Πανίκος Κωνσταντίνου
Με αφορμή το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα διαβάζω (και ακούω) διάφορα περίεργα όσο αφορά τους τακτικούς σχηματισμούς των ομάδων για τη δήθεν καινοτομία ή τη μόδα των τελευταίων χρόνων περί τριάδας στην άμυνα.
Χωρίς να θέλω να θίξω κάποιον που υποστηρίζει αυτού του είδους τις απόψεις ή αισθάνεται έκπληκτος θεωρώντας πως σε αυτό το τουρνουά έχουμε βρει μια νέα μόδα στο ποδόσφαιρο και ειδικά για το σχηματισμό 3-4-3 που λανσάρεται μάλιστα ως κάτι καινούργιο, έχω να πω το εξής: Το 3-4-3 ο πρώτος που το εφάρμοσε ήταν πριν από σχεδόν 100 χρόνια ο Χέρμπερτ Τσάπμαν ο σπουδαίος Άγγλος τεχνικός που έμεινε στην ιστορία για τη δημιουργία της μεγάλης Άρσεναλ.
Μέχρι τότε ο κλασσικός σχηματισμός στην Αγγλία ήταν 2-3-5 αλλά το 1925 άλλαξε ο κανονισμός του οφσαϊντ από τρεις που χρειάζονταν να καλύπτουν τους επιθετικούς μειώθηκε στους δύο. Και ο λόγος που ξεκίνησε ήταν διότι το Φεβρουάριο του 1925 η Νιούκασλ εξήλθε ισόπαλη 0-0 με την Μπέρι και στην χώρα (που βρέχει ασταμάτητα) άρχισαν να συζητάνε πόσο βαρετό έχει καταντήσει το παιχνίδι. Έτσι αποφάσισαν να αλλάξουν κάτι, σε μια προσπάθεια να γίνει περισσότερο επιθετικό. Γι’ αυτό το Καλοκαίρι αποφάσισαν τη μείωση των ποδοσφαιριστών που χρειάζονταν να καλύπτουν τους επιθετικούς από θέση οφσάϊντ και κατέληξαν στους δύο. Τούτη η αλλαγή φόβισε το Τσάπμαν ότι θα ευνοούσε τους επιθετικούς και για να μπορέσει να ενισχύσει την άμυνα του σκέφτηκε ένα καινούριο τακτικό σχηματισμό, το γνωστό «WM» δηλαδή τρεις στην άμυνα, τέσσερεις στο κέντρο και τρεις στην επίθεση.
Και αν στην εποχή μας το σχήμα 3-4-3 θεωρείται επιθετικό εκείνη την περίοδο θεωρήθηκε αμυντικό κάτι το οποίο γνώριζε και ο Τσάπμαν και άρχισαν οι συζητήσεις αν ο συγκεκριμένος σχηματισμός επίσπευσε την παρακμή και την αρνητικότητα του Αγγλικού ποδοσφαίρου. Ότι ζούμε σήμερα είναι ανακύκλωση των όσων συζητούσαν και πριν από 100 χρόνια.
Η αλλαγή του κανονισμού του οφσάϊντ θεωρήθηκε πως ήταν η στιγμή που χάθηκε η εποχή της αθωότητας και η εμπορευματοποίηση πήρε το πάνω χέρι. Από τότε εκδηλώθηκε διαμάχη ανάμεσα σε εκείνους που επιδίωκαν τη νίκη και κι’ εκείνους που απλά ήθελαν να παίζουν καλά. Πως σας φαίνεται αυτό; Σήμερα αυτού του είδους διαφωνίες φαίνονται συμβατικές αλλά πριν από 100 χρόνια ήταν αρκετά ζωντανή και με έντονες διαφωνίες από τις δύο πλευρές.
Ακριβώς εκείνη την περίοδο είναι που άρχισε να μπαίνει στο ποδόσφαιρο ο φόβος της ήττας. Η απώλεια βαθμών άρχισε να αποκτά σημασία και σήμερα 100 χρόνια μετά τίποτε δεν έχει αλλάξει. Όσοι δεν πιστεύουν ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ας το ξανασκεφτούν.
Ακόμη ένα ερώτημα που πιστεύω ότι στο εξωτερικό έχει ξεπεραστεί αλλά προφανώς για αρκετούς παράγοντες στην Κύπρο δεν το έχουν αντιληφθεί και κατά τη γνώμη μου είναι 100 χρόνια πίσω, κυριολεκτικά δεν κάνω πλάκα, είναι 100 χρόνια πίσω. Σε ένα δημοσίευμα της η εφημερίδα Sporting Chronicle διατύπωσε το εξής εκπληκτικό ερώτημα και το οποίο κάλλιστα θα μπορούσε να είναι δημοσιευμένο και στο φύλο της αυριανής εφημερίδας στην Κύπρο. «Έχουν αντληθεί πλήρως οι σύλλογοι τη σημασία που έχει σήμερα η επιλογή του ανθρώπου που θα κάνει κουμάντο στην ομάδα; Είναι πρόθυμοι να πληρώσουν τέσσερεις και πέντε χιλιάδες στερλίνες για να εξασφαλίσουν τις υπηρεσίες ενός ποδοσφαιριστή; Δίνουν άραγε ανάλογη σημασία στον άνθρωπο που θα είναι υπεύθυνος για τους ποδοσφαιριστές; Αυτός που βρίσκεται στο παρασκήνιο, που εκπαιδεύει τους νεαρούς ταλαντούχους, που ξέρει πως να παίρνει το μάξιμουμ της απόδοσης των ποδοσφαιριστών του, από τη σκοπιά του συλλόγου αυτός ο άνθρωπος είναι ο σημαντικότερος στο σημερινό ποδόσφαιρο». Το δημοσίευμα ήταν το 1925.
Διερωτώμαι, υπάρχει κανείς σήμερα που μπορεί να δώσει σαφή απάντηση για τις Κυπριακές ομάδες; Εάν ζούσε σήμερα ο συντάκτης της εφημερίδας δε θα μας χαρακτήριζε όλους καθυστερημένους; Μετά από 100 χρόνια ακόμη ψάχνουμε να δούμε τι γίνεται γύρω μας. Σήμερα το 2021 υπάρχουν πολλοί που παρατηρούν τη λεπτομέρεια; Κάποιοι ίσως σκέφτεστε συμβατικά και να απαντήσετε θετικά. Όσοι νοερά απάντησαν καταφατικά εάν μιλάμε για λεπτομέρειες θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η Άρσεναλ το 1930 μόλις τοποθετήθηκαν προβολείς στο Χάϊμπουρι για τη διεξαγωγή νυκτερινών αγώνων, με εισήγηση του Τσάπμαν, αποφασίστηκε στις κόκκινες εμφανίσεις τα μανίκια να γίνουν λευκά, επειδή πίστευε ότι το λευκό ήταν το χρώμα που εντόπιζε η περιφερειακή όραση πιο εύκολα από οποιοδήποτε άλλο.
