must.com.cy
Tου Πάρη Δημητριάδη
Ήταν έρωτας από την πρώτη ματιά. Από την πρώτη γουλιά, για την ακρίβεια. Η ματιά ωστόσο επίσης θα διαδραμάτισε κάποιο ρόλο, καθώς το χρώμα ήταν όντως πορτοκαλί και η ετικέτα πολύ ελκυστική.
Από το καλοκαιρινό, λοιπόν, εκείνο απόγευμα του περασμένου Ιούνη που δοκίμασα για πρώτη φορά σε σπίτι φίλων πορτοκαλί κρασί, το ίσως όχι και τόσο εξεζητημένο, όσο ακούγεται, ποτό έγινε η νέα αγαπημένη μου συνήθεια.
Να διευκρινιστεί, στο μεταξύ, πως κονεσέρ στο ανεξάντλητο ζήτημα κρασί σίγουρα δεν με λες, καθώς γνωρίζω τα πολύ βασικά και απαραίτητα. Ξέρω, δηλαδή, να ξεχωρίσω αν ένα κρασί είναι ή δεν είναι «ξύδι» αλλά μέχρι εκεί. Συνεπώς, κάποιος θα μπορούσε να πει πως η άποψή μου ελέγχεται κατά πόσο είναι σοβαρή. Μιλώντας ωστόσο στην πορεία με ανθρώπους που ασχολούνται σχολαστικά με το θέμα, διαπίστωσα ότι το πορτοκαλί κρασί δεν είναι μόνο η δική μου καινούρια ένοχη απόλαυση αλλά ένα δημοφιλές και σεβαστό κρασί κι ανάμεσα σε άτομα που γνωρίζουν.
*Πορτοκαλί κρασί παράγεται και σε δημοφιλή οινοποιεία της Κύπρου
Δεν θα ήταν συμπτωματικό φαντάζομαι που λίγες μέρες μετά από το σπίτι των φίλων μου, βρήκα πορτοκαλί κρασί στο Library bar στη Λεμεσό καθώς και στο Καφενείο 7 κλειδιά στη Λευκωσία, δύο αξιόλογα και εδραιωμένα μαγαζιά που φημίζονται για την κάβα τους.
Όχι, δεν έχουν πορτοκάλι
«Μπορεί να μην έχετε ιδέα για την ύπαρξη του αλλα το πορτοκαλί κρασί αποτελεί μια από τις ισχυρότερες τασεις στην οινική βιομηχανία», μου λέει ο Σταύρος Ζαχαρία, ένας εκ των τριών ιδιοκτητών στα «7 Κλειδιά» και σπουδαστής την τελευταία διετία στο διεθνές εκπαιδευτικό ίδρυμα WSET, το οποίο εξειδικεύεται στη διδασκαλία και στην πιστοποίηση γνώσεων για το κρασί προσφέροντας ένα από τα πιο αναγνωρισμένα διπλώματα διεθνώς στον τομέα.
«Θεωρείται κρασί που προσφέρεται κυρίως στα εναλλακτικα wine bars με έμφαση στα κρασιά ήπιων παρεμβάσεων», προσθέτει ο Σταύρος, αυτοσαρκαζόμενος πως «ξεκινήσαμε τα ακαταλαβίστικα αλλα τι να κάνουμε έχει και το κρασί το δικό του γλωσσάρι».
Τι πάει να παει λοιπόν κρασιά ήπιων παρεμβάσεων; Με λίγα λόγια και καλά είναι τα λεγόμενα natural, τα φυσικά, που δέχονται δηλαδή όσο το δυνατό λιγότερη επεξεργασία.
*«Όχι, τα πορτοκαλί κρασιά δεν έχουν μέσα πορτοκάλια. Τα πορτοκαλί κρασιά είναι κρασιά από λευκές ποικιλίες σταφυλιών τα οποία προκύπτουν από ερυθρή οινοποίηση».
Να τονίσουμε κάτι βασικό, επισημαίνει ο Σταύρος Ζαχαρία απαντώντας στην προφανή, πρώτη ερώτηση που προκύπτει: «Όχι, τα πορτοκαλί κρασιά δεν έχουν μέσα πορτοκάλια. Τα πορτοκαλί κρασιά είναι κρασιά από λευκές ποικιλίες σταφυλιών τα οποία προκύπτουν από ερυθρή οινοποίηση».
Και τι πάει να πει ερυθρή οινοποίηση; Το χρώμα που βλέπουμε στο κρασί το παίρνουμε από τις φλούδες. «Γι’ αυτό αφήνουμε τα στέμφυλα να μείνουν σε επαφή με το μούστο (τον χυμό) κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Αυτό, το να μείνει ο χυμός μαζί με τα στέμφυλα και να πάρει χρώμα είναι η λεγόμενη ερυθρή οινοποίηση».
Πικάντικη και έντονη γεύση
Προτού εμφανιστεί το πορτοκαλί κρασί στη ζωή μου, το αγαπημένο μου ήταν το ροζέ. Το κόκκινο ορισμένες φορές το έβρισκα πικρό και το λευκό ολίγον τι αδιάφορο και αυστηρώς καλοκαιρινό. Το ροζέ ήταν συνεπώς μια κάποια μέση λύση.
