργότερα (2019) το Υπουργικό Συμβούλιο Αναστασιάδη αποφασίζει να διαγράψει μέρος των οφειλών των σωματείων που αφορούσε την περίοδο 1998-2007. Όπως εξηγήθηκε τότε, η απόφαση της ΟΥΕΦΑ για δημιουργία του Financial Fair Play δημιουργούσε θέμα στις ομάδες μας και έπρεπε το ποσό που χαρίστηκε επί Κληρίδη να σβήσει από το λογιστήριο του κράτους και παράλληλα χαρίστηκε μέρος των οφειλών της περιόδου 1999-2007. Το συνολικό ποσό που διαγράφηκε ήταν €17.625.148 και σύμφωνα με τον τότε υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη για όσα σωματεία δεν ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους στο σχέδιο του 2018 θα πρέπει να κινηθούν οι προβλεπόμενες από τον Νόμο διαδικασίες. Οι ομάδες που επωφελήθηκαν ήταν: ΑΠΟΕΛ €4.410.904, Ανόρθωση €3.426.580, Απόλλων €1.847.850, ΑΕΠ Πάφου €1.594.813, Ομόνοια €1.499.993, ΑΕΛ €1.236.305, Σαλαμίνα €641.609, ΑΕΚ Λ. €591.893, Εθνικός Άχ. €459.247, ΑΠΕΠ Πιτσ. €421.183, Ολυμπιακός €398.453, Άρης Λ. €364.867, ΕΝΠ €166.604, Πέγεια €108.726, Ερμής €107.112, Διγενής Μ. €99.568, Ομόνοια Αρ. €98.640, ΠΑΕΕΚ €79.271, ΘΟΪ Λακ. €52.427, Δόξα Κ. €9.281, Αλκή €6.914, Κ.Ν. Ονήσιλλος Σ. €2.895.
Τροποποιήσεις 2019-2020
Τα πλείστα ποδοσφαιρικά σωματεία συνέχιζαν να αντιμετωπίζουν πρόβλημα πληρωμών, αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα και πάλι το κράτος να προχωρήσει σε ορισμένες τροποποιήσεις του σχεδίου, μία το 2019 και άλλη μία το 2020.
Ένατο σχέδιο
Παρά τις διευκολύνσεις από το κράτος, εντούτοις το θέμα με τις παλαιές οφειλές και την απρόσκοπτη εξόφληση των χρεών τους, παρέμεινε άλυτο. Ούτε οι απειλές των εκάστοτε υπουργών Οικονομικών έπιαναν τόπο. Έτσι η κυβέρνηση Αναστασιάδη υποχώρησε ξανά και τον Απρίλιο του 2021 ενέκρινε άλλο ένα σχέδιο που αφορούσε την περίοδο από τον Ιούλιο του 2007 μέχρι τον Μάρτιο του 2021 όπου έγινε απομείωση 70% τόκων και επιβαρύνσεων.
Δέκατο σχέδιο
Η νέα κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη, τον Μάιο του 2023 προχώρησε ξανά σε αλλαγή μιας και το κράτος αδυνατούσε να συνετίσει τα σωματεία να πληρώνουν τις παλαιές οφειλές τους. Ρυθμίστηκε ένα σχέδιο για «οριστική» λύση για τις οφειλές των σωματείων την περίοδο 2007- 2023. Προχώρησε σε μείωση τόκων, μειώνοντας παράλληλα και την αποπληρωμή των οφειλών τους από 180 δόσεις σε 168. Εφόσον οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι ανταποκρίνονταν κανονικά στις δόσεις από την 31η Ιουλίου 2023 τότε θα εξοφλούσαν το 2037. Οι οφειλές τους είχαν φτάσει στα 35,6 εκ. ευρώ.
Εντέκατο σχέδιο
Ούτε και εκείνο το σχέδιο πέτυχε, ενώ αρκετά σωματεία σταμάτησαν από τον Μάιο του 2023 να πληρώνουν τις δόσεις τους δημιουργώντας νέες οφειλές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τις τελευταίες εβδομάδες να ξεκινήσει νέα συζήτηση, ομάδων-κράτους, για νέο σχέδιο εξόφλησης (εντέκατο μαζί με τις τροποποιήσεις), παλαιών και νέων οφειλών. Μέχρι σήμερα δεν υπήρξε αποτέλεσμα, με τους αρμόδιους φορείς να εμμένουν στη θέση τους, δεν φέρονται διατεθειμένοι για εκπόνηση νέου σχεδίου και επιμένουν για εξόφληση των ποσών βάσει του προηγούμενου σχεδίου.