Τα πορτοκαλί κρασιά χαρακτηρίζονται από έντονες, συχνά πιο πικάντικες γεύσεις σε σχέση με τα παραδοσιακά λευκά κρασιά, εξηγεί ο Ζαχαρία. «Αντί για τις φρέσκες, φρουτώδεις νότες που συνήθως προσφέρουν τα λευκά κρασιά, τα πορτοκαλί κρασιά μπορούν να παρουσιάζουν γεύσεις ώριμων φρούτων, φλούδας εσπεριδοειδών, μελιού και καπνού, καθώς και χαρακτηριστικά αρώματα τσαγιού, βοτάνων και ξηρών καρπών. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα πορτοκαλί κρασιά έχουν και μια τανικότητα, που είναι η στυφάδα που νιωθεις συνήθως στα κόκκινα κρασια. Συχνά μου αρέσει να περιγράφω τα πορτοκαλί κρασιά σαν περιπετειώδη».
*Το «πορτοκαλί» κρασί του Τσιάκκα έχει άρωμα περγαμόντο, κυδώνι, φλούδα πορτοκαλιού και νότες ανθέων
Ιστορική αναδρομή
Κι αν νομίζετε πως το πορτοκαλί κρασί είναι μια new age μόδα που προέκυψε προσφάτως και κατ’ επέκταση οι μέρες της αφθονίας του είναι μετρημένες, θα εκπλαγείτε ίσως να μάθετε πως η συγκεκριμένη πρακτική οινοποίησης μετράει πολλούς αιώνες ζωής.
«Πιστεύεται ότι ξεκίνησε στην περιοχή του Καυκάσου, και συγκεκριμένα στην περιοχή της Γεωργίας, περίπου το 6000 π.Χ. Στη Γεωργία, οι παραδοσιακοί χωμάτινοι αμφορείς χρησιμοποιούνται ακόμη για την παραγωγή πορτοκαλί κρασιών. Η μέθοδος αυτή πέρασε σταδιακά σε άλλες περιοχές της ανατολικής Ευρώπης» συμπληρώνει ο Σταύρος Ζαχαρία συμφωνώντας πως τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια αναβίωση των πορτοκαλί κρασιών.
«Τα πορτοκαλί κρασιά είναι μια ξεχωριστή κατηγορία κρασιών που προσφέρουν κάτι διαφορετικό για τους οινόφιλους. Η παράδοση συνδυάζεται με τη σύγχρονη καινοτομία στην παραγωγή τους, δημιουργώντας κρασιά που είναι γεμάτα γεύση, χρώμα και χαρακτήρα. Αν και ενδέχεται να μην είναι για όλους, όπως εγώ που είμαι συντηριτικούρα», επισημαίνει ο Σταύρος Ζαχαρία, εντούτοις δίνουν στους επαγγελματίες του κλάδου ένα ακόμη βέλος στη φαρέτρα τους για εντάξουν περισσότερο κόσμο στην οικογένεια του κρασιού. Σε αυτη την άτυπη μάχη φυσικών και μη φυσικών κρασιών καλό είναι να μην είμαστε φανατικοί οπαδοί και να μην απορρίπτουμε», καταλήγει με το γνωστό αυτοσαρκαστικό χιούμορ που τον χαρακτηρίζει.
Στις μέρες μας, ο γνωστότερος παραγωγός πορτοκαλιού κρασιού παγκοσμίως θεωρείται ο Gravner στα σύνορα Σλοβενίας και Ιταλίας που παράγει κατά κύριο λόγο φυσικά κρασιά. Κρασιά δηλαδή χωρίς θειώδη, ζύμες ή ενζυμα και που η ζύμωσή τους γίνεται σε πιθάρια.
Παραγωγή στην Κύπρο
Σύμφωνα με το wiz guide, και στη δική μας χώρα, στην Κύπρο παράγονται κρασιά με πορτοκαλί χρώμα. Δύο παραδείγματα είναι αυτό που παράγει το οινοποιείο Tsiakkas Winery και αυτό του Zambartas Wines.
Αν και ο τρόπος οινοποίησης τους διαφέρει, εντούτοις τα δύο κρασιά, το «Skin Contact» του Τσιάκκα και «not Orange» του Ζαμπάρτα θεωρείται ότι είναι πολύ κοντινά στη γεύση και στα αρώματα, όπως αναφέρει σε σχετικό άρθρο, στο Oenognosia, ο Σομελιέ Μιχάλης Γεωργίου.
Το «πορτοκαλί» κρασί του Τσιάκκα έχει άρωμα περγαμόντο, κυδώνι, φλούδα πορτοκαλιού και νότες ανθέων και θεωρείται γεμάτο κρασί, με ζωηρές τανίνες και μακρά επίγευση. Συνδυάζεται τέλεια με μπλε τυρί, ψάρι, κόκκινο κρέας και αραβική κουζίνα. Ο ίδιος ο Κώστας Τσιάκκας, σε δικό του άρθρο, μας προτείνει να το δοκιμάσουμε με κολοκάσι Σωτήρας κοκκινιστό με χοιρινό και σέλινο, ενώ αναφέρει επίσης πως η πατροπαράδοτη σούβλα θα είναι διπλά νόστιμη με Orange. Επιπλέον, ως ποτό απευθύνεται και στους vegan, καθώς ταιριάζει πολύ με βίγκαν τυρί από αμύγδαλα ή cashew nuts.
Το «not Orange» του Ζαμπάρτα έχει αρώματα ανθέων, βοτάνων και ζαχαρωδών στοιχείων, μέτριο σώμα με δροσιστική οξύτητα και επίσης μακρά επίγευση.
